FITIR SADAKASI – Kocatepe Gazetesi

Türkçe’de “Fitre“ olarak söylenen Fıtır sadakası : “Ramazan bayramına kavuşan ve temel ihtiyaçları dışında belli bir miktar mala sahip olan Müslümanların kendileri ve velayetleri altındaki kişiler için yerine getirmekle yükümlü oldukları mali bir ibadettir.”
Bir başka deyişle, fıtır sadakası yükümlülüğü, Yüce Allah’ın kişiye ve velayeti altındaki şahıslara canını bağışlamış olmasına karşılık olmak üzere bir şükran borcu olmak üzere konmuş bir farz ibadettir. Bu sebeple fıtır sadakası Türkçe’de “CAN-BAŞ SADAKASI“ diye de adlandırılır.

Fıtır sadakası, ramazan orucunun farz kılındığı hicretin 2. yılının Şaban ayında, zekâttan önce farz kılınmıştır.
Abdullah b. Ömer’in rivayetine göre: “Hz. Peygamber fıtır sadakasını 1 sa’ (2.75 litrelik bir ölçü) hurma ve 1 sa’ arpa olmak üzere köle, erkek, kadın, küçük ve büyüklere farz kılmış ve insanlara (bayram) namazından çıkmadan önce verilmesini emretmiştir. (Buhari, “Zekât“ 76, Müslim, “Zekât”, 12)
Yurdumuzda Fitre tutarı her yıl Diyanet İşleri Başkanlığınca tesbit edilip, ilan edilmektedir. Diyanetin tespit ettiği miktar en alt sınırdır. Bu sınırın üstüne ne kadar çok çıkılırsa o kadar da çok sevap kazanılır.
Fıtır sadakası zekattan farklı olarak daha geniş bir mükellef kitlesi tarafından yerine getirilir.
Sağ olan ve yine zekâtta olduğu gibi nisab miktarınca mala sahip olan her Müslüman’a farzdır. Yalnız fıtır sadakasında, zekâtta olduğu gibi malın “artıcı“ özellik taşıması ve üzerinden bir yıl geçmesi gerekmez.
Maliki, Şafi ve Hanbelî mezheplerine göre zenginlik ölçüsü olan nisaba sahip olmak şart değildir. Zengin fakir her Müslüman fitre ile yükümlüdür.
Yükümlülük için, akil ve baliğ olmak ta şart değildir. Küçüklerin ve akıl hastalarının mallarından da fitre verilir.
Fıtır sadakası bayramın 1. günü verilebileceği gibi, Ramazan ayı girer girmez de verilebilir, doğrusu bir an önce vermektir.
Niyet
Fitre bir ibadet olduğundan, bu vecibenin yerine getirilmesi için niyet şarttır  Fitre ayrılırken niyet edilebileceği gibi, onu verirken de niyet edilebilir. Niyet, bu ödemeyi, Allah rızası için fitre olarak verdiğini gönülden geçirmek veya dil ile söylemekten ibarettir. Fitreyi fakire verirken onu incitmemek açısından “bu fitredir“ demeye gerek yoktur.