MÜZECİ VE ÇOK YÖNLÜ SANATÇI AHMET SEMİH TULAY

Afyonkarahisar, eskiden emekli şehri idi. Zira ev kiraları çok ucuz, temel tüketim maddeleri çok ucuz ve yaşam çok kolaydı. Bu nedenle Edip Âli Bakı vb. gibi Afyonkarahisar’da öğretmenlik yapan, emekliye ayrıldıktan sonra da buradan ayrılmayıp, yerleşen birçok önemli kişiler vardır.
Edip Âli Hoca’yı örnek vermemin nedeni, onun Afyonkarahisar tarihi, sanatı ve edebiyatı ile ilgili çok değerli eserler kaleme alıp, yayımlamış olmasıdır. O’nun gibi, çok yararlı, araştırmalar ve yayınlar yapan bir başka emekli kişi de çok değişik ve önemli kamu görevleri yapmış olan Ahmet Semih Tulay’dır.
Tulay, öncelikle müzecidir. Ama sanatın çok değişik dallarında faaliyette bulunmuş, eserler vermiştir. Bu değerli müzeci, son yıllarda, Afyonkarahisar ile ilgili peş-peşe yazıp, yayımlamakta ve literatüre değerli kitaplar kazandırmaktadır
Öncelikle bu değerli insanın özgeçmişi hakkında kısaca bilgi vermek isterim:
Ahmet Semih Tulay 11 Kasım 1952 tarihinde Van-Erciş’te doğdu. İlkokulu Manisa’nın Sarıgöl ve Alaşehir ilçelerinde, Denizli merkezde, ortaokulu Denizli merkezinde ve Sarayköy’de, liseyi Acıpayam’da okudu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Prehistorya ve Arkeoloji Bölümü’n den mezun oldu.
Kütahya, Diyarbakır, Aydın-Afrodisias, Aydın-Milet (2 kez), Kırşehir ve Efes müzelerinde müze uzmanlığı, müdür yardımcılığı, müze müdürlüğü görevlerinde bulundu. Müze görevleri ile birlikte Kütahya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Şube müdür vekilliği ve vekaleten Didim Turizm Müdürlüğünü yürüttü. Askerliğini Polatlı Topçu ve Füze Okulu’ndan sonra Babaeski’de Topçu Teğmen olarak tamamladı.
Lidar Höyük (Şanlıurfa), 2 dönem Aizani (Kütahya), Magnesia (Aydın), Foça (İzmir), Priene (Aydın) ve Bergama (İzmir) kazılarında Bakanlık temsilciliği yaptı. Müdürlük yaptığı müzelerin kurtarma kazılarının başkanlıklarında bulundu. 2004 yılı sonunda kendi isteği ile emekliye ayrıldı.
1982 yılında Kütahya-Kossuth Evi teşhirinin bir bölümünü, 2005 yılında Marmaris Halıcı Ahmet Urkay Müzesi’nin kuruculuğunu ve teşhir-tanzimini, 2014 yılında Afyonkarahisar Çeşmeli Konak’ın yeniden teşhir-tanzimini yaptı. 2016-2017 yıllarında Denizli Halıcı Ahmet Urkay Vakfı Müzesi’nin kurucu danışmanlığını yürüttü.
Çeşitli dergilerde çok sayıda bilimsel makale, tanıtım yazısı ile ulusal ve yerel günlük gazetelerde ve dergilerde müzecilik, eski eser konularında araştırma ve köşe yazıları yazdı.
Milet Müzesi Yıllığı’nı ve müzecilikle ilgili çok sayıda broşürü yayına hazırladı. Arkeolojik belgesel filmler yanında çeşitli yayınlara danışmanlık yaptı. Müzecilik, eski eserler ve özellikle eski eser kaçakçılığı konusunda çeşitli yerlerde konferanslar verdi, seminerlere katıldı.
Lise yıllarında matbaada basılan “Biz de Varız” adlı okul gazetesinin yönetiminde görev aldı, şiir ve yazılar yazdı. Yine lise yıllarında yazdığı oyunları sahneye konan Semih Tulay’ın 2005 yılında yazdığı, dekor, kostüm ve müziğini düzenlemiş olduğu “Antik Öyküler” adlı tiyatro oyunu aynı yıl Aydın-Söke, Priene Antik Kenti tiyatrosunda oynandı.
İki kez de kişisel sanat sergisi açan Semih Tulay amatör fotoğrafçılıkla ilgilenmektedir.
Kitap bütünlüğünde yayınlanan eserleri şunlardır:
1- APHRODİSİAS (İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca) İstanbul, 1988-1989
2- APHRODİSİAS MUSEUM Quidance (İngilizce, Fransızca), Ankara,1988
3- DİDYMA-MİLETUS-PRİENE (İngilizce, Almanca) İzmir, 1995, 1997
4- KOMMAGENE NEMRUT (İngilizce İstanbul, 2000
5- GENEL NÜMİZMATİK SÖZLÜĞÜ, İstanbul, 2001
6- ANTİK ÖYKÜLER Söke, 2004
7- ESKİ ESER YAĞMASI İstanbul, 2007
8- ANTİKA ANILAR Söke, 2007
9- MİLETOSLU ASPASİA – arkeolojik roman İstanbul, 2008
10- NANNAKOS’UNGÖZYAŞLARI-arkeolojikroman İstanbul 2011
11- EGE’NİN ANTİK ÖYKÜLERİ İzmir, 2012-2015 (8 baskı)
12- FRİGYA ÖYKÜLERİ, Afyonkarahisar, 2014
13- İLKÇAĞLARDAN GÜNÜMÜZE ÇOBAN KÜLTÜRÜ Cilt I-2 (1.cilt sözlük, 2.cilt atasözü ve deyimler)Ankara 2014
14- HÖYÜK ÇALINAN HAZİNELERİMİZ, roman, İstanbul 2017
15- AFYONKARAHİSAR KÜLTÜR SÖZLÜĞÜ Ankara 2017
Belediye Başkanımız Sn. Mehmet Zeybek’in sunuş yazısı ile, ikinci kez basılan Afyonkarahisar Kültür Sözlüğü, aslında bir Afyonkarahisar Ansiklopedisi niteliğindedir. Bir başka deyişle bu eserin ortaya konulması süreci, bir doktora tezi hazırlanması aşaması ile eş değerdedir. Tulay’ın yukarıda listesini verdiğim eserleri de dikkate alındığında, acaba AKÜ Rektörlüğü’nün, bu çalışmaları nasıl ödüllendireceğini düşünmekten kendimi alamıyorum!…
Hâlâ kimi çalışmaları aşılamamış olan, hocaların hocası Ord. Prof. Dr. Fuad Köprülü ve dönemin akademisyenleri tarafından 1955 yılında kurulmuş olan Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu, bu çalışmalarından dolayı, 2017 yılında, Türk Tarih Kurumu’nda düzenlenen bir törenle A.Semih Tulay’a “Türk Halk Kültürüne Hizmet Ödülü” vermiştir.
Tulay, şimdi çok değerli hemşehrimiz, iş insanı İbrahim Alimoğlu’nun kurduğu ve finanse ettiği, kısaca AKSAM olarak tanımlanan, kültür merkezinin direktörlüğünü yapmaktadır.
“Marifet iltifata tabidir”… Öyleyse, Afyonkarahisar için çaba harcamakta ve eserler vermekte olan bu değerli hemşehrimiz, onore edilmeli, değerlendirilmeli ve Edip Âli Bakı gibi, onun da adı kalıcı kılınmalıdır…