Nöbetçi Eczaneler
Çocukluk ve ilk gençlik yıllarında, büyüklerimin anılarını dinlemek ve onlardan halk kültürümüz ile ilgili derlemeler yapmak, en büyük tutkum idi. Örneğin Ali İhsan Sabis paşanın sakalığını yapan Hasan Dedemin millî mücadele yıllarıyla ilgili anılarını dinlemekten büyük zevk duyardım.
Bugün hayatta olmayan büyüklerimizin belleklerinde silinmez izler bırakan olaylardan birisi de Seferberlik İlanıdır…
Yedi yıl süreyle askerlik yapmış olan kayın pederim Merhum Mustafa Telek’ten dinleyip not ettiğim bu olayı, tarihe not düşmek adına sunmak isterim…
***
Telekoğlu Aziz Hoca ile oğlu Mustafa Telek, Afyonkarahisar’a bağlı Sinanpaşa ilçesinde bulunuyorlar iken, bir akşam, ilçenin Posta Müdürünün evine akşam yemeğine konuk olurlar. Posta Müdürü konuklarını, mükellef bir sofrada ağırlamaktadır. Yemekten sonra, kahvenin ardından çaylar da içilir ve neş’e içerisinde bir sohbete başlanır…
Postanede müdür de memur da aynı kişi olduğundan, telgraf makinası, onun evinde dururdu. Esasen müdürün evi de aynı çatı altında, yani postanede bulunuyordu.
O arada telgraf makinası önemli bir sinyal vermektedir. Posta Müdürü makine başına geçerek haberi kaydetmeye başlar. Müdür bir yandan yazarken, öte yandan yüzü renkten renge girmektedir. Aziz Hoca ile oğlu ise, Müdürün yüzünün sararıp, kızarıp, morarmasını hayret ve endişe ile izlemektedirler. Makine başından kalkan Müdürün yüzüne soran gözlerle bakarlar. Müdür telgrafı Aziz Hoca’nın önüne bırakır. Hoca bunu yutarcasına okur. Kâğıt üzerinde şu yazılıdır:
“Sinanpaşa Nahiye Müdürlüğü’ne,
Seferberlik ilân edilmiştir. Gereği!…”
Haber derhal Nahiye Müdürüne ulaştırılır. Kısa bir süre sonra da tellâl bağırmaya başlar:
“Duyduk duymadık demeyin! Seferberlik ilân edilmiştir. 20 yaşından 40 yaşına kadar bütün erkekler, 3 günlük erzakını yanına alarak, Askerlik Şubesine müracaat edeceklerdir!…”
Türk oğlu… Asker ulusun, asker evlâları… Sinanpaşalı gençler, derhal bu emre uyarak, Afyonkarahisar’ın yolunu tutarlar…
Dört bir yandan Afyonkarahisar Askerlik Şubesine müracaat eden askerler, 40 kişilik yük vagonlarına, 100’er kişi doldurulmak suretiyle İstanbul-Tuzla’ya sevk edilirler. Tuzla’da kısa bir eğitimi müteakip kimi Arabistan’a, kimi Trakya’ya, kimi Anadolu’nun çeşitli yerlerine gönderilirler.
Büyüklerimiz derler ki; “kimi gençler cepheye gitmeyip, geri hizmetlerde görevlendirildiler. Bunlar hatırlı kişilerin evlâtlarıydı!…”
