Ana Sayfa Arama Galeri Video Yazarlar
Üyelik
Üye Girişi
Yayın/Gazete
Yayınlar
Kategoriler
Servisler
Nöbetçi Eczaneler Sayfası Nöbetçi Eczaneler Hava Durumu Namaz Vakitleri Gazeteler Puan Durumu
WhatsApp
Sosyal Medya
Uygulamamızı İndir
Yusuf İLGAR
e-posta: YAZARIN TÜM YAZILARI

AFYONKARAHİSAR’DA EĞİTİMİN TARİHİ MEDRESELER -30

42. Turunç-zâde Süleyman Paşa Medresesi
Turunç-zâde Süleyman Paşa Medresesi, Süleyman Paşa tarafından 1782 yılında açılmıştır243. İsmail Hızal, medresenin Zülâli Camii aralığında olduğunu nakletmiştir244.
Süleyman Paşa, Turunç Mustafa Ağa’nın oğlu Ali Ağanın oğludur. H. 1190/M. 1776 yılında Afyonkarahisar Valisi Halil Paşa’ya mütesellim olmuş, Daha sonra muhtelif paşalara da kaymakamlık etmiştir. Bir ara vezirlik rütbesiyle Karahisar valisi olmuş, buradan Kıbrıs’a tayin olmuş orada H. 1214/M. 1799 yılında ölmüştür. İdareciliği sırasında halktan zulm ile fazla para toplamıştır245.
Süleyman Paşa Afyonkarahisar’da görevdeyken medresesini yaptırarak buranın müderris giderlerinin karşılanması için 15 Rebiü’l-evvel 1196/28 Şubat 1782 tarihinde Serdaroğlu Değirmeni diye anılan mülkünün ¼ hissesini vakfetmiştir. Bu değirmen hissesinin geliri, medresede görevli müderrislere verilecek olup vakfın mütevellisi de nesilden nesile olmak üzere yine müderrisler yapacaktır246.
Medrese için Süleyman ağadan başka kardeşi Turunç Ahmet de 11 Cemaziye’l-evvel 1197/14 Nisan 1783 tarihinde Otpazar Camii yanındaki üç dükkânını vakfetmiştir. Dükkân kira geliri medresede görev yapan müderrislere verilmesi yanında müderrisler aynı zamanda vakfın da mütevelliğini yürüteceklerdir247.
Vakfın gelirinden ¼ hisse müderrislik ve ¼ hisse mütevellilik görevinde bulunan Hüseyin oğlu Seyyid Abdullah’ın vefat etmesiyle belirtilen görevlere 17 Cemaziye’evvel 1268/9 Mart 1852 tarihinde Seyyid Abdullah’ın oğlu Mehmet Vâhid medresenin müderrisi olmuştur248.
43. Yeni Cami ve Topçu-zâde Hacı Mehmet Efendi Medreseleri
Hacı Bakıoğullarından Osman Ağa ve oğlu İbrahim Ağa tarafından 18. Yüzyıl da Yeni Cami’nin yanına yaptırılmıştır. Dedesi, Abdülbâki Ağa’nın babası Abdi Çavuş’un yaptırdığı Yeni Cami yapım kitabesi H.1123/M.1711 olduğuna göre; medrese bu tarihten 30-40 yıl sonra açılmış olmalıdır. Hacı Bakı-zâde Osman Ağa ve oğlu İbrahim Ağa medreseye çeşitli vakıflarda bulunmuşlardır249. Yeni câmi ve Medresesi’nin mütevelliliğine H. Zilhicce 1298/M. Ekim 1881 tarihinde vekil olarak Açıkgöz-zâde Mehmet’in oğlu Hüseyin Cemâleddin Efendi tayin olmuştur250.
Hacı Bakıoğulları çocuklarının açmış olduğu bu eğitim kurumunun muhtemel yıkılmasıyla Topçu-zâde Hacı Mehmet Efendi tarafından yeniden bir medrese yaptırılarak eğitime devam edilmiştir.
Topcu-zâde Hacı Mehmet Efendi, Nakşibendî tarikat şeyhlerinden ve müderis-i kiramdandır. Evi Örenbağı Semtinde idi. Topçu Hoca Yeni cami bahçesinde olan medresesinde kırk yıl ders okutmuş, İslâmı anlatmış, aynı zamanda Nakşibendi tarikatı eğitimi vermiştir. H. 1317/M. 1899 yılında yirmi bir, H. 1321/M. 1903 yılında da otuz dokuz öğrencisi vardır251. (Devamı Yarın)

 

KAYNAK
243 BOA., Cevdet Maarif, nr. 6488.
244 Hızal, agm, (12 Mart 1993).
245 AŞS, nr. 555/6b/16; Gönçer, age., II, s. 281.
246 VGMA, Defter, nr. 580, s. 89/59.
247 VGMA, Defter, nr. 580, s. 89/58.
248 AŞS, nr. 580, vr. 44a/177.
249 Gönçer, age., II, s. 83, 267-268.
250 AŞS, nr., 610, s. 25/42.
251 Salname-i Maârif-i Umûmiyye -altıncı sene-Dârü’l-hilâfetü’l-‘aliyye, Asr Matbaası 1321, s. 487.

YAZARLAR

TÜMÜ

SON HABERLER