Nöbetçi Eczaneler
3. Avcı-zâde Medresesi
Sinan Paşa Mahallesi’nde, Otpazarı Cami aralığında 1 dershaneli ve 3 odalı olarak Şeyh Mehmet Cemal Efendi tarafından 1899 yılından önce açılmıştır. 1924’de kapatılan medresenin yeri yemenicilerin çalışma yeri olmuştur32.
Medresenin müderrisleri ve öğrenci sayısı şöyledir:33
Yıl Müderrisleri Öğrenci sayısı
H.1317/M. 1899 Müderris Sadeddin Efendi 12
H.1318/M. 1900 Müderris Hacı Nuri Efendi 7
H.1321/M. Müderris Sadeddin
1903-1924 Efendi (Son hocası) 18
4. Beyşehirli Ali Efendi Medresesi
Medrese Beyşehirli Ali Efendi34 tarafından Kâhil Mahallesi’nde, muhtemelen H. 1268/M. 1851 yılından önce açılmıştır. Belirtilen yılda bir terekede adı geçen Beyşehirli Ali Efendi Medresesi’ne bir miktar para verilmesi vasiyet edilmiştir35. Medresenin Beyşehirli-zâde Ali Efendi tarafından kurulan bir vakfı vardır36. Atabek, medresenin Kumluk Mahallesi Deper Yolu’nda Miralay evi bitişiğinde 10 odalı ve 3 dershaneli olduğunu belirtmektedir37.
Medresenin müderrisleri ve öğrenci sayısı şöyledir:38.
Yıl Müderrisleri Öğrenci sayısı
1914 Şükrü ve Tahir Efendi (Beratsız) 4
1924 Beyşehirli-zâde Fethullah Efendi (son hocası)
5. Cami-i Kebîr (Ulu Cami) Medresesi
Cami-i Kebîr (Ulu Cami) Medresesi, aynı adla anılan Caminin karşısına Hâfız Ali Rıza Efendi (1847-1909) tarafından 1881 yılından önce açılmış olup, 15 odadan ve 3 dershaneden müteşekkildir39. Cami-i Kebîr (Ulu Cami) Medresesi ihtiyaçlarının karşılanması için Çil Hâfız Ali Rıza Efendi tarafından vakfı vakıf kurulmuştur. Ancak çalışmamızda vakfiyesini bulmadık. 23 Safer 1308/8 Ekim 1890 tarihli bir belgede Gecek Hamamı civarında Serdar Değirmeni40 diye bilinen üç taş devirli bir adet değirmenin dört sehim itibariyle bir sehim hissesi bulunmaktadır41.
Medresenin ihtiyaçlarının karşılanması için hayırseverler tarafından vasiyetlerinde bulunulmuştur42. Hâfız Ali Rıza Efendi medresesinde de uzun yıllar müderrislik etmiştir. Medrese 1924’te kapatılmıştır.
Medresenin müderrisleri ve öğrenci sayısı şöyledir:43
Yıl Müderrisleri Öğr. sayısı
H. 1316/M. 1898 Müderris Hâfız Ali Efendi. ?
H. 1317/M. 1899 Müderris Hâfız Ali Efendi. 65
H. 1318/M. 1900 Müderris Ali Rıza Efendi. 70
H. 1321/M. 1903 Müderris Hâfız Ali Efendi. 69
1914. Müezzin-zâde Hüseyin (Bayık) Efendi (beratsız). 45
(Devamı Yarın)
KAYNAK
32 SNMU., 1317, s. 1162-1163; Atabek, age., s. 202.
33 SNMU., 1317, s. 1162-1163; SNMU., 1318, s. 1298-1299; SNMU., 1321, s. 487.
34 Beyşehirli Musa’nın oğlu olan Ders-i‘âm Ali Efendi Kâhil Mahallesi’nde yaşamaktadır. 1871 yılı başlarında
vefat ettiği anlaşılmaktadır. 3 Zilkade 1287/25 Ocak 1871 tarihli terekesinde 100 civarında yazma ve basma kitap bulunmaktadır. Aynı mahalledeki evinin değeri üç bin kuruşken medresenin değeri beş bin kuruştur. Çocukları küçük yaştayken vefat ettiğini söyleyebiliriz. Zira vefat eden yedi çocuğundan birisinin yaşının küçük olmasından dolayı eşi Emine Hanım vasi tayin edilmiştir. (AŞS, nr. 599, vr. 101b/287).
35 AŞS, 579, vr. 25b/71.
36 AŞS, nr. 669, belge no:189; Yazıcı, agm, s. 46.
37 Atabek, age., s. 201.
38 Atabek, age., s. 201.
39 Atabek, age., s. 203.
40 Serdar Değirmeni adıyla anılan tek midir? Başka var mıdır? Bilemiyoruz. Kayıtlarda vakfedilen Şeyh Mehmet Râşid Çelebi’nin eşi Râbia Hanım, Serdar Değirmeni’nden hissesi (AŞS, nr. 596, vr. 39a/171), Mevlevîhâne şeyhlerinden Ali Efendi’nin kızı Münire Hanım Ahmet Kemâleddin Çelebi ile evli) Gecek Hamamı civarındaki üç taş devr ider değirmen hissesi (AŞS, nr. 623, vr. 74b/317), Turunç-zâde Dede Bey’in kızı Fatıma Hanım’ın Serdar Değirmeni’ndeki hissesi (AŞS, nr. 596, vr. 39a/171) belirtilmişlerdir.
41 Diğer hisselerden iki tanesi Paşa Camisiyle Keskin-zâde Medresesi vakfına aittir. AŞS, nr. 619, vr. s. 3/447.
42 Bk. AŞS, nr. 669, belge no:189; Vakıf Eserleri, s. 276; . Yazıcı, agm, s. 46. Sabuncu kızı diye anılan Havva Hatun adlı bir bayan vefatından sonra malının 1/3ünü Camii kebir civarında Ali Efendi’nin müderrisi bulunduğu medresenin tamir ve bakımına sarf edilmesi için 25 Şevval 1298/20 ylül 1881 tarihinde vasiyette bulunmuştur. Vasiyette Ali Efendi’nin Camii kebir civarındaki Ziyâiye medresesinde görevli olduğu belirtilmektedir. (AŞS, nr. 610, s. 41/64). Biz Ziyâiye isminin sehven yazıldığını düşünmekteyiz. Zira Ziyâiye Medresesi Kâhil Mahallesi’nde idi. Geniş bilgi için Ziyâiye Medresesi kısmına bakınız.
43 SVH., 1317, s. 174; SNMU., 1317, s. 1162-1163; SNMU., 1318, s. 1298-1299; SNMU., 1321, s. 486.
