Nöbetçi Eczaneler
30 Haziran 2012 Cumartesi 03:00:00 Osmanlı ordusu Mısır seferine giderken, bağlık bahçelik yerlerden geçiyordu. Çevrede salkım salkım üzümler, türlü meyveler vardı.
Ordu Gebze yakınlarında konakladığı zaman, Yavuz’un kalbine bir şüphe düştü: “Acaba sahibinden izinsiz bir elma veya üzüm koparan askerim var mı?“ diye düşündü. Hemen araştırılmasını istedi. Yapılan araştırmada asker üzerinde ne bir salkım üzüme ne de bir adet elmaya rastlandı. Asker bir adet üzüm tanesine dahi el sürmemişti. Durum padişaha arz edildi. Padişah rahatlamıştı. Elerini yukarı kaldırıp Yaradan’a şükretti:
“Ey Allah’ım! Bana haram yemeyen bir ordu ihsan ettiğin için sana sonsuz şükürler olsun.”
Sonra Yeniçeri Ağası’na dönüp şöyle söyledi:
“Eğer askerlerimden bir tek kimse sahibinden izinsiz bir meyve koparsaydı Mısır seferinden vazgeçerdim. Çünkü haram yiyen bir ordu ile beldelerin fethi mümkün olmaz.“ (B. Ergezer, Türk Tarihinden Damlalar, s:46)
Aşık paşazade Tarihinde nakledilen bir olayla devlet adamlarının halka ve askerine haram yedirmediği şöyle anlatılır :
“Murat Han Gazi’nin (Sultan II. Murat) huyu ve adeti o idi ki; Bursa’da yoksullar için imaret ve ulema için medrese yaptırdı. Edirne’de ve başka şehirlerde de yaptırdı. Her yıl Kudüs, Halillürrahman, Mekke ve Medine yoksullarına 3500 filöri (O zamana ait bir para birimi) gönderirdi. Ankara bölgesinde Balıkhisarı adlı büyük bir subaşılık köyleri Mekke yoksullarına vekfetmişti. Bulunduğu şehirlerde her yıl 1000 filöriyi kendi elliyle Seyyid’lere paylaştırırdı. Cuma sadakasını da ölünceye kadar kesmedi.”
“Acem ülkesinden bir hâkim geldi. Fazlullah derlerdi. Sultan Murat Gazi’ye yaklaşarak sonunda vezir oldu. Beytullah’a (Kâbe’ye) gönderilen para yine her yıl gönderiliyordu. Padişah dedi ki:
-Fazlullah ! parayı yine Halilürrahman’a, Kudüs’e, Mekke ve Medine’ye gönder ki Molla yeğen (zamanın büyük alimlerinden) hacca niyet etmiş, parayı o alsın. Medine yollarına versin ki, onlar, hacılar oraya varıncaya kadar beklemektedirler.
Hazinede para bulunmadı. Halil Paşa’dan ödünç aldılar. Padişah:
—Halil! Sakın rüşvet parası verme !” dedi Halil Paşa:
—Devletli Sultanım! Babamdan miras kalan paradır,” dedi.
Fazlullah gördü ki padişahın helal mala ihtiyacı olur, dedi ki:
—Devletli Sultanım! Padişahlara hazine gerektir. Eğer Sultanım buyurursa hazine toplayayım” Padişah:
—Nasıl toplarsın? Dedi. Fazlullah dedi ki:
—Sultanım! Bu memleketim halkında çok mal vardır. Padişahlara adettir ki o maldan bir sebeple padişahın hazinesine getireler. “Padişah sordu:
—Bu dediğin mal ne gibi yerlerden hâsıl olur ?”
Fazullah dedi ki:
—Bu memleket halkının çoğu zekât vermez. O halde bütün memleketinden bu halkın zekâtlarını zorla almak gerektir. Bu sebeple çok mal toplanır.”
Padişah ona şöyle cevap verdi:
“Bre hey ebleh köftehor !. Bu ne sözdür ki söylersin? Zekât ve sadaka yoksullarındır. Ben zekât yemeye mi layığım ki, Müslümanlardan zorla zekât alayım ve yiyeyim? Benim memleketimde üç helal lokma vardır. Benim elimdedir. Bu üç helal lokma başka ülke padişahlarında yoktur. Birisi gümüş madenleri, biri kâfirlerden alınan haraç, biri de gazalardan alınan ganimet maldır. Bu benim Tanrı yardımı gören askerim, bu helal lokma ile yaşar. Bunlara bu zorla alınan lokma anca haram olur. Askerime haramı yedirip haram kabul etmem.”
O zaman Fazlullah’ı azletti. Bir cevapla hakaret edip yanından uzaklaştırdı.”
Türklerin faziletlerini anlatmak için kitaplar yazan Arap Mütefekkiri el Cahiz: “Türkler yaltaklanma, yaldızlı sözler, münafıklık, kovuculuk, yapmacık, yerme riya, dostlarına karşı kibir, arkadaşlarına karşı fenalık, bid’at nedir bilmezler. Çeşitli fikirler onları bozmamıştır. Hile-i Şer’iyye ile başkalarının malını helal saymazlar…” (20) El-Cahiz, Hilafet Ordusunun Menkıbeleri ve Türklerin Faziletleri, S.77, Çev Ramazan Şeşen)
