OSMANLI DÖNEMİNDE KARAHİSÂR-I SÂHİB’DE SAĞLIK HİZMETLERİ ve MEMLEKET HASTANESİ-6

OSMANLI DÖNEMİNDE KARAHİSÂR-I SÂHİB’DE SAĞLIK HİZMETLERİ
ve MEMLEKET HASTANESİ-6

(Dünden Devam)
Hastanenin muhtelif isimlerle anıldığı görülmektedir. Yapımı sırasında [1902] Gurabâ29 adıyla anılan hastane, 1911-1912 yıllarında Karahisar-ı Sâhib Ferah30, 22 Mayıs 1923 tarihli bir kayıtta “Afyon Merkez Hastanesi”31 anılmaktadır. Ömer Fevzi Atabek, hastanenin Hamidiye Etfâl adıyla da anıldığını belirtmektedir32
7 Mayıs 1906 tarihli bir sicil kaydında belirtilen Canbaba Mahallesi’nde ikamet ederken vefat eden Ermeni cerrah Tomas veled-i Damiyanos veled-i Atamek33, kayıtlarda belirtilmemekle birlikte hastanede görevli olduğu fikrini getirmektedir.
30 Ağustos 1910 tarihli bir kayıtta Karahisar-ı Sahib’deki Ferah Hastanesi Başhekimi Yahya Efendi oğlu Emin Bey olduğu belirtilmektedir34.
Karahisar-ı Sâhib Ferah Hastanesi başhekimi Operatör Yahya Efendi oğlu Emin Bey 1910-1912 tarihlerinde görevli olarak bulunduğu anlaşılmaktadır. Doktorun evi hastane yakınındaki Mecidiye Mahallesi’ndedir35. Ömer Fevzi Atabek, Emin Beyin hastanenin ilk başhekimi, kardeşi Hacı Faik Beyin de Dâhiliyeci olduğunu nakletmektedir36.
Mülkiyeti, Karahisar Belediyesi’nde olan Gurabâ Hastanesi’nin Karahisar İdare-i Hususiye’ye devredilemeyeceği 6 Şubat 1916 tarihinde bildirilmiştir37. Bu tarihten sonra istiklâl mücadelesine kadar Muhasebe-i Husûsiye tarafından idare edilen hastanenin, 1919 yılında dâhiliye ve hariciye bölümleri ile kırk yataklı üç yatakhanesi olduğu belirtilmektedir38.
Millî Mücadele yıllarında (Kasım 1919) hastanenin ne baştabibi ne de bir başka doktoru vardır. Sağlık hizmetleri Sıhhiye Müdürü Sadık Bey tarafından yürütülmektedir39.
Hastanenin 1926-1928 yıllarında yatak sayısı elliye yükselmiştir40. Hastanenin önceden dış ihata duvarları yokmuş, hırsızlık olayları artınca sonradan duvarları yapılmış.

29  BOA, Şûrâ-yı Devlet, 1583/33/12.
30  AŞS, nr. 642, s. 209/244; nr. 643, s. 87/92.
31  AŞS, nr. 601, s. 172/253.
32  Atabek, aynı eser, aynı yer.
33  AŞS, nr. 637, s. 157/185.
34  AŞS, nr. 641, s. 389/381. Emin Bey aslen Yanya Vilayeti’nden olup hanımı İstanbul’da ikamet etmiştir(AŞS, nr. 641, s. 500/480).
35  AŞS, nr. 642, s. 209/244; nr. 643, s. 87/92; nr. 641, s. 389/381. Emin Bey aslen Yanya Vilayeti’nden olup hanımı İstanbul’da ikamet etmiştir (AŞS, nr. 641, s. 500/480).
36  Atabek, aynı eser, aynı yer.
37  BOA, DH. UMUM., katolok no: 1050, II/2221.
38  Yücel Özkaya, Millî Mücadele’de Ege Çevresi, Kültür Bakanlığı yayını, Ankara 1994, s.69; Atabek, aynı eser, aynı yer.
39  Özkaya, aynı eser, aynı yer.
40 1926-1927 yılı Salnamesinde belirtildiğine göre şehir merkezi dışında İdare-i Husûsiyeye ait Sandıklı, Bolvadin, Aziziye ve Dinar’da Tedavi Evleri bulunmaktadır. T. C. Devlet Salnamesi, 1926-1927, s. 492; T. C. Devlet Salnamesi 1927-1928, Matbûât Müdüriyeti Umûmiyesi Neşriyatı, s. 413.