Nöbetçi Eczaneler
Sevgili Peygamberimiz buyuruyor ki:
“Nice oruç tutanlar vardır ki onların oruçtan nasipleri sadece aç (ve susuz) kalmalarıdır. Nice geceleri namaza kalkanlar vardır ki onların namazdan nasipleri uykusuz kalmaktır” (İbni Mace). Bu bakımdan namaz ibadetini yerine getirmekle beraber İslam’ın yasakladığı kötü huy ve alışkanlıklardan uzaklaşmamız ve ahlakımızı güzelleştirmemiz gerekir.
Resulullah (s.a.v.) buyuruyor ki
“Kılmakta olduğu namazlar yaptığı kötülüklerini bile bıraktıramıyorsa (yani ikâme edilmiyorsa) , o kimse devamlı Allah’dan uzaklaşır” (Taberani. İmam Suyuti, Camiu’s-Sağir, Aydın Yayınevi: 1/744). Bu bakımdan namaz ibadetini yerine getiren kimse ahlakını güzelleştirmek için gayret etmelidir.
6.Kibir ve gururdan kurtulur
Rükû ve secde eden insan, yaratılmış bir kul olduğunu, acizliğini ve Allah’ın büyüklüğünü daima hatırlar, kibir ve gurur terk eder. Namaz sayesinde kibir ve gurur terk eden insan, diğer insanlara karşı da saygılı olur.
Resulullah (s.a.v.) Buyuruyor ki
“İnsanoğlu secde ayetini okuyup secdeye vardığında, şeytan ağlayarak kaçarken şöyle der:
“Bana yazıklar olsun, Âdemoğlu secdeye emir edilir edilmez hemen secdeye kapanıp, böylece cennete girmeyi hak etti. Ben secde etmeye emrolundum (fakat secde etmeyerek bilakis ) isyan ederek cehenneme girmeyi hak ettim” (Ebu Hüreyre. İmam Suyuti, Camiu’s-Sağir, Aydın Yayınevi: 1/716).
7.İlâhi murâkabe (kontrol) altında olduğunun farkında olur ve kendini kontrol eder.
Peygamber Efendimiz bir hadislerinde şöyle buyuruyor:
“Gece ve gündüz melekler sizi takip ederler. Sabah ve ikindi namazlarında toplanırlar. Sonra sizinle geceleyen melekler, ilâhi huzura çıkarlar. Rab’leri onlara –onları en iyi bir şekilde bildiği halde- kullarımı nasıl terk ettiniz? Diye sorar. Melekler, “onları namazı ikâme ederken terk ettik ve namazı ikâme ederken bulduk” cevabını verirler” demiştir (Buhari, Mevâkît, 16, 1, 139).
Namazda “Ancak sana ibadet ve kulluk eder ve ancak senden yardım dileriz” diye Allah’a söz veren ve taahhütte bulunan insan bu taahhüdüne bağlı kalmak için azami çaba sarf eder.
8.Namaz kusurların ve günahların bağışlanmasına vesile olur.
Peygamber Efendi’miz bir hadislerinde şöyle buyurmuştur:
“Beş vakit namaz ve Cuma namazı diğer Cuma namazına kadar büyük günahlardan kaçınıldığı takdirde aralarında işlenen küçük günahlara kefârettir” (Müslim, Tahâret, 16, I, 209; Ahmed, Iı, 229).
9. Namaz, temizlik, vaktimizi düzene koymak, haramlardan uzaklaştırmak, güzel huy ve alışkanlıklar kazandırmak gibi özellikleri ile bizim bedenen ve ruhen sağlıklı ve dengeli bir insan olmamızı da sağlar.
Ramazan orucunun farz kılınmasında ki hikmet de günahlardan korunmaktır. Bu durum Bakara Suresi 183. ayette şu şekilde ifade edilir:
“Ey iman edenler; Sizden öncekilere olduğu gibi, size de günahlardan korunasınız (müttaki /takva ehli olasınız) diye, oruç tutmak farz kılınmıştır…” Bu ayet ile orucun Hz. Âdem’den Hz. Muhammed’e kadar bütün insanlara farz kılındığı belirtilmektedir.
Savm ve Sıyam “ sözcükleri ise Arapçada “ lüksten, şatafattan, israftan uzak durmak, bir şeye karşı kendini tutmak, engellemek “ anlamlarına gelir.
Oruç, nefsimizin istek ve arzularından kendi irademizle uzak durmamızdan dolayı bir yönüyle irade eğitimine, açlık ve susuzluğun verdiği sıkıntıya katlanmak yönüyle de sabır eğitimine dönüşmektedir.
Toplumsal hayatta görülen taşkınlık ve huzursuzlukların yönü nefsimizin esiri olmaktan maddi zevk ve şehvetler peşinde koşmaktan kaynaklanmaktadır. Bu bakımdan oruç insanın hem kendisine hem de başkalarına zulmetmesine neden olan nefsi emmareyi teskin etmenin de bir ilacı, aşırılıkları törpülemenin bir çaresidir.
Oruç özet olarak: İradeyi kuvvetlendirir, dayanma gücünü artırır. Nefsi terbiye edip, disiplin altına alır. Sıkıntı ve açlığa katlanma alışkanlığı doğurur ve geliştirir. Fakir ve muhtaçları, aç ve perişan durumda olanları hatırlatır, onlara ilgi duyma ve yardımlaşma, dayanışma bilincini geliştirir. Hayatın yeme, içme ve benzeri ihtiyaçları yerine getirmekten ibaret olmadığını, insanın daha yüksek amaçlar için yaratıldığını, yaratılış gayesini ve hikmetini öğrenmesine vesile olur. Toplu kılınan namazlar ve yapılan iftarlarla toplumun birlik ve beraberliğine vesile olur.
DİP NOTLAR:
1- Namaz kılmak ile Namazı ikâme etmek farklı şeylerdir. Yüce Allah bize “Egımıssalat” Namazı ikâme edin diye emreder. Bu emir 32 ayette “egımissalate ve etuzzekat” zekat ile birlikte geçer, “Namazı ıkame et, zekatın ı ver..” Demek ki Namazın ikame şartlarından birisi malının zekâtını vermektir. Zekâtını vermeyenin namazı ikame edilmiş olmaz. Çünkü Namaz Allah hakkı, zekât kul hakkıdır. Zekâtını vermeyen kul hakkı ve haram yemiş olur. Ayrıca kendisine Allah tarafından emanet olarak verilmiş olan mala mülke (emanete) ihanet etmiş olur. Ayrıca Namazın ikame edilmiş olması için cemaat olunması ve birlik dayanışma ve yardımlaşma davranışlarını oluşturması, kişinin namazı ile yaşantısının, aile hayatının, ticari hayatının siyasi hayatının uyumlu olması lazımdır. Namazı ile ahlaki yaşantısı uyumlu olmayanların kıldıkları namaz, ikame edilmemiş olur ve Maun suresinde olduğu gibi “Yazıklar olsun o namaz kılanlara” diye ayrıca kınanır.
2-Yukarıda mealini verdiğimiz Ankebut suresi, 45 ve Mearic suresi, 22–35. Ayetlerde Namazın ikâme şartları sıralanmıştır.
Muharrem Günay
