Afyonkarahisar keşfedilmesi gereken güzelliklerle dolu bir şehir. Tarihi açıdan şehrimizin önemi hepimizin malumu. Önünden her gün defalarca geçtiğimiz bazı güzellikleri bu yazımda sizlere hatırlatmak istedim. Bakıp görmeyen değil fark edebilenlerden olmak için gayret gösterelim.
ESKİ İZMİR İSTASYONU
1863 yılında “Smyrna Cassaba Railway” (SCR) adlı şirket Osmanlı Padişahı’ndan imtiyaz alarak İzmir-Uşak-Afyon yolunu yapar ve 1879 Ocak ayında da son istasyon olarak halk arasında “İzmir İstasyonu” diye bilinen bu Afyon Şehir İstasyonunu açar. Afyon Şehir istasyonu İzmir-Afyon tren yolunun son istasyonudur ve Afyon’unda ilk tren garı.
Bu güzelim istasyon binası bence mutlaka müze yapılmalı. DDY yetkililerini bu konuda göreve davet ediyorum.
BÜYÜK UTKU ANITI
Büyük Utku Anıtı, şehrimizin kentin Yunan işgalinden kurtarılışı ve Büyük Taaruz anısına dikilen zafer anıtıdır. Ünlü heykelci Heinrich Krippel tarafından 1934-1936 yılları arasında yapılmış ve 24 Mart 1936 günü dönemin başbakanı İsmet İnönü tarafından açılmıştır.
Anıtın kaidesi büyükçe ve kübik bir kayaçtan oluşmaktadır. Kaidenin üstünde, tunçtan yapılmış çıplak iki erkek heykeli vardır. Bu heykellerden ayakta olan, düşmanı ayakları altına almış Türk’ü; ayaklar altında yatan ise Türkiye’yi işgal eden düşmanları simgelemektedir. Bir yoruma göre de ayaktaki figür, tam bağımsızlık için saldıran Türk gücünü; yerdeki figür ise Türk’ün gücü karşısında yenilen emperyalizmi temsil etmektedir. Ayaktaki heykel gerek yüzünün benzerliği, gerekse simgelediği rol ile Mustafa Kemal Atatürk’e benzetilmiştir.
Heykeli taşıyan kaidenin çevresinde de tunçtan kabartmalar bulunmaktadır. Kaidenin çevresindeki kabartmalarda ön yüzde Atatürk’ün sol profilden bir portresi, arka yüzde Türk askerinin taşıdığı sancağı işgalden kurtulan halkın öpmesi, sol yüzde Atatürk, İsmet İnönü, Fevzi Çakmak’ın harita üzerinde yaptıkları Başkomutanlık Meydan Muharebesi planı, sağ yüzde ise Türk askerinin yaptığı bir süngü saldırısı betimlenmiştir.
Heykeller normal insan boyutlarından daha büyük ve hareketleri son derece canlıdır. İşgalcileri sembolize eden ve yerde yatan figürün büyük bir çaresizlikle aşağı sarkmış olan başındaki ıstıraplı yüz ifadesi ve bitkin vücudu yenilgiyi göstermektedir. Ayaktaki figürün yüzünde ise büyük bir hiddet ifadesi vardır. Gerilmiş kasları, şişmiş boyun damarları, yukarı kalkmış kolları, biri yumruk şeklinde sıkılmış, diğer bir şeyi parçalayacakmış gibi açılmış elleri ile ayakları altında yatan figüre yukarıdan bakarak adeta ezmektedir.
6 Kasım 1937 günü Afyonkarahisar ziyareti esnasında anıtı inceleyen Mustafa Kemal Atatürk, anıt hakkında “Büyük utkuyu en iyi anlatan anıt” demiştir.
Büyük Utku Anıtı, önden bakıldığında arkasında görünen Afyonkarahisar Kalesi ile birlikte şehrimizin en önemli simgesidir.
Anıtın bakıma alındığını duymak beni mutlu etti. En kısa sürede bitirilmesini diliyorum.
ZAFER MÜZESİ
ilimizin en görkemli binası olan ve günümüzde Zafer Müzesi olarak yaşamaya devam eden bu bina, Cumhuriyet’in ilanından önce 1915-1920 yılları arasında Saitoğlu Mehmet Sait Efendi tarafından iki katlı olarak yaptırılmıştır. Bina neo-klasik özellikte olup, tipik Anadolu evleri tarzındadır. Bina, 1930’lu yıllara kadar Afyon Belediye binası olarak kullanılmıştır. Daha sonra Emniyet Müdürlüğü’ne tahsis edilmiştir. Bu güzel bina 1985 yılında Milli Emlak Müdürlüğü’nce Zafer Müzesi olmak üzere Başkomutan Tarihi Milli Park Müdürlüğü’ne tahsis edilmiştir. 1986 yılında ise Milli Park Müdürlüğü’nce teslim alınmış ve müdürlük 1992 yılında bu binaya taşınmıştır. Daha sonra dekorasyon ve düzenlemesi yapılmış ve Zafer Müzesi olarak hizmete açılmıştır. Zafer Müzesi’nin önemi 27 Ağustos 1922’de ilimizin düşman işgalinden kurtarılmasının ardından Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Garp Cephesi Komutanı İsmet Paşa, Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak Paşa ve Garp Cephesi Hareket Şube Müdürü Tevfik Bıyıkoğlu’nun burada kalıp, karargah olarak bu binayı kullanmalarından kaynaklanmaktadır. Bu bina, 30 Ağustos 1922’de yapılan Başkomutan Meydan Muharebesi’nin planlarının yapıldığı ve taarruz emrinin verildiği binadır.
Zafer Müzesi’nin restorasyona alındığı bilgisini ekleyelim. Ama restorasyon yapıldığıyla ilgili bir emare görülmüyor. Geçenlerde geçerken Zafer Müzesi’nin üst kat pencerelerinin açık olduğunu ve birinin camının kırıldığını gördüm. Bu görüntü beni üzdü. Zafer Müzesi şanına yakışır bir biçimde restorasyonu bitirilerek yeniden ziyaretçilere açılmalı. Yetkililerden binanın son durumuyla ilgili açıklama bekliyorum.
News
