Nöbetçi Eczaneler
Hz. Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: “Noksan sıfatlardan münezzeh olan Allah katından, “Elif, Lam Mim. İnsanlar, “inandık” demekle, imtihan edilmeden bırakılıvereceklerini mi sanıyorlar!” ayeti indiğinde anladım ki, Resulullah (s.a.a) aramızdayken bize fitne inmez. “Ey Allah’ın Resulü! Allah’ın bu ayetle sana haber verdiği fitne nedir?” dedim.
Şöyle buyurdu: “Ey Ali! Bu kavim mallarıyla aldanacak, dinleriyle Rablerine minnet etmeye kalkışacak, rahmetini dileyecek, azabından emin olacak. Haramını yalancı şüpheler ve gaflete düşürücü isteklerle helal kılacaklar. Böylece içkiye nebiz (şıra), rüşvete hediye, faize alışveriş adını takarak helal sayacaklar.” (Nechul Belağa)
Süleymoğulları kabilesine zekât tahsildarı (âmil) olarak gönderilen İbn Lutbiyye, vazifesini bitirip Medine’ye döndüğünde hesabını Resûlullah’a verirken şöyle der:
“Ey Allah’ın Resûlü! Şu sizin zekât mallarınız, bunlarda bana verilen hediyelerdir.” Hz. Peygamber (s.a.v.) hayretle sorar:
“Tuhaf şey! Sen doğru adamsan söyle bakalım, ananın babanın evinde otursaydın bu mallar sana hediye edilir miydi? Bunu bir dene bakalım!” Sonra zekât toplama memurlarının (âmillerin) hediye almalarını kesinlikle yasakladı. (Buhâri, el-Hiyel, 15; Canan, 1988, 7: 395-396.)
Olayda görüldüğü gibi İbn Lutbiyye’ye zekât toplama memuru olduğu için hediye/bağış verilmiştir. İbn Lutbiyye Peygamber Efendimizin buyurdukları gibi evinde otursaydı yani kamu görevinde bulunmasaydı kendisine bu hediye verilmeyecekti. Bu bakımdan bu durum rüşvetten farklı görülemez ve gösterilemez. Bu para, bağış ve hediyeler kimin kasasından, cebinden çıkarsa çıksın ve kimin kasasına girerse girsin haksız kazançtır, rüşvettir ve İslâm’a göre haramdır.
Sanayici ve iş adamlarımızın servetlerini Allah yolunda, hayır işlerinde harcamaları elbette İslam’ın öngördüğü hayırlı işlerdendir. Fakat devlet ve devlete bağlı kurumlardan ihale yoluyla işi alanların bir kısım dernek ve vakıflara, spor kulüplerine yardım ve bağışa zorlanması ve ihalenin yardım ve bağış şartına bağlanması da haram olup, yapılan iş rüşvetin adını değiştirmektir. Faiz olayında olduğu gibi rüşvetin adını değiştirmekte dince yasaktır ve bu işi yapanlar Allah ve resûlüne karşı savaş açmışlardır.
Yüce kitabımızda şöyle buyrulur:
“Fâiz yiyenler: “Fâiz ticaret gibidir.” dedikleri için kıyamet günü kabirlerinden şeytan çarpmış gibi (ihtiyaçlar içinde) kalkacaklardır…” (Bakara 275)
“Yok, eğer fâizi terk etmezseniz, bunun Allah’a ve peygamberine açılmış bir savaş olduğunu bilin…” (Bakara: 279)
“Bu hükümler Allah’ın hudutlarıdır, kim Allah’ın hudutlarını aşarsa, kendine yazık etmiş olur.” (Talâk: 1)
Bütün hadis kaynaklarında ve ilmihal kitaplarında faiz yemek ve rüşvet almak büyük günahlar arasında yer almaktadır. “Ben Müslümanım, inandım, iman ettim” diyen bir insan fâizin ve rüşvetin zerresinden bile kaçar. Fâiz ve rüşvet almak ve vermek Hazret-i Allah’a ve peygamberine açılmış savaş sayılır.
Peygamberimizin bildirdiğine göre:
“Haramdan bir lokma yiyenin kırk gün namazı ve sabah duası kabul olmaz. Haramın bitirdiği et, cehenneme layıktır.” (Ramuz el-ehadis: 409/4; Tecrid-i sarih: 4/357; (Riyaz-üs salihın: c, 3, 1883)
Haram bir mal ile hac eden: “Lebbeyk allahümme lebbeyk” derse, Allah ona: “Sana lebbeyk yok, haccın da geri çevrilmiştir” der. (Riyaz-üs salihın,(tarihsiz), c, 3: 1883)
Muharrem Günay
