Şehit Yabanoğlu Ömer (Belkaracaviran köyü)

Şehit Yabanoğlu Ömer (Belkaracaviran köyü)
Osmanlı-Rus savaşlarının sadece batıda, Plevne’de değil doğuda Erzurum civarında da yapıldığını anlıyoruz. Bu savaşlarda Karluva’da (karlı ova) Taş-kesen tabyasında 1877 yılında yapılan muharebede şehit olanlardan birisi de Belkaracaviran köyünden Yabanoğlu Mehmet’in oğlu Ömer’dir. Onun şehit olmasından sonra eşinin beş paraya muhtaç olduğunu anlıyoruz. Bu yokluğun bir hikayesi… Aynı zamanda bir babanın evladını hakkıyla koruyamadığının bir hikayesi.
Karahisar-ı sahib’in Belkaracaviran köyünden Veliyüddin kızı Havva Hatun Bidâyet Mahkemesi’ne başvurarak babası Veliyüddin huzurunda şöyle demiştir: Eşim Yabanoğlu Mehmet’in oğlu Ömer, Osmanlı Ordusu’nun şehir taburunu 8. bölüğünde 8. Onbaşının ikinci neferiyken 16 Zilhicce 1293/2 Ocak 1877 tarihinde Karluva’da (karlı ova) Taş-kesen tabyasında yapılan muharebede düşman tarafından atılan kurşunun isabet etmesiyle şehîden vefat etmiştir.
Eşimin vefat etmeden önce babam Veliyüddin’den seksen kuruş alacağı bulunmaktaydı. Onun vefat etmesiyle mirasçısı olarak benimle, kızı Fatıma ve eşimin erkek kardeşi kayıp Hacı Hasan bulunmaktadır. (Hacı Hasan’da kanımca askerdeyken şehit olmuş, ancak cenazesi bulunamadığı için kayıp diye anılmaktadır.)
Havva Hâtun babasının vermediği hakkını mahkeme aracılığıyla isteyerek, hakkı olan miras hissesi on kuruşu talep etmektedir. Babası damadı Ömer’e borcu olduğunu kabul etmekle birlikte onun vefatının ispatlanması halinde kızına olan miras hissesini vereceğini beyan etmiştir. Bunun üzerin Havva Hatun kocasının asker arkadaşlarından Ayvalı köyünden Dervişoğlu Mustafa’yla Baklacıoğlu Mehmet’i şahit göstermiştir. Şahitle mahkemede şöyle demişlerdir:
Havva Hatun’un eşi Ömer 16 Zilhicce 1293/2 Ocak 1877 tarihinde Karluva’da (karlı ova) Taş-kesen tabyasında şehîden vefat etmiştir. Biz cenazesini gördük ve inceledik. Bu anlattığımız hususa şahidiz, şahadet dahi ederiz diyerek ayrı ayrı şahitlikte bulunmuşlardır.
Kadı şahitlerin anlattığı hususları ve onların doğru sözlü olup olmadıklarını gizlice Ayvalı köyü imamı ve muhtarına sorarak bilgi almış; sonuç olarak, Havva hatunun kocasının şehit olduğuna, mirastan hissesine düşen on kuruşun da babası Veliyüddin’den alınarak kızı Havva Hatun’a verilmesine karar vermiş ve bu husus mahkemece 1 Cumadiye’l-evvel 1297/11 Nisan 1880 tarihinde kayıt altına alınmıştır. (Kaynak: Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Afyonkarahisar Şer‘iye Sicili (AŞS), defter no: 607, s. 170/444).

Şehit Yabanoğlu Ömer’in şehadetini belgeleyen ve
hanımının miras hakkını talep ederek hissesine
 düşen meblağın alınmasını gösteren mahkeme kaydı.
(AŞS, defter no: 607, s. 170/444).