Nöbetçi Eczaneler
Hıristiyanlar Pazar gününü, Yahudiler de cumartesi gününü tayin ederek o günlerde dünya ile meşkul olmak haramdır demişlerdir. Cuma günü dünya işlerinden el çekmek onlara benzemek olur.
Sevgili Peygamberimiz buyurdu ki:
“Güneş altındaki günlerin en hayırlısı Cuma günüdür. Âdem (a.s.) o gün yaratılmış, o gün cennete girmiş, o gün yeryüzüne indirilmiş, o gün tövbesi kabul edilmiş, o gün ölmüştür. Kıyamet o gün kopacaktır. Meleklerin gökte taktığı isme göre Allah’ın katında “Yevm’ü-l Mezid” (arttırma günü)dir. Cennette Allah (c.c.) cemali o gün görülecektir.” Hadislerde belirtildiğine göre Ulu Allah her Cuma günü 600 bin kişiyi Cehennemden azad eder.” (İ.Gazali, Mükaşefetül Kulub: 526 )
Her dinin kendine göre bir kutsal günü vardır, Hıristiyanların kutsal günü, Pazar; Yahudilerin, Cumartesi; Müslümanların ise Cuma günüdür.
Bildirildiğine göre, Hıristiyan ve Yahudilere Cuma günü verildi. Fakat hakkında anlaşmazlığa düşünce onlardan alındı. Sonra Allah, o günü bize hediye etti, o günü bu ümmete bırakarak bizlerin bayramı yaptı. Bu ümmet ona ilk ve asıl sahip olandır.
Hadiste bildirildiğine göre Ulu Allah her Cuma günü, altı yüz bin kişi cehennemden azad eder.
Ka’b-ul Ahbar ( r.a. ) buyurur ki; “Ulu Allah beldeler içinde Mekke’yi, aylar içinde Ramazan’ı, günler içinde Cuma’yı ve geceler içinde Kadir Gecesini üstün kılmıştır.”
Söylendiğine göre, Cuma günü, kuşlar ve böcekler aralarında karşılaşınca “Selam, selam, ne iyi gün “ derler.
Peygamberimiz (sas ) buyuruyor ki:
“ Cuma günü veya gecesi ölene Allah şehit mükâfatı yazar ve onu kabir fitnesinden korur “ (İmâmı Gazali, 451)
Cuma günü Müslümanların haftalık bayramıdır; Cuma günü Müslümanların kabir azabı kaldırılır. Cuma gününe Cuma akşamından yani Perşembe gününden itibaren bir bayram havasıyla hazırlanmak, gecesinde Yasin-i şerif okumak, tövbe ve istiğfar etmek gerekir. Cuma günü Kehf suresini okumak menduptur. Cuma günü gusül abdesti almak ve eşimize ve aile fertlerimize de aldırmak, Cuma namazına en güzel giysilerimizi giyerek erkenden gitmek sünnettir.
Cumadan sonra yedişer defa Fatiha, İhlâs ve muavezeteyn (Gul euzü)leri okumak sünnettir. Bunları okuyanları Allahü Teâlâ bir hafta boyunca bütün kaza ve belalardan korur.
Cuma günü gusletmek vacibe yakın kuvvetli bir sünnettir. Nitekim Buhari ve Müslim’in nakline göre; Resûlullah (s.a.v.): “Sizden biriniz cumaya geldiği zaman gusletsin” buyurmuştur.
Ebû Hureyre der ki Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Yedi günde bir gusletmek; Allah’ın her Müslüman üzerindeki hakkıdır. Müslüman başını ve bedenini yıkar. (Müslim)
Câbir’den nakledirlir ki; Resûlullah (a.s.)şöyle buyrmuş: Her Müslüman erkeğin yedi günde bir yıkanması gerekir ki bu Cuma günüdür.(İ. Ahmed, Nesâi, İ. Hıbban)
İslâmda temizlik imandandır. Hadis-i şeriflerde geçen “Yedi günde bir gusletmek” kavramını en az yedi günde bir yıkanmak olarak anlamak gerekir. Daha sık yıkanmak İslâmın ruhuna daha uygun düşer.
İmâm Ahmed der ki: Bize Yahya ibn Âdem’in… Evs İbn Evs’ten naklettiğine göre, o; Ben Resûlullah (s.a.v.)ın şöyle buyurduğunu işittim, demiştir: Her kim, Cuma günü gusleder ve guslettirirse, erken kalkar ve erken kaldırırsa, yürür ve bilinmezse, imama yaklaşır ve dinleyip onu bozmazsa, attığı her adım için gündüzü oruçlu, gecesi ibâdetli bir yıllık ibadet ecri vardır. (Buhari, Müslim, Tirmizi)
Bazı âlimler Cuma günü veya gecesi hanımı ile cinsi ilişkide bulunmayı müstehab görmüşlerdir. Bu âlimler Peygamber Sallallahu aleyhi vesellemin:
“Kim Cuma günü erken davranırsa yahut davranmaya çalışırsa, gusleder ve güslettirirse “ sözünden “yani yıkanmasına sebeb olursa” manasını çıkarmışlardır. (Şiratü’l – İslâm, sayfa: 204)
Ebu Hureyre (r.a)’tan rivayet edilmiştir:
“Bir kimse Cuma günü cünüplükten dolayı (yıkandığı gibi) yıkanır, sonra da erkenden (mescide) giderse, bir deve tasadduk etmiş gibi olur. İkinci saatte giden bir sığır, üçüncü saatte giden boynuzlu bir koç, dördüncü saatte giden bir tavuk, beşinci saatte giden de bir yumurta tasadduk etmiş gibi sevap alır. İmâm (minbere) çıktığı zaman, melekler (minberin yanına) gelip hutbeyi dinlerler. (Buhârî, Cum’a 4, 12; Müslim, Cum’a 10 (850), 24-25 (850); Ebu Dâvud, Taharet 128 (351); Tirmizî, Cum’a 6 (499); Nesâî, Cum’a 13, 14; İbn Mâce, İkâme 82 (1092); Ahmed b. Hanbel, 2/460)
(Cuma günü Perşembe günü akşam vaktinin girmesi ile başlar ve Cuma akşam namazı vakitinin gelmesi ile biter.)
Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.) buyurmuşlardır ki: “Kıyamet gününde didar (Allah’ın cemâlini) görmek cumaya varıldığı gibidir. Yani cumaya önce gidenler önce görür demektir.” (İmadü’l İslâm/İslâm’ın Temel Kitabı- Büyük İlmihal, Sayfa: 207, Şeyh Abdurrahman Bin Yusuf, çeviren Mehmet Rahmi,)
“İnsanlar, kıyamette Allah’ın huzurunda, Cuma günü camiye gidiş sıralarına göre, birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü olarak sırayla otururlar.” (Taberani)
Hadis-i şerifte:
“Cuma günü bir Müslüman yıkanır, sonra mescide yönelir, kimseyi incitmeden de imamı minbere çıkmış bulmazsa dilediği kadar namaz kılar. Eğer imamı minbere çıkmış olarak bulursa oturur hutbeyi dinler ve imam cumasını bitirene kadar susarsa eğer bu cumada günahları mağfiret edilmezse, öteki cumaya kadar günahlarına kefaret olur.” (Zuhayli, 2/405)
A-Cuma Günü Kabir Ziyareti
Cuma günü kabirleri ziyaret etmek sünnettir. Hz. Peygamber (s.a) şöyle buyurmuştur:
“Kim anne ve babasının veya onlardan birinin kabrini her cuma günü ziyaret ederse onun günahı bağışlanır ve o iyi evlat olarak yazılır.” (Taberânî, Sagîr ve Evsat)
Bâzı âlimler ölüler Cuma, Perşembe ve cumartesi günü kendilerini ziyaret edenleri tanırlar buyurmuşlardır. (Şirât’ül-İslâm Tercümesi, Ana-Baba Hakkına Riâyet ve Edepleri Bölümü, s:475)
İslâm âlimleri Cuma günü ölülerin ruhlarının kabirlerle irtibat kurduklarını, yapılan duaları, verilen selamları duyduklarını ve gelen ziyaretçileri tanıdıklarını naklederler.
Hadis-i şerifte buyruldu ki:
“Kabirdeki ölü, denize düşüp, imdat diye bağıran kimseye benzer. Boğulurken, kendisini kurtaracak birini beklediği gibi, ölü de, kendisine Oğlundan, kardeşinden, arkadaşından gelecek duayı bekler. O dua, ona erişince, dünya ve içindekiler kendinin olup bunlara sevinmesinden daha çok sevinir. Dirilerin ölülere en güzel hediyesi, onlar için dua ve istiğfar etmesidir.” (Deylemi, (Şirât’ül-İslâm Tercemesi, Ana-Baba Hakkına Riâyet ve Edepleri Bölümü:474,İst. 1979)
Hz. Ebu Bekir’den (r.a) rivayet edilen bir diğer hadis-i şerifte de buna işaret edilmiştir: “Kim babasının ve annesinin veya bunlardan birisinin kabrini cuma günleri ziyaret ederek orada Yasin suresini okursa, Allah kabir sahibini bağışlar.” (İbni Mace Tercemesi, 4: 274) (Suyûtî)
İslâm âlimleri, ölünün ruhuna Kur’ân okunduğu zaman peşinden bir dua ile ruhlarına bağışlanmasını tavsiye etmişler, Sahabiler de bu şekilde yapmışlardır. İmâm-ı Beyhakî’nin bir rivayetinde, Abdullah bin Ömer’in ölülerin ruhuna Bakara Sûresinden okunabileceğini tavsiye ettiği anlatılmaktadır (Beyhaki, 4: 56) (Muharrem Günay, Namaz ve Namazı İkâme Etmek, sayfa. 370)
Muharrem Günay
