BİR İĞNE VE İPLİK BİLE OLSA DEVLET MALINA DOKUNMAYIN

Bu rivayette at, sığır, koyun gibi değeri yüksek olan hayvanlar zikredilerek gulûlden men edilirse de, başka rivayetlerde ayakkabı bağı, iğne, iplik ve hatta bunlardan da değersiz devlete ait şeyleri çalmanın aynı şekilde ihanet olduğu, ganimetten böyle değersiz bir şey çalmış olarak cephede ölen bir askerin şehitlik mertebesini kaybedeceği belirtilir. Hz. Peygamberimizin kamu malından aşıranların cenaze namazlarını kıldırmadığı “ve arkadaşınızın cenaze namazını siz kılın” dediği hemen hemen bütün siyer ve hadis kitaplarında geçmektedir. (Buhâri, Megazî. 38; Müslim, İman, 183 (1/108); Ebu Davud, 3/68.)
Adiyy İbn Amîre el-Kindî anlatıyor: ‘Hz. Peygamber (s.a.v.)’in şöyle söylediğini işittim: “(Ey insanlar) sizden kimi bir iş için tayin ettiğimizde, o bizden bir iğneyi veya iğneden daha değersiz bir şeyi gizleyecek olsa bu bir gulûldür (kamu malına hıyanettir). Kıyamet günü onunla gelecek (ve onunla rüsva olacak).” Bu sözü işiten Ensâr’dan siyah bir adam (memuriyetin ağır sorumluluğundan korkarak) ayağa kalkıp: ‘Ey Allah’ın Rasûlü bana verdiğin memuriyeti geri al’ dedi. Hz. Peygamber (s.a.v.) : “Bu da ne demek?” diye sordu. Adam: ‘Senin şöyle şöyle söylediğini işittim’ deyince, Hz. Peygamber (s.a.v.) konunun önemini vurgulayarak şu cevabı verdi: “Ben aynı şeyleri şimdi bir kere daha tekrar ediyorum: Sizden kimi bir göreve tayin edersek, az çok ne elde etti ise getirsin. Ondan kendisine tarafımızdan verileni alsın, men edilenden kaçınsın.” İbrahim Canan, Kütüb-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları:6/426.)
Bir başka hadiste bu anlam şöyle te’kîd edilir: “Bir iğne, bir parça iplik de olsa ganîmet malını getirin. Kim ganîmetten bir iğne veya iplik çalacak olsa, Kıyamet günü, o kimse getirecek durumda olmamakla beraber getirmeye mecbûr edilir (yani devamlı azâb edilir).”
Bu konuda Hz. Peygamber (s.a.v.)’in başka emri de şöyle: “Bir iğne bir iplik de olsa ganîmet malını getirin. Zira gulûl, Kıyâmet günü buna tevessül eden kimse için rüsvalıktır, ateştir, yüz karasıdır.”
Rasûlullah (s.a.v.), hediyede gözü kör, kulağı sağır, kalbi bağlı kılan gücü gördüğü için adalete, dürüst icraata mani olacak hediyeleşmeyi yasaklamıştır: “İhsan, sıla-ı rahme vesile olduğu müddetçe alın. Dine karşı bir rüşvete dönüşünce sakın hediye kabul etmeyin.”
Bazı hadislerde rüşvet olan hediyeler hakkında açıklamalar gelmiştir. “Emîrin (Devlet başkanı) hediye alması haramdır. Hâkimin rüşvet alması küfürdür.” Yine gelen haberler arasında şu ifadeler de yer almaktadır: “Umeraya (yöneticilere) verilen hediyeler hırsızlıktır”, “İmâma (Devlet başkanı) hediye gulüldür (devlet malını yağmalama). (İbrahim Canan, Kütüb-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 16/240-241.)
Şu halde memurun hediye alması, memura hediye verilmesi rüşvet sayılmıştır, haram ilan edilmiştir.
Hz. Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: “Noksan sıfatlardan münezzeh olan Allah katından, “Elif, Lam Mim. İnsanlar, “inandık” demekle, imtihan edilmeden bırakılıvereceklerini mi sanıyorlar!” ayeti indiğinde anladım ki, Resulullah (s.a.a) aramızdayken bize fitne inmez. “Ey Allah’ın Resulü! Allah’ın bu ayetle sana haber verdiği fitne nedir?” dedim.
Şöyle buyurdu: “Ey Ali! Bu kavim mallarıyla aldanacak, dinleriyle Rablerine minnet etmeye kalkışacak, rahmetini dileyecek, azabından emin olacak. Haramını yalancı şüpheler ve gaflete düşürücü isteklerle helal kılacaklar. Böylece içkiye nebiz (şıra), rüşvete hediye, faize alışveriş adını takarak helal sayacaklar.” (Nechul Belağa)