“Yunuslar denizin dibinde yavrularını nasıl emzirsinler” diye yorum yapabilen bir gençlik geliyor maalesef; gümbür gümbür hem de… Geçen hafta yapılan YGS sınavı sorularından biri: “Aşağıdaki hayvanlardan hangisi doğuran ve emzirendir” sorusuydu. Cevaplar arasında yunus var, çünkü doğru cevap o. Amma lakin sosyal medyadaki hayal kurmayı, hayal gücünü kısıtlayan bu yorum beni hem güldürdü hem düşündürdü.
Lise çağlarıma gittim. 13 yaşında başlamıştım liseye. Bir gün biyoloji dersindeyiz. Hocamız “Uzay sonsuzdur” dedi. Bir an düşününce, şahane bir şey. Başınızı kaldırıp baktığınız sonsuz bir güzellik. Yıldızlar gökyüzü ay güneş ve sınırsızlık. Hoca devamla önce “İnsanoğlu, sınırlarını belirleyememiş henüz”, sonrasında “Uzayda hayat yoktur”dedi. “Nasıl yani” dedim; “Sonsuz sınırlarını bilmediğimiz bir gerçeklik ama hayat yok diyebiliyoruz. Diyemeyiz hocam”  derken sesli söylemişim. Israrla ben “Hayat olabilir” derken o aynı ısrarla “Yok”dedi. Sonuç mu?Bu konuşmadan otuz yıl sonrasında NASA uzayda “hayat var”diyor. Yani…
Mesele aslında şudur: Hayalgücü… Yani hayal kurmazsanız düşüncelerinizi sınırlarsınız, insanlarda sizi sınırlar. Farklı tezler, fikirler üretemezseniz hayatınızı tek düze yaşarsınız. Hatta sizin ve kendi hayatınız için belki de çok önem arz eden, üretilememiş düşüncelere, fikirlere ulaşamazsınız. Ve belki de daha mutlu olabileceğiniz çözümler bulamazsınız. Ama hayallerinizde her yere ulaşabilir, her şeyi yapabilirsiniz. Mesela, yıldızlarda yürürken yeryüzüne eğilip çiçek toplayabilirsiniz.
En şahane buluşları gerçekleştirenlerin muazzam bir hayal dünyalarının var olduğu sözlerinden anlaşılmıyor mu sizce? Mesela Albert Einstein: “Hayal gücü bilgiden daha önemlidir. Çünkü bilgi sınırlıyken, hayal gücü tüm dünyayı kapsar… Hayal gücü güç verir: Hayal gücü her şeydir. Sizi bekleyen güzelliklerin ön izlemesi gibidir. Hayal gücü bilgiden daha önemlidir” diyor. Çünkü o hayallerini yaşayan ve gerçekleştiren biri ve bunun ne demek olduğunu en iyi yaşayanlardan biri.
Kendi gerçeğini hayallerinde tasarlayıp sonrada dış dünyaya haykırmak, hayal gücünün şahaneliğindendir. Düşünsenize bir: zamanda yolculuk, uzayda yolculuk, mekânda yolculuk her şekilde mümkün değil mi?
Oxford İngilizce Sözlükte ise hayal gücü şöyle tanımlanmış: “Fikirler ve zihinsel görüntüler oluşturma eylemi veya yeteneği. Zihnin yaratıcı veya zengin kaynaklı olma yeteneği…”
Yani bu bir yetenek, insanoğluna bahşedilen. Ve bizler bu yeteneği çocuklarımızın elinden -her şeye çektiğimiz şu mantıksız sınırlarımızla- alıyoruz. Önlerine koyduğumuz başarı standartları ve mutluluk çerçeveleriyle düz ve basit düşünen insanlar haline getiriyoruz. Hayallerini geliştiremeyen insanlar nasıl da mutsuz ve nasılda dar koridorlarda yaşıyorlar!
Suçlu mu?Elbetteki bir sonraki neslin bu hale gelmesi bir önceki neslin suçudur.
Eserleriniz sizindir. Algıları kapalı bir nesil geliyor. Köleleştirilmeye ise gayet uygun bir nesil. Çünkü onların hayallerini kurabilme yeteneklerini bizler körelttik, hem de seve seve…