“AFJET’te bu kış sorun olmayacak”

AFJET A.Ş.’nin yeni Genel Müdürü İsmail Kara AFJET’ ve kendisi ile ilgili konuları gazeteniz Kocatepe’ye değerlendirdi. AFJET’in gelirlerinin giderlerini karşılamadığını, bazı borçlarının bulunduğunu belirten AFJET Genel Müdürü İsmail Kara, “Yaklaşık 30 milyon TL’lik yeni yatırımlar yapıyoruz. Boru, pompa ve diğer malzemelerin alımlarını gerçekleştiriyoruz. Yatırımlarımız seneye de devam edecek. Personel giderleri ve özellikle elektrik giderlerimiz çok arttı. Bir yıl öncesinde
şirketimizin ortalama elektrik giderlerinin aylık ortalaması 1 milyon 300 bin ya da 1 milyon 400 bin TL iken şu anda 5,5-6 milyon TL civarındadır” dedi

 

AFJET’in şu an yaptığı bir sponsorluk ödemesi bulunmadığını, ısınma bedellerine yapılan zammın enflasyona bağlı fiyat artışları olduğunu söyleyen Genel Müdür Kara, “Sandıklı ilçemizde
metrekare bazında ısınma 8 TL civarında iken bizde 3,23 TL’den yeni rakam 5,65 TL’ye yükselmiştir. Doğalgaza göre 3’de 1 oranında, kömüre göre 6’da 1 oranında ucuza ısınma sağlıyoruz” dedi

 

Ankara’daki görevini bırakıp Afyon’a gelmesi için kendisine olağanüstü imkanlar sağlanmadığını kaydeden Genel Müdür Kara, “Bize kesinlikle olağanüstü maddi imkânlar sunulmadı. Emin olunsun ve kamuoyu bilsin ki kesinlikle böyle bir şey yoktur. Tamamiyle Afyon’daki kaynağımızın ekonomiye kazandırılmasına destek olmak için için AFJET A.Ş Genel Müdürlüğü görevini kabul ettim. Geçen yıl yaşanan aksaklıklar birkaç faktörün biraraya gelmesi ile oluşmuş. Tedbirlerimizi alıyoruz, yatırımımızı yapıyoruz. Bu kış kimse üşemeyecek. Bu kış sorun olmayacak” dedi

Afyon Jeotermal Turizm ve Ticaret A.Ş’nin (AFJET) 18 Temmuz 2022 tarihinde göreve başlayan yeni Genel Müdürü İsmail Kara, Kocatepe Gazetesi haber merkezinin sorularını cevaplandırdı.
20 YILLIK PROJE ÇALIŞMALARIMDA AFYON’UN AYRI BİR YERİ VAR
Kocatepe:Öncelikle sizi biraz tanıyabilir miyiz?
İsmail Kara: Ben İsmail Kara. 33 yıllık MTA Genel Müdürlüğü hizmet hayatım var. Kendim Jeoloji Mühendisiyim. Aslen Trabzonlu’yum. Ama AFJET A.Ş Genel Müdürlüğü görevine Ankara’dan geldik. Ankara MTA Genel Müdürlüğü’nde de 10 yıllık bir Daire Başkanlığı görevimiz var. O da Enerji Hammadde Etüt ve Arama Daire Başkanlığı’dır. Ondan önce de 22 aylık bir Kızılcahamam MTA Bölge Müdürlüğüm var. Ondan da önce Enerji Dairesi’nde bir yıllık bir koordinatörlük görevim var. 33 yıllık meslek hayatımızın 20 yılı tamamiyle sahada geçti. Neredeyse eve uğramadık diyebilirim. Biz30-40 günlük görev emirleriyle hemen hemen Türkiye’deki jeotermal sahaların çoğunluğunu gezdik. Zaten benim çalıştığım konuda jeotermal konusu olduğu için şu anda Türkiye’de gitmediğimiz, görmediğimiz saha kalmadı. 20 yıllık proje çalışmalarımız kapsamında Afyon’un ayrı bir yeri var. Afyon’da da yaklaşık 6-7 yıllık bir hizmetimiz, burada da çalışmalarımız oldu.
Kocatepe: Hangi dönemlerde Afyonkarahisar’a hizmet ettiniz?
İsmail Kara: 1995-1997 yıllarıyla 2008-2009 yılları arasında Afyon’da hem Ömer-GecekHavzasında hem Gazlıgöl Havzasında hem de Gazlıgöl beldesi ve Bozhüyük beldemizde ciddi bir çalışmamız oldu. Afyon’da 6-7 yıllık bir çalışma süremiz oldu. Afyon’daki çalışmalarımızın hepsi jeotermal kaynak arama çalışmalarıyla ilgili oldu. Özellikle bu Ömer-Gecek Havzasıyla ilgiliydi. AFJET’in inşaatları yapılırken MTA Genel Müdürlüğü adına biz buradaydık. Burada inşaat devam ederken ısıtma sistemindeki sondajları MTA adına yapıyorduk.
GAZLIGÖL BENİM YÜKSEK LİSANS TEZ SAHAM
Kocatepe: Sistemin anlaşılması adına AFJET bir kuyu açarken MTA’dan izin alması mı gerekiyor? MTA AFJET çalışmalarının neresinde yer alıyor?
İsmail Kara: Biz Valilik ve İl Özel İdaresiyle yaptığımız bir sözleşme kapsamında AFJET’in ihtiyacı olan kuyuları MTA ücreti karşılığında yapacak diye bir protokol hazırlamıştık. Bizde bu protokol kapsamında sondajları Özel İdare adına, AFJET adına biz yapmaya başladık. Bugünkü sıcak suların temin edildiği kuyuların açılışında bizde vardık. Tabi bizden sonra kuyular devam etti. Şu anda birçok kuyu açıldı, ciddi rakamlar var. Biz 10-15 kuyuda çalıştık daha sonra ilaveler oldu. Zaten son dönemde de ilaveler var. Hala da ilaveler var. Saha da hem yatırımlar büyüyor, hem havzanın da genişlemesi için çalışmalar yapılıyor. O kapsamda sondajlar halen daha devam ediyor. Biz o yıllarda kendi sorumluluğumuzun olduğu yıllarda da elimizden gelen her türlü şeyi yaptık. Hatta biz bu arada Gazlıgöl sahasını da çalışıyorduk. Ayrıca Gazlıgöl sahası benim yüksek lisans tez sahamdır. O tezimiz 1999 yılında onaylanmıştı.
GAZLIGÖL SAHASININ BÜYÜMESİ BİZİM ÇALIŞMALARIMIZLA OLDU
Kocatepe: Tez konunuz ne üzerine idi?
İsmail Kara: Gazılgöl Jeotermal Sahasının hidrojikjeokimyasal, jeotermal potansiyelinin incelenmesi tez konumuzdu, Gazlıgöl sahasıydı. Özellikle Gazlıgöl bölgemizde jeotermal alan belli bir bölgede sıkışmıştı. Biz onu daha geniş bir alanda olabilir mi diye özellikle Bozhüyük beldesi tarafında ciddi bir çalışma yaptık. O zaman MTA’nın kendi ruhsat sahasıydı. Biz Bozhüyük’te bir sondaj yaptık. Çok iyi bir sıcaklık iyi bir debi yakaladık. Ondan sonra büyük ihtimalle Gazlıgöl sahasının biraz doğuya doğru daha da büyüdüğünü zaten bizde önermiştik. Son gelişimizle gördük ki Gazlıgöl’ün doğusunda yer alan tarafında iyi kuyular açılmış. MTA o dönemdeki kanun gereği bulduğu jeotermal kaynaklar ihale yoluyla yatırımcıya devrediyordu. Bizde o kapsamda Bozhüyük sahasını ihaleye çıkarmıştık. O zaman ki sahayı Korel Otel almıştı. Şimdi de o sahayı Çiçek Sepeti’nin aldığını duydum. İnşallah orada da yatırımlar yapılır.
GENEL MÜDÜRLÜK’TE İKEN DE AFYON’LA İLGİLİ ÇALIŞMALARIMIZ OLDU
Kocatepe:Bu çalışmalarınız sonrasında Afyon’da bulundunuz mu, burada çalışmalarınız oldu mu?
İsmail Kara: Sahadan sonraki 10 yılımız Daire Başkanlığı’nda geçtiği için tüm Türkiye’deki jeotermalle ilgili her türlü yazılar, izinler, görüşlerin hepsi bize geldiği için ülkemizdeki tüm sahalara gidip geldik. Onlara görüş verdik. Bazen saha incelemelerini yaptık. Bu kapsamda çok Afyon’a gidip geldik. Ekiplerimiz gitti geldi. Toplantılar yaptık. Toplantılara sempozyumlara katıldık. En sonuncusu 2020 yılının sonunda kanun gereği idare payıyla ilgili bir yasal düzenleme yapıldı. Bu düzenlemenin toplantısını Afyon’da yapmıştık. Afyon’daki termal otel yöneticilerinin, siyasilerde olmak üzere herkesin, büyük illerdeki İl Özel İdare yetkililerinin de katıldığı bir toplantıydı. Çünkü bu toplantıda onlarında önerilerini almıştık. Bu toplantıdan özellikle termal kullanımlarda yıllık ödenen idare payı ciro üzerinden yapılıyordu. Biz onu kullandıkları su miktarı kadar ödeme yöntemine çevirdik. Hesaplama kriteri vardı bir sayaç takılması gerekiyordu. Onun yönetmeliği 2021 yılının Ocak ayında çıkarak yürürlüğe girdi. Şu anda 2022 yılının ortalarındayız ve sıkıntısız devam etmektedir. Sıkıntı olup olmadığını sorduğumuzda genellikle sıkıntı olmadığı cevabını alıyoruz. Hem AFJET’e hem de ortaklarımıza bir müdahale oldu. Aslında bu Türkiye ile ilgili bir durumdur. Sadece AFJET’le ilgili değil. Türkiye’deki otellerin özellikle idare payındaki cirodan ödeme yapmaları konusunu biz onu kullanım suyuna çevirdik. İyi olduğunu da düşünüyoruz.
AFJET’İ İYİ BİR KURUMSAL ALT YAPIYA GELMİŞ OLARAK GÖRDÜM
Kocatepe: Afyon’da bulunduğunuz dönemlerdeki AFJET ile şimdiki AFJET’i kıyasladığınızda arada nasıl bir fark görüyorsunuz?
İsmail Kara: Bizim Afyon’da bulunduğumuz dönemde daha yeni kurulan bir AFJET vardı. Hatta kurulma aşamasında bir AFJET’ti. Kurulma aşamasında emekleyen bir AFJET vardı. Şimdi gördüğüm AFJET aslında oldukça kurumsal bir alt yapıya da gelmiş durumdadır. Çok ciddi yatırımlar yapmış, büyümüş, konut ısıtma kapasitesini artırmış, termal turizmde ciddi bir noktaya gelen otellerin ihtiyacını karşılamış durumdadır. Hatta ve hatta ciddi yatırımlara sıcak su sağlayan bir AFJET ve elektrik üretimi yapan bir AFJET olduğunu gördüm. O yıllarla şimdiki durum arasında şu anda çok ciddi farklar var.
AFYON’UN JEOTERMAL POTANSİYELİ TÜRKİYE’NİN ÖNEMLİ SAHASI
Kocatepe: Siz Türkiye’deki birçok jeotermal sahaya bilgi olarak hâkim bir insansınız. Afyon ile Türkiye genelindeki jeotermal sahaları karşılaştırırsak nasıl bir sonuç çıkar?
İsmail Kara: Genellikle bizim ülkemizde Batı Anadolu bölgesinde yüksek sıcaklıkta jeotermal sahalardan sonra Türkiye’nin en önemli jeotermal sahaları aynı potansiyel anlamında Orta Anadolu bölgesinde başta Afyon ve Kütahya illeri arasındadır. Bizim Afyon’daki en büyük sahamızda Ömer-Gecek Termal sahasıdır. Jeotermal kaynakların kullanımına bakacak olduğumuzda bizim rakamlarımıza göre yaklaşık bir 20 civarında diğer illerde konut ısıtması yapılıyor. Bu tip bölgesel ısıtmalarda şu anda en büyük yatırımı yapan AFJET ve İzmir’in Balçova sahasında İzmir Jeotermal A.Ş’nin de yatırım var. Fakat ben yine AFJET’i onlardan ayrı tutuyorum. Çünkü AFJET entegre olarak da burada yatırımları sürdürmektedir. Sadece şehir konut ısıtması değil. Bunun yanı sıra birçok termal otele su verilmesi, ısıtılması var. Ayrıca seraların ısıtılması, sıcak su verilmesi var. Ayrıca elektrik enerjisi üretilmesi olayıyla şu anda Türkiye’de ki entegre kullanıma örnek bir olarak Afyon’u söyleyebiliriz. Bu çok açık olarak gözüküyor.
AFYON İYİ BİLDİĞİM BİR SAHA, 7 YILIM GEÇTİ. KAYNAĞIN EKONOMİYE KAZANDIRILMASINA KATKI İÇİN GÖREVİ KABUL ETTİM
Kocatepe: Siz Ankara’da üst düzey bir bürokrattınız. Afyonkarahisar gibi bir şehre gelmek gibi bir tercih kullandınız. Burada ne etkili oldu veya siz nasıl ikna edildiniz?
İsmail Kara: Bizim 33 yıllık meslek hayatımız vardı. Meslek hayatımızın 20 yılı sahada geçmişti. Bu 20 yılın 6-7 yılını aslında Afyon’da geçirmiştim. Jeotermal enerji anlamında Afyon iyi bildiğim bir saha. Asıl önemlisi biz Türkiye’deki tüm jeotermal sahaları gezdik, gördük. Jeotermal kaynağımızın ülke ekonomisine en iyi katkıyı sağlayan illerden bir tanesinin de Afyon olduğunu gördük. Jeotermal kaynaklardan Afyon ili çok ciddi bir şekilde faydalanıyor. Bunun da ciddi olarak ekonomiye katkısı vardır. Görevi kabul etmemizdeki en büyük etken bundan sonraki süreçte ekonomiye katkıda bulunup destek olmaktır. AFJET’in ileride sürdürülebilirliğinde biz de elimizden geleni yaparak, ülke ekonomisine katkıyı işletme anlamında da sürdürmek istiyoruz. Daha önce hep arama tarafındaydık. Bir de yatırım ve halka hizmet tarafı var. Biz de bundan sonraki süreçte bu kulvara geçip işletme ve hizmet anlamında bu görevi almak istedik. Görevi kabul etmemizdeki en büyük etken budur.
Kocatepe: Afyon’da çok tartışılan bir konu sizin Ankara’daki kazanımlarınızla Afyon’daki kazanımlarınız arasında fark olması yönünde oldu. Afyon’u tercih etmeniz için size yüksek miktarda ücretler teklif edildiği hakkında ne söylemek istersiniz?
İsmail Kara: Böyle bir şey yok. Bizim aldığımız maaş da,kamudaki Daire Başkanının maaşı da bellidir. Net olarak söyleyeyim maaş olayının hiçbir etkisi yoktur. Bize kesinlikle olağanüstü maddi imkânlar sunulmadı. Bu durum konut veya başkaca akla gelebilecek imkânlar anlamında da böyle bir teklif ve durum kesinlikle söz konusu değildir. Emin olunsun ve kamuoyu bilsin ki kesinlikle böyle bir şey yoktur. Tamamiyle Afyon’daki kaynağımızın ekonomiye kazandırılması için AFJET A.Ş Genel Müdürlüğü görevini kabul ettim. Bunu daha önceden gördüğüm için sürdürmek istedim. Başka bir şey yoktur.
BU KIŞ SORUN OLMAYACAK DİYORUZ
Kocatepe: Siz göreve başlamadan önce Afyon’da ısınmayla ilgili problemler yaşandı. Göreve gelişinizde bu sıkıntı vesile oldu. Gelecek ısınma dönemi nasıl geçecek? Böyle bir problem yaşama ihtimali var mı?
İsmail Kara: Isınmama konusunda bizi Ankara’da aradılar. Afyon’dan bu konuda telefonlar gelmişti. Isınmada sıkıntı olmasının birkaç faktörü vardır. Bu olay tek faktörlü değildir. Afyon’da kış döneminde elektrik kesintilerinin çok olduğu bilgisini de aldık. Bilindiği üzere jeotermal sistemlerde kuyulardaki pompalar çalışırken elektrik kesintisinde jeneratörler devreye girsede o aralarda bile sıcaklıkta, basınçta değişiklikler oluyor. Elektrik geldiğinde kuyunun kendisini dengeye alması biraz zaman alabiliyor. Onun bir etkisi var. Birde şu var; Bilindiği üzere dünyada küresel iklim değişikliğine bağlı ciddi bir kuraklık var. Bunun sonucunda da ülkemizde de özellikle yer altı su havzaları ki bunun içerisinde hem soğuk su havzaları hemde jeotermal su havzaları vardır. Bu havzaların beslenmesinde ciddi bir azalma var. Tüm havzaların asıl beslenme ana kaynağı meteorik kökenli yani yağmur sularıdır. Son dönemde Türkiye’de de kuraklık var. Havzalarımız çok ciddi beslenmiyor. Özellikle soğuk su havzalarında su seviyelerinin düşmesinin çok etkileri vardır. Bu olayın aynısı Türkiye’de de var. Su seviyelerinin düşmesine bağlı olarak örneğin Batı Anadolu bölgesindeki jeotermal sahalar, Orta Anadolu bölgesindeki sahalarda, tüm önemli sahalarda beslenmeye bağlı olarak su seviyelerindeki düşüşler olmuştur. Ama bu su seviyesi düşüşleri bazı yerlerde azdır bazı yerlerde değişkendir. Son dönemde Ege bölgesinde de Orta Anadolu bölgesindeki jeotermal sahalarda da su seviye düşüklükleri olduğu için artık pompalı üretim başlamıştır. Bundan sonra kuyulardan pompa ile üretim yapılması zorunlu hale geliyor. Jeotermal sahaların sürdürülebilirliğinin sağlanması için üretim ve reenjeksiyon dengesinin kurulması gerekiyor. Asıl bu kuraklıktan dolayı su seviyesinin düşmesine bağlı olarak pompalı üretimler ülkemizdeki çok sahada vardır. Bu anlamda Afyon’da pompalı üretime başlanılmıştır. Önceki yıl bazı pompalarda doğal olarak arızalanmalar oluyordu. Su seviyesine bağlı olarak pompaların derinliğe inmesi gerekiyor. İniliyor orada zaman kayıpları oluyor. Yani birkaç faktörün biraraya gelmesiyle bu sıkıntılar oluyor. Bizim ilk amacımız inşallah bu kış kimsenin üşümesini istemiyoruz. Bu kış sorun olmayacak diyoruz.
EYLÜL VE EKİM AYLARINDA RUSYA’DAN GELECEK POMPALARLA KUYU GÜCÜNÜ ARTTIRACAĞIZ
Kocatepe: Bu kış ısınmada sorun olmaması için nasıl tedbirler alınıyor?
İsmail Kara: Bunun için neler yaptık veya yapıyoruz? Bunun için ifade ettiğim gibi yeni açılan kuyularımız var. Bazen kuyularımızda pompalarımız var. Biz özellikle yeni açılan kuyularımız ve diğer kuyularımızdaki pompaların değişimi için öncelikle 3 adet pompa alımıyla ilgili bir ihale sürecimiz vardı. O süreci tamamladık. Şimdi pompalarımız gelecek. Öncelikle sisteme daha fazla su aktarmak için acil olan pompalarımızı şu anda aldık. Bu pompalar ithal pompalardır. Çünkü bu ithal pompalar yüksek sıcaklıklara dayanıklıdır. Bizim yerli pompalarımız şu anda belli bir sıcaklığı geçemiyor. Bu da sıkıntı oluşturuyor. Kuyulara yerleştireceğimiz pompaların belli bir sıcaklığa dayanıklı olması gerekiyor. İşte bu yüzden şu anda ithal pompaların kullanımı sözkonusu ve Türkiye’de kullanılmayan yerde yok. Özellikle Ege Bölgesindeki enerji santrallerinde bu pompalar kullanılıyor. Bunlar değişik ülkelerin pompaları var. Bizde şimdi onları aldık.Türkiye’de referanslı olan pompayı tercih ettik. Referansı önemli ve servisi var. Kışın sistemimizde sıkıntı olmaması anlamında öncelikle ilk amacımız buydu. Bunu gerçekleştirdik. Pompaların teslim süreci önemliydi. İlk pompamız bu ay sonu ve Eylül ayı başında gelecek. Diğeri de Eylül ayı sonunda veya Ekim ayı başında üç pompamız gelecek. Bu pompalar Rus pompalarıdır. Bu pompaların Gümrük’ten Afyon’a yer teslimatı var. Görüşmeleri yaptık bir sıkıntı yoktur. Ekim ayında teslim alacak olmamız sevindirdi. Çünkü bazen pompaların teslimatı da biraz geç oluyordu. Ama biz onları erken alacağız. Şu anda hangi kuyulara pompalarımızı indirecek olduğumuzu belirledik. Burada amacımız yeni kuyularımızdaki ve diğer kuyularımızdaki pompa gücünü arttırarak daha fazla suyu sistemimize vereceğiz. Bunu hem şehir içi ısıtmada hem de termal turizm hattımızda yapacağız. Isı merkezlerimiz şu anda şantiye durumundadır. Bakım ve onarım yapıyoruz. Bina altlarında eşanjörlerin bakımlarını yapıyoruz. İhalesini yaptık eşanjör aldık. Ağustos ayı sonunda eşanjörlerimiz gelecek. Eşanjör değişimlerini ihtiyaç duyan binalara yapacağız. Çalışan bir sistem var biz sıkıntılı olanların plakalarını değiştireceğiz. Bina altlarındaki vanaların ihalesini dün yaptık. İyi bir ihale oldu.
KIŞ SIKINTISIZ GEÇSİN DİYE KENDİ İMKANLARIMIZLA ÇALIŞIYORUZ
Kocatepe: AFJET bu çalışmaları kendi ekibiyle mi yapıyor? Dışarıdan alınan bir destek var mı?
İsmail Kara: Biz AFJET A.Ş olarak ihalelerimizi müdürlüğümüzde firmaları çağırıp pazarlık usulüyle yapıyoruz. Şirketimizin lehine ne kadar uygun olursa o ölçüde pazarlık yaparak ihalelerimizi veriyoruz. O anlamda uygun fiyatlar geliyor. Vanalarımız değişecek. Mevcut pompalarımız var. Bizde yerli pompalarda var ama ithal pompalarda var. Onların bakımları var. Şimdi onların bakımlarını da yapıyoruz. Hem pompaların hem motorların bakımları yapılıyor. Bazı pompalarda daha derine inilerek boruları alınacak. Şu anda biz dört elden hep beraber ekip olarak hazırlık yapıyoruz. Amacımız kışı inşallah sıkıntısız geçirme planlamasıdır. Bu konuda Afyonkarahisar Valiliği’nin bize çok ciddi katkıları var. Özellikle bütçe konusunda destekler, katkılar sağlanıyor. Çünkü bu yatırımların hepsi bütçe ile olan yatırımlardır. Bu kapsamda biz bu çalışmaları yaptık. Çünkü zamanımızın daraldığını bizde biliyoruz. Önümüzde bir Ağustos bir Eylül ayımız var. AFJET’in yetişmiş deneyimli bir ekibi var. Çalışmalarımızı, hazırlıklarımızı kendi imkânlarımızla yapıyoruz. Bazen malzeme alımı oluyor ama çoğunluk hep bizim kendi ekibimizin yürüttüğü çalışmalardır. Havzayı genişletme anlamında sondaj çalışmalarıda devam ediyor. Biz sistemimize ilave kuyuların açılması anlamında da yeni kuyular yapmaya da devam ediyoruz.
ŞEHİR MERKEZİNDE CİDDİ BİR SIKINTIMIZ YOK
Kocatepe: Kışa dönük çalışmalar AFJET’ın ısı merkezinde ve kuyularda yapılıyor. Şehir merkezinde şebeke kazı çalışması planlaması var mı?
İsmail Kara: Şehir merkezinde bizim çok ciddi bir sıkıntımız yoktur. Bazı bina altı eşanjörleri ve vanalarında sıkıntılarımız vardı. Onları çözeceğiz. Daha çok ısı merkezlerimizdeki vanalarımızda ve eşanjör ağırlıklı tamir, bakım onarım çalışmalar yürüteceğiz. Yeni kuyularımıza çekilen elektrik hatlarımızla ilgili çalışmalarımız var.
17 ÜRETİM 5 REENJEKSİYON KUYUMUZ VAR
Kocatepe: AFJET A.Ş’nin kaç kuyusu var?
İsmail Kara: Kuyu sayımız aslında fazladır. Ama bunlar arasında kullanılanlar ve kullanılmayanlar var. Örneğin Ömer-Gecek Havzamızda şu anda 5 tane reenjeksiyon kuyumuz var. Burada reenjeksiyon yapılıyor. Jeotermal sahaların sürdürülebilirliği için reenjeksiyon olmazsa olmazdır. Jeotermal sahanın ileriye dönük devam etmesi için mutlaka bunu kesinlikle yapmak zorundayız. Beş tane reenjeksiyon kuyumuz var. Şu anda 17 tane de üretim kuyusu vardır. Bunun yanında gözlem kuyularıda var. Su seviyelerinin düşüklüğünü kontrol amaçlı kuyulardır. Bunlar sisteme dâhil olan kuyularımızdır. Çok eski kuyularda var. MTA’nın çok eskiden yapmış olduğu kuyular şu anda kullanılmıyor. Yaklaşık kuyu sayısı bunlardır.
ELEKTRİK MALİYETİ ÇOK YÜKSEK GELİR GİDERİ KARŞILAMIYOR
Kocatepe: Afyon’un en çok merak ettiği konu AFJET’in bütçesidir. Bütçedeki durum nedir? AFJET battı bitti mi? Durum nedir? Ardından son yapılan zam meselesini açıklar mısınız?
İsmail Kara: Şu an itibariyle AFJET’in geliri giderini karşılamıyor. Ticari ödemeler, piyasa ödemeleri var. Boruların alımları var. Isı merkezlerine pompaların alımları ve kullanılan malzeme alımları var. Personel giderleri var. Özellikle elektrik giderlerimiz çok yüksektir. Çok ciddi yüksektir. Bir yıl öncesinde şirketimizin ortalama elektrik giderlerinin aylık ortalaması 1 milyon 300 bin ya da 1 milyon 400 bin TL iken şu anda 5,5-6 milyon TL civarındadır. Örneğin 2021 yılı Haziran ayında bir megavat enerji bedeli 570,24 TL iken 2022 yılı Haziran döneminde bir megavat enerji bedeli 2 bin 556,54 TL’dir. Bu aslında ciddi bir rakam yükselişidir. AFJET’te kullanılan makine ekipman, tesisatın hepsi elektrikle çalışmaktadır. Özellikle pompalarımızın hepsi elektrikle çalışıyor. Bundan sonrada elektrik tüketiminde ciddi artışlar olacaktır. Şu anda şirket harcamalarında elektrik bedeli ciddi bir yere sahip oluyor. Personel giderleri, makine-tesisat alımları var.
YENİ BİR KREDİ ALIMI
İÇİN UĞRAŞ VERİLİYOR
Kocatepe: Rahat bir kış geçirebilmek için AFJET’inne kadar bir masrafı olabileceğini söyleyebilir misiniz?
İsmail Kara: Bankalarda şu anda kredilerimiz var. Biz şimdi yeni bir kredi almak için uğraşıyoruz. Sayın Valimiz ve yönetim kurulu üyelerimiz uğraşıyorlar. Biz çalışmalarımızı kısa, orta vadeli ayırdık. Acil ödemelerimiz için bir kredi başvurusu yaptık. Yaklaşık 30 milyon TL’lik bir yatırım yapıyoruz. Biz bu rakamı pompa, vana alımları, diğer pompalarımızın bakım onarımları, elektrik hatlarımızın bakımları için kabaca bir rakam olarak düşündük. Yatırımlar seneye devam edecek. Acil olarak bir kredi durumumuz var. Onlar altı ay ödemesiz olacak. Ödemeye seneye gibi başlayacağız. Özellikle ekonomideki değişimlerin yanında şirketin abonelik durumlarınıda inceledik. Abonelerin ödenmeyen borçları var. İcralık borçlarda var. Onunla ilgili çalışmalar yapıyoruz.
BEYAN USULÜ ABONELİKLERDE METREKARE DÜŞÜKSE
TESPİT EDİLECEK
Kocatepe: Aboneler içerisinde beyan usulü ile yapılan aboneliklerin sorun oluşturduğu belirtilmişti. Eğer bir abonede beyan edilenden fazla metrekare tespit edilirse ne yapılacak?
İsmail Kara: AFJET ilk kurulduğundan itibaren çoğu abonemiz metrekare üzerinden sabit ödeme şeklinde ödeme yapıyor. Zamanında beyan usulüyle abone olmuşlar. Şu anda fiiliyatta normalde beyandan biraz daha fazla alan var. Orada bizim sistemimizi teknik sıkıntıya sokuyor. Çünkü bize beyan edilen rakama göre teknik sistem hazırlanıyor. Ancak çok daha fazla metrekarelerin olduğu tespitimiz var. Bununla ilgilide bir çalışma başlattık. Ödenmeyen abone bedelleri var. Beyan edilenden fazla metrekare tespiti yaptığımızda Belediyemizden de destek alarak aboneliği yeni metrekare ölçüsüne göre çevireceğiz. Ceza-i müeyyide ya da geçmişe dönük bir ödeme konusunda kararı yönetim kurulu üyelerimiz verecekler. Biz durumu yönetim kuruluna sunacağız. En uygun durum ne olursa onun kararının alınacağını söylememiz mümkündür. Amacımız sistemdeki eksikliği düzeltip yolumuza devam etmektir.
SPONSOR ÖDEMEMİZ YOK, ZAM NEDENİ YÜKSEK ENFLASYONA BAĞLI FİYAT LİSTELERİNDEKİ ARTIŞTIR
Kocatepe: Kamuoyundaki intiba; AFJET kaynaklarının zamanında başta spor olmak üzere birçok kaleme fazladan harcandığı için günümüzde bu sıkıntıların yaşandığı ve AFJET yönetimi zam yapmak mecburiyetinde kaldığı yönündedir. Bununla ilgili değerlendirme yapar mısınız?
İsmail Kara: Şu anda bizim yaptığımız bir sponsor ödemesi yok. Sponsor ödemesi yapması için şirketin mutlaka karda olması lazımdır. Şirketin karından belli bir oranda verilmesi gerekir. Bizim şu anda öyle bir ödeneğimiz yoktur. AFJET zammının en büyük sebebi yüksek enflasyona bağlı olarak fiyat listelerinde çok ciddi artışların olmasıdır. İfade ettiğim şekilde elektrik fiyatlarının çok yükselmesidir. Bize şu anda her ay 5-6 milyon elektrik faturası geliyor. Düşünün bu sadece elektrik gideridir. Biz yatırım yapacağız, ilgili malzemeleri alacağız. Yatırım yapmak için bütçeye ihtiyacımız var. Bazen şöyle bir algı oluyor; Borcu var bunu şeyden çıkararak karşılamadı. Biz şu anda sadece mevcut duruma göre bir değerlendirme yaptık. Bizim şu anda yatırım yapmamız gerekiyor. Yatırım için bankadan kredi çekiyoruz. AFJET’inyaptığı ısıtma miktarlarını diğer illerle kıyasladık. Diğer enerji yakıtlarına görede kıyaslama yaptık. Bir kömüre, bir doğal gaza göre kıyasladık. Biz şu anda kömüre göre üçte bir oranda ısıtma yapıyoruz. Doğalgazda da üçte bir oranda ısıtma yapıyoruz. Kömüre görede altıda bir oranda ısıtma yapıyoruz. Bu rakam gerçekten düşüktür. Çünkü jeotermal bizim yerin altında kendi kaynağımızdır.
ZAM KARARINI YÖNETİM KURULUMUZ ALDI
Kocatepe: Son yapılan % 75 oranındaki zammı daha düşük tutma imkânı yok muydu? Hiç zam yapmama ya da peyderpey yapma imkânı yok muydu?
İsmail Kara: Zam kararını AFJET A.Ş Yönetim Kurulu üyeleri tarafından alındı. Toplantımızı yaptık, değerlendirdik. Böyle bir karar ortaya çıktı. Görüşlerimizi bildirdik. Yönetim kurulu kararı olarak çıktığından dolayı biz daha fazla bir yorum yapamıyoruz. Pompalar turizm hattımızda devamlı aralıksız çalışmaktadır. Kışın kullanılan kuyu sayısı daha fazla olunca kışın elektrik tüketimi biraz daha fazla oluyor. Şu anki rakamları paylaştım kışın bu rakamlar daha da artacaktır.
AFJET’İN 104 PERSONELİ VAR
Kocatepe: AFJET A.Ş’nin kaç personeli var?
İsmail Kara: Şu anda AFJET’in104 personeli vardır. Personelimize asgari ücretin artmasıyla şirket olarak bizde artışı aynı oranda yansıttık. Tüm personelimiz AFJET sistemi içerisinde görev yapmaktadır. Afyonkarahisar Belediyesi’nde bir ödeme birimimiz var. Personelimiz abonelerimize orada hizmet vermektedir. 1 personelimiz de Valilik’te görevli bulunmaktadır.
AFYON’DA HİÇBİR ZAMAN DOĞALGAZ KAZANI GÜNDEME GELMEDİ
Kocatepe: İzmir’de geçen yıl doğal gaz kazanları gündeme geldi. Isının artması için kışın Afyon’a da bir doğalgaz kazanı lazım mı?
İsmail Kara: Daha önceki yıllarda AFJET ısıtmalarında herhangi bir sıkıntı olmadı. Hiçbir zaman bir doğalgaz kazanı gündeme gelmedi. İnşallah biz önceki kışlara benzer bir ısıtma yapmanın sözünü veriyoruz. Biz sistemi önceki kış gibi kuracağız diye söylüyoruz. Şuanda hedefimiz bu ve çalışmamız bu yönde ilerliyor.
RAKAMLARDAN ZİYADE SIKINTISIZ ISITMA YAPACAĞIMIZI SÖYLEMEK DAHA MANTIKLI OLUR
Kocatepe: Sizden önceki genel müdürün sıfırın altında 5 derece altına biz yeterli ısınma garantisi vermiyoruz açıklamasına siz katılıyor musunuz? Kaldı ki tüm Afyon sıfırın altında 33 derece hava sıcaklığında AFJET’in çok iyi ısıtma sağladığını bilir.
İsmail Kara: Biz önceki kışlar nasılsa bu kışta öyle bir ısıtma yapacağımızı söylüyorum. İnşallah sıkıntı olmayacak diyoruz. Rakamlardan ziyade bunu söylemek daha mantıklıdır.
KALORİMETRE VE PAY ÖLÇER ABONELİĞE TEŞVİK EDİYORUZ
Kocatepe: AFJET abonelerinin ödeme sistemine yönelik bir çalışma var mı? Sabit ödeme ve payölçer olarak iki ayrı sistem var. Aynı sistem devam edecek mi?
İsmail Kara: Sabit metrekare aboneleri var ki bu aboneler AFJET ilk kurulduğunda başlayanlardır. Şu anda bizim 10 bin 297 abonemiz var. 6500 civarındaki abonemiz bu türdedir. Bunlar sabit ödeme olduğundan yaz-kış aynı parayı veriyorlar. Şirketimiz iyi bir uygulama ile peşin ödemede yüzde 10’luk bir indirim yapmış. Bir diğer abone çeşidimiz kalorimetrelidir. Büyük binaların altlarında kalorimetre vardır. Biz kalorimetre okuması yapıyoruz çıkan rakam bina sahiplerine paylaştırılıyor. Bir abonelik biçimimizde pay ölçer sistemidir. Tüm konutlarda radyatörler üzerinde pay ölçerler var. Ne kadar kullanılırsa o kadar ödeme sistemleri vardır. Son dönemde yavaş yavaş sabit metrekarelerden hep kalorimetre gibi sistemlere geçiş vardır. Örneğin en yakınımızda Sandıklı ilçemizde metrekare ile şu anda ısıtma bedelleri oldukça yüksektir. Yanılmıyorsam 8 TL civarındadır. Bizde daha önce 3,23 TL iken yeni rakam 5,65 TL’dir. Bu rakama KDV dâhildir. Sandıklı ilçesinde bu büyük ihtimalle kalorimetreye geçilmek için yapılmış. Sandıklı ilçesinin çoğunluğu kalorimetreye geçilmiştir. Kalorimetre sisteminde ne kadar yakılırsa o kadar ödenmektedir. Metrekare üzerinden abonelerde ödemeleri belli olduğundan ısı kullanımında hiçbir tasarruf olayı olmuyor. Ama kalorimetrede kişiler en azından bazı odaları kapatıyorlar. Isıyı daha dikkatli kullanmaya gayret ediyorlar. Biz abonelerimizi daha çok pay ölçer ve kalorimetre sistemine tevşik ediyoruz. Kalorimetre jeotermal kaynağımızın sürdürülebilirliği anlamında, vatandaşın bütçesi açısından da avantaj sağlayacaktır.
AFJES’TE ŞU ANDA DURUM İYİ
Kocatepe: AFJET’in jeotermalden elektrik üretim şirketi olan AFJES’te şu anda durum nedir?
İsmail Kara: AFJES’te şu anda durum iyidir. Lisans gücümüz şu anda saatte 2,76 megavattır. Şu anki üretimimiz 2,65 megavat/saat civarındadır. Tam kapasite çalışmalarımız devam ediyor. Yeni kuyularımızdan oraya takviye yaparak üretimimiz AFJES’te iyidir.
YAPABİLİRLERSE BORÇLU ABONELERİMİZDEN ÖDEME BEKLİYORUZ
Kocatepe: AFJET abonelerine vermek istediğiniz bir mesaj var mı?
İsmail Kara: Biz bu kış için hazırlık yapıyoruz. Elimizden gelen herşeyi yaparak bu kış kesinlikle ısınmada bir sorun yaşanmamasını istiyoruz. Abonelerimizin ödenmemiş borçları vardır. Yapabilirlerse ödeme konusunda kendilerinden yardım istiyoruz. Bu jeotermal bizim ülkemizin kaynağıdır. Jeotermal kaynağımızı sürdürülebilir şekilde kullanmak istiyoruz. Bu konuda halkımızın bilinçli olmasını istiyoruz. Yeni jeotermal kaynak ilavesi ortaya çıktığında ısıtma alanının genişlemesi gündeme gelir. Şu anki mevcut durumda sıkıntılı gözüküyor. Bizim çalışmalarımız devam ediyor. AFJET’in yeni ruhsat sahaları var. Bizler yeni çalışmalar yapıp jeotermal sahalarımızı ortaya çıkardığımızda bunlar gündeme gelebilir. Bu önümüzdeki yıllarda yapılacak bir süreç gibi görünmektedir.
>> Kocatepe Haber Merkezinin Özel Röportaj