AĞIZ TADI

İnsanın gıda olarak, kesin üç şeye ihtiyacı vardır. Yağ, tuz, şeker. Bunlar olmazsa ağız tadı olmaz yüzler gülmez.
Yağ olmazsa vücut doğru çalışmaz, ağız kurur. Su içsen fayda etmez. Tuzun şekerin tad veren bir özelliği vardır. Yalnız kullanılan şeker, tuzun azı karar, çoğu zarardır.
Babam gıda imalât ve ticaretiyle uğraştığından. Bunların azlığını fiyatının çokluğunu hissetmedik. Tuz dağda, gölde olur. Yeter ki temiz tut.
Son günlerde bazı gıda maddelerinin yokluğunu veya fiyatının çokluğunu görüyor, gözlerimiz fal taşı gibi açılıyor.
Şeker fabrikamız vardı. Satıldı. Alan memnun satan memnun, halk şaşkın. Fiyatlar desen dörtte bir artmış durumda. Nelikle, nasıl kuruldu bizim şeker fabrikamız. Halkımız sevinçliydi. Köylümüz pancar parası gününü beklerdi. Köylünün eline geçen pancar avansı, bir para hareketi yapardı. Borçlar ödenir. Alışveriş artardı.
İkinci cihan harbinde, çocuğum. Annem evde şeker bitti dedi. Az kullanalım! (iş yerimizde de yok) annem kilerden koca dört köşe bir kap çıkardı. Merak ettim. Rusya’dan ithal şekermiş. Beyaz tuz gibi. Çekiç ile kıra kıra parçalanıp kullanılıyor. Oda olmazsa üzüm çiğnenip kaynatılarak yapılan pekmez tatlı görevini yapıyor. Üzüm pahalı pekmez ise evlerde üretimi yok.
Yağ olarak Haşhaş kullanılırdı. Haşhaş tohumu ezilir. Yağı çıkarılır. Küspesi bile ne kadar tatlıydı. Evlerde beslenen mandalara yedirilirdi. Amerika bizi (tatsız tuzsuz) margarine alıştırdı. Çiçek yağı fabrikası kurulunca yağ imal eder olduk. Ama yetmiyor. İhraç etmek daha kârlı.
Bu yaz Kumluca’dan zeytin yağı aldık. (Beşlik şişe 90 liraya). Afyon’a geldik sorduk. İkiyüz liraya yakın. Birlik ikiliklerin ise daha pahalı.)
Dinimizde vettini vez zeytünü diye geçen kutsal yiyecekler. Türkiye’de üretiliyor. Kıymeti bilinmiyor. Zeytin dışarıya satıyoruz İnciri ise gören de yok, pahalı diye alan da yok.
Tuz ise denizden alamazsın, kirli ve zehirli, gölleri kuruttuk. Sazını balığını yakıyoruz. Yakında tuz ithal edersek şaşmayın.
Dostlar; Ağız tadı, gönül şenliği versin diye dua ederler. Ne kadar haklılar. Biz bunları kaybettik.
(Erkân kişiler seneler önce Afyon şekeri adıyla güzel ambalaj içinde (1-2 kiloluk) satılacak diye bildirmişlerdi. Ne oldu? İhraç mı oldu?
1 Dolara satılsa 11 lira eder. Ucuz sayılır.