Nöbetçi Eczaneler
Bir Bizans kaynağı Moğol baskısı sonucu Anadolu’ya ve özellikler uc bölgelere akın akın gelen Türk göçleri hakkında şu bilgileri verir:
“Moğoların püskürttüğü Türkmenler vilayetleri işgal ediyor ve Rumları sıkıştırıyordu. Bu sebeple Moğol istilası onlar için felaket değil saadet getiriyor ve Roma (Bizans) topraklarını işgal ediyorlardı” (Turan, O, 1969 b, s.4)
İşte bu Türk akınları içerisinde Kayıların da bulunduğu 50 bin kişilik Göçebe Oğuz-Türkmen kitlesi batıya doğru hareket etmişti. Bu göçebe Türkmenlerin başında Süleyman Şah adlı bir bey vardı.
Âşık paşazade başta olmak üzere bazı tarihçilere göre Gündüz Alp olarak da bilinen Süleyman Şah Oğuz Han’ın 44. göbekten torunu olup bugün Suriye toprakları içerisinde yer alan Caber Kalesi yakınlarındaki Fırat Nehri’ni geçmeye çalışırken, boğularak şehit olmuş ve günümüzde “Türk Mezarı” diye bilinen yere gömülmüştür. (Neşrî, 1995, s.61; 59; Aşıkoğlu, 1332, s 3; Jorga, 2005, s.158)
Müneccimbaşı kendi adını taşıyan tarihinde Ertuğrul Gâzi’nin soyunu Yafes bin Nuh aleyhiselam’a a bağlar. Yâfes aleyhisselam, Hz. Nuh’un üç oğlundan birisi olup Türklerin atasıdır. Yâfes aleyhisselâmın peygamber olduğunu iddia edenler de vardır.
Bir başka görüşe göre ise, Ertuğrul Gazi’nin babasının Süleyman Şah olmayıp Gündüz Alp’tir. Bu görüşü ileri sürenlere göre Ertuğrul Bey, büyük oğlu Gündüz’e babası Gündüz Alp’ın adını koymuştur. Ayrıca Osman Gazi’nin kestirdiği sikkede/parada Osman bin Ertuğrul bin Gündüz Alp kaydının bulunması da bunu gösterir. Gündüz Alp’in mezarı Beypazarı yakınlarında Kırgı isimli bir köydedir.
Ertuğrul Gazi’nin soyu, kuruluştan 100-150 sene sonra yazılan bir kısım kaynaklardaki bilgilere göre, Oğuz Han’a, ondan da Nuh (a.s.)’a kadar ulaştırıldığı görülmektedir.
İlk Osmanlı tarihçilerinden Ahmedî, Enverî ve Karamanî Mehmet Pasa, Ertuğrul Gazi’nin babasını Gündüz Alp olarak kaydetmişlerdir. Oruç bin Abdil, Asık Paşazade ve Neşrî gibi tarihçiler ise, Süleyman Şah olarak bildirmişlerdir. Ancak bu ikinci kaynak grubunda verilen bilgilerin doğru olmadığı, bugün kesinleşmiş gibidir. Nitekim Osman Bey’e ait bir sikke (para) ve “Osman bin Ertuğrul bin Gündüz Alp” ibaresinin bulunması, birinci kaynak grubunu güçlendirmektedir. (Hoca Sedettin Efendi, 1974, s. 1/26 ve Ahmet Cevdet Paşa, 1977, s.1/487)
Gündüz Alp’in veya Süleyman Şah’ın ölümü üzerine aşiret başsız kaldı. Gündüz Alp’in dört oğlu vardı. Bunlar; Sungur, Gündoğdu, Ertuğrul ve Dündar’dı. Günlerce süren münakaşalar ve görüşmelerden sonra Kayıların başına Ertuğrul Gâzi ‘Bey’ olarak seçildi. Bu yeni durum karşısında Ertuğrul Gâzi’nin iki kardeşi Sungur Tekin ve Gündoğdu geriye döndüler. Ertuğrul Gâzi’nin etrafında 400 çadırlık bir Kayı aşireti kalmıştı.
Ertuğrul ve Dündar Beyler ise, Erzurum civarındaki Pasin Ovası’nda Sürmeliçukur’a (Aras Vadisi) yerleştiler (İbn-i Kemal, 1970, s. 42-43; Aşıkoğlu, 1332, 3). Pasinler’e yerleşen Ertuğrul’un aşireti, buralarda yaklaşık 7 yıl (1219-1226) kaldıktan sonra, yazı çok kısa süren bu bölgede, hayvanlara yeterince otlak bulamadıklarından ve kışın çok soğuk geçmesinden dolayı iklimi daha müsait bir yer bulmak üzere, Erzincan’a doğru gittiler.
Muharrem Günay
