MİRASIN REDDİ

Mirasın reddi diğer bir ifadeyle reddi miras, Türk Medeni Hukuku’nun en temel konularının başında gelmektedir. Bilindiği gibi miras bırakan kişi vefat ettiğinde miras otomatik olarak yasal mirasçılara geçmektedir. Bu mirasçılar; yasal mirasçılar olduğu gibi atanmış mirasçılarda olabilir.
Miras bırakanın terekesinde yani malvarlığında yer alan aktif ve pasif mal varlığının mirasçılara geçilmesinin yanında mirasçılara söz konusu mirası ret imkanı da tanınmıştır. Dolayısıyla hiç kimse mirası kabul etmeye zorlanamaz. Kanun koyucuda bu konuda mirasçılar açısından ele alarak düzenlemiştir. Öncelikle mirasın reddi müessesi tek taraflı bir irade beyanıdır. Yani herhangi bir kayıta veya şarta bağlanmadan mirasçı reddi miras yapabilir. Reddi miras yapan mirasçı, miras bırakan kişinin geride kalan mal varlığını tümüyle kabul edilmediğini anlamına gelir. Mirasın reddi Türk Medeni Kanununca ikiye ayrılmaktadır. Birincisi “Gerçek Ret”, bir diğeri ise “Hükmi Ret” beyanlarıdır. Gerçek Ret; mirasçının kendi iradesi doğrultusunda kaynaklanan ret beyanıdır. Mirasçı gerçek ret beyanı ile miras bırakanın terekesini yani mal varlığını reddedebilir. Hükmi ret ise, kanun koyucunun öngörmüş olduğu karinelerden kaynaklanan ret beyanıdır. Diğer bir ifadeyle, miras bırakan borçlarını ödemeden aczi açıkça belli ve resmen tespit edilmiş ise mirasın hükmen ret edildiği kabul edilir. Hükmi ret müessesinde ortaya çıkan karineden dolayı mirasçıların ret beyanına gerek yoktur. Yukarıdaki hükmi ret ifadesinin tanımında da yer aldığı gibi “miras bırakanın borçlarını ödemeden aczi belli ve tespit edilmiş” olması gerekmektedir. Dolayısıyla mirasçıların herhangi bir reddi miras beyanına gerek duyulmamaktadır.
Olağan hayat akışında çok sık karşılaşılan bir durum olan mirasın reddi durumu için kanun koyucu bazı süreleri öngörmüştür. Bu süreler kesin nitelikte olup, sürelerin aşılması halinde geriye dönük olarak işlem yapılabilme imkanı tanımamaktadır. Öncelikle mirasçı reddi miras beyanında bulunabilmesi için miras bırakanın vefatından itibaren 3 (üç) ay içerisinde mirasın reddi beyanında bulunabilir. Bu süre kesin niteliktedir. Bahsedilen sürenin kaçırılması halinde reddi miras işlemi yapılamamaktadır.
Mirasın ret beyanı, bozucu yenilik doğuran bir haktır. Mirasın reddi irade sakatlığı hallerinde (hata, hile, aldatma vb.) altında verilmiş ise ret beyanından dönüş olabilir. Ayrıca mirasın reddi davalarında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemeleridir. Mirasın reddi davalarında gerekli evraklar ise; Veraset ilamı, Ölüm belgesi (miras bırakan için) ve dava dilekçesidir.