MÜNAFIKUN SURENİN ÖZÜ

Münafıkun suresi Medine’den inmiştir. 11 ayetten oluşan bu surede Münafıkların belli başlı özelliklerinden ve mü’minlerin bunlara karşı almaları gereken tutumlardan söz edilir.
“Diğer Medenî surelerde olduğu gibi bu surede de ahkâmdan ve hicretten sonra Medine toplumunda görülen nifak hareketlerinden bahsedilmektedir. Sure, münafıkların sıfatlarını sayarak söze başlar. Bunların en önemlileri iman iddialarındaki yalancılıkları, yalan yere yemin etmeleri, zayıf ve korkak olmaları, Reslullah’a (sav) ve müminlere karşı tuzak kurmaları ve insanları Allah’ın dininden vazgeçirmeleri gibi özellikleridir.
Sonra sure onların zelil ve rezil tutumlarından bahsetmektedir ki o da güçlü olduklarını ve Beni Mustalik gazvesinden Medine’ye döndüklerinde peygamberi ve müminleri Medine’den çıkaracaklarını iddia etmeleridir.
Son olarak bu sure, müminleri dayanışma içinde olmaya, ibadet ve taate, ecel gelmeden iç ve dış düşmanlara karşı koyabilmek için Allah yolunda harcama yapmaya teşvik ederek bitirilmiştir. Zira ecel bir an bile gecikmez.” (Vehbe Zuhayli, et-Tefsirü’l-Münir, Risale Yayınları: 14/465.)
Münafığın Kur’an’da ifade edilen en temel karakteri riyakâr olmasıdır. İkiyüzlü davranmak, insanlara karşı farklı yerlerde farklı tavır ve görüntü içerisinde olmak münafığın yapısında vardır.
Münafıklar Cimridirler
Nifak, infak ve münafık aynı kökten gelen kelimeler olup nefeka kökünden türemişlerdir. Münafık gönlü delik deşik, bölük, köstebek yuvası gibi paramparça gönlü perişan insan demektir. Münafık ikiyüzlü, gerçek yüzünü göstermeyen hatta yüzü olmayan, yüzsüz insandır. İnfak ise zengin bir müslümanın fakir bir müslümanın gönlüne yardım etmek/infak etmek yoluyla kimsenin görmeyeceği bir yol bulmasıdır. Nifak, İnfak ve Münafık kelimeleri arasında işte böyle bir bağlantı vardır ki münafıkların alametlerinin anlatıldığı ayetlerde münafıkların infak etmeyen, cimri insanlar olduğu vurgulanır. Münafıkun suresinin ilk sekiz ayeti münafıkların özelliklerinden bahsederken kalan üç ayette infaktan söz edilir. İnfak etmek, yani malını garibanlarla, ihtiyaç sahipleri ile bölüşebilmek münafıklığın panzehiridir. İnfak etmemek ve cimrilik münafıklığın en önemli belirtileridir. Çünkü cimri kendisine emanet olarak verilen mallardan infak etmemekle hem fakirin hakkını gasp etmiş, hem de kendisine emanet olarak verilen mala/emanete hıyanet etmiş olur ki hadislerde emanete hıyanet en önemli münafıklık alameti olarak gösterilmiştir.
“Ey iman edenler! Mallarınız ve evlatlarınız sizi Allah’ın zikrinden (ibadet ve itaatinden) oyalayıp alıkoymasın. Kim bunu yaparsa (onlar yüzünden Allah’ın zikrinden/kulluk görevlerinden gaflet ederse) işte onlar, hüsrana uğrayanların ta kendileridir.” (Münafıkun 63/ 9)
“Birinize ölüm (belirtileri) gelip de: “Ey Rabbim! (Ne olur) beni yakın bir vakte kadar (öldürmeyip) ertelesen de sadaka versem ve iyilerden olsam!” demeden önce, size rızık olarak verdiğimiz şeylerden (Allah için) harcayın.” (Münafıkun 63: 10) [bk. 6: 27; 7: 53; 14: 44; 23: 99-100; 32: 12; 42: 44]
“(Bilin ki) Allah, hiçbir canı, eceli geldiği zaman, asla geri bırakmaz. Allah, yaptıklarınızdan hakkıyla haberi olandır. (Münafıkun 63/ 11)