Nöbetçi Eczaneler
Borsa yatırımcı sayısı açısından, geçtiğimiz birkaç yılda önemli seviyede ivme yakaladı. Gelişimi sağlayan unsurlar farklı başlıklarda ele alınmakla birlikte öne çıkanlar yatırımcının yatırımlarını koruma, değerlendirme gibi finansal yeni adımlara başvurmasının yanı sıra borsaya erişimin de basitleşmesi ile ifade edildi. Borsa, eskiden zorlu bir erişim sürecine tabiyken günümüzde akıllı telefonlarla bile dakikalar içerisinde dahil olunup yatırıma başlanır konumda.
Mevcut durumda sayıları gün geçtikçe artış eğilimi gösteren yatırımcı sayısı, aynı zamanda belirgin bir finansal yeni jargona, çeşitli teknik terimlere aşina olmak durumunda. Bu noktada Borsa İstanbul yatırımcısı için öne çıkan terimlerden biri de şüphesiz hissede devre kesici. Peki hissede devre kesici nedir, nasıl ortaya çıktı, hangi durumlarda ne şekilde uygulanır?
Borsa İstanbul’da hissesi bulunan veya alım-satım işlemleri yapan yatırımcı tarafından merak edilen bir terim hissede devre kesici. En özet şekliyle borsada yatırımcının korunması amaçlı bir uygulama. Detaylara inildiğinde hissede devre kesici nedir, nasıl çalışır, borsa devre kesici ne demek? İşte yanıtlar.
Hissede devre kesici nedir, neden ve nasıl çalışır?
Hissede devre kesici anlamı, borsada alım-satımların kısa süreliğine ya da geçici olarak durdurulmasına denir. S&P 500 ve BIST 100 gibi geniş piyasa endekslerinde bir tür ‘acil durum’ önemidir. Panik satışları durdurmayı temel alır, buna ek olarak hisse senetlerinde de yaygındır.
Sadece Borsa İstanbul’da uygulanan bir faktör değildir. Dünyanın tüm borsalarında vardır ve genel itibarıyla fiyatları önceden tanımlı seviyelere gelirse otomatik olarak alım-satımın durdurulmasını ifade eder. Matematiksel bazı sınırları bulunur.
Matematiksel detaylar
Hissede devre kesici, Borsa İstanbul en büyük 100 şirketin yer aldığı BIST100 endeksinin yüzde 5 ve daha fazla düşmesi halinde uygulanır. İkinci eşik ise yüzde 7 ve daha fazla düşmesi kapsamındadır. Otomatik Seans Durdurma Sistemi ismi verilen bir teknoloji ile fiyat değişimlerinin ilgili eşikleri aşması halinde yatırımcının korunması amaçlı gerçekleşir. Otomatiktir, yani uzmanlar, yetkililer, vb. tarafından manuel şekilde devreye alınmaz.
Borsa İstanbul’a artan ilgi
Borsa İstanbul, son aylarda rekor üstüne rekor kırarak ilgi çekmeye devam ediyor. Yaz döneminde örneğin BIST100 endeksi 4000-5000 bandında seyrederken 2023 yılının son dönemecinde 7000-8000 aralığında devam ediyor.
Bu arada özellikle yeni yatırımcıların sayısının artıyor olması, borsa ile ilgili kritik terimlere hâkim olmanın önemini ortaya koyuyor. Hissede devre kesici de bunlardan biri. Borsa ile ilgili genel terimlerin bilinmesi büyük önem taşır.