Nöbetçi Eczaneler
8 Mart 2010 Pazartesi 02:00:00 Bir süre önce CHP Kadın Kolları’nın yayınlarından ‘Cumhuriyeti Kuşatanlar’ adlı kitabı okumaya başladım.
Kitabı bitirdikten sonra izlenimlerimi aktaracaktım. Ancak bir yerde bir yazı okudum. Yazıda özetle “Mısır’da 1948’de dört kadınla evli olan sadece 888 kişi kaldığını, böylece yeryüzündeki tüm ülkelerde kadınların, haklarını elde etmeye başladıkları” yazılmıştı.
Yıl 2005…
Ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını temsil eden Milletvekilleri içinde çok eşli Milletvekili var! mı? Evet Meclis çatısı altında birden fazla kadınla evli olan milletvekili var maalesef. Ve bu kişiler de Yüce Meclis’te yasama görevi gibi kutsal bir görevi yerine getiriyorlar. Tabii bu yasaların arasında kadınlara yönelik, kadın hakları ile ilgili olanları da var. Aldığı imam nikahlı ikinci eşi, ağzından ‘boş ol’ lafı çıkmasıyla birlikte ortada kalacak, imam nikahlı eşe sahip milletvekillerimiz maalesef bu Meclis’in içinde var. İnsanın içinden, acaba Tunus bizden ileride mi diye düşünesi geliyor.
Okuduğum kitabın kadınlarla ilgili bölümünün bir sayfasında “Cumhuriyet Aynı Zamanda Kadın Devrimidir” yazıyor.
İkinci sayfasında:
“EVET…
Cumhuriyet aynı zamanda bir kadın devrimidir. Cumhuriyeti kuranlar; tercihlerini büyük bir kararlılıkla, cesaretle ortaya koymuşlardır. Cumhuriyetle başlayan o büyük toplumsal dönüşümün temel ekseni kadın erkek eşitliği olmuştur. Bu, Mustâfa Kemal Atatürk’ün en büyük projesidir” diyor. Devamla “Bu proje tarihimiz içinde adım adım uygulanmıştır.
* 1924’te Tevhid-i Tedrisat Kanunu (öğretim birliği) çıkarıldı. Böylece eğitim laikleştirilerek tüm eğitim Kurumları Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlandı. Kız ve erkekler birlikte eşit haklarla eğitim görmeye başladı. Bu yıllarda erkekler arasında okur yazarlık oranı % 11, kadınlar arasında ise % 5’in altındadır.
* 1925 yılında çıkarılan Kıyafet Yasası’yla (Bazı kisvelerin giyilemeyeceğine dair kanun) Türk kadınının peçe ve çarşaf giyme; örtünme zorunluluğu ortadan kalktı.
* 1926’da Türk Medeni Kanunu çıkarıldı. Türk Kadınının gelişiminin önündeki engellerin önemli bir bölümü bir çırpıda ortadan kaldırıldı. 4 Nisan 1926 tarihli resmi gazetede yayımlanan kanun 4 Ekim 1926 tarihinde yürürlüğe girdi.
* 1927 nüfus sayımı kadının eşitliği yolunda atılmış önemli bir adım oldu. Cumhuriyet’in ilanından sonra, gerçekleştirilen ilk Genel Nüfus Sayımı’nda daha önceki uygulamadan farklı olarak, kadınlar da sayıldı.
* 1928’de laiklik Cumhuriyetin temel bir ilkesi olarak kabul edildi. Bu gelişim devletin yönetim biçimi ve hukuksal yapısında olduğu kadar, kadının toplum içindeki konumunda da büyük bir devrime yol açmıştır. Türk kadınının toplumsal yaşama erkekle eşit bir düzeyde katılımı özgürlüğe kavuşması ve gelişiminin önündeki engellerin aşılabilmesi ancak laiklik ilkesinin yaşama geçirilmesi ile olanaklı olmuştur.
* 1930’da Belediye Yasası çıkarıldı. Yasa ile kadınlara belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı tanındı.
* 1930’da kadın ve çocukların korunmasına ilişkin ilk düzenleme Umumi Hıfzıssıha kanunu ile yapıldı.
* 1933’de kız çocuklarına mesleki eğitim vermek amacı ile Kız Teknik Öğretim Müdürlüğü kuruldu.
* 1933’de Köy Kanunu’nda değişiklik yapılarak kadınlara köylerde muhtar olma ve ihtiyar meclisine seçilme hakları verildi.
* 1934’de Anayasa değişikliği ile kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanındı.
* 1935’de Türkiye Büyük Millet Meclisi 5. dönem seçimleri sonucunda, 17 kadın milletvekili ilk kez Meclise girdi, ara seçimlerde bu sayı 18’e ulaştı.
* 1935 yılından önce; dünyada kadınların milletvekili seçme ve seçilme hakkına sahip olduğu ülkelerin sayısı 28, milletvekili seçildiği ülkelerin sayısı 17’dir.
* 1936’da İş Kanunu yürürlüğe girdi. Kadınların çalışma hayatına düzenleme getirildi.
Bu tarihsel süreç kısaca bize nereden nereye ve nasıl geldiğimizi açıklamakta ve hatırlatmaktadır! Nereden geldiğini bilmeyen, nereye gideceğini de bilemez. Biz nereden geldiğimizi bili-yoruz. Bize yolumuzu açan CUMHURİYET’tir.
