Nöbetçi Eczaneler
Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca, hem Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki bütçe görüşmelerinde, hem de yakın bir geçmişte yaptığı basın toplantısında, Türkiye’nin aşı üretim üssü olma yolunda büyük adım attığını belirtti. Koca, “Çocukluk çağı bağışıklama programındaki kuduz, Hepatit A ve suçiçeği gibi üç aşıyı teknoloji transferi ile Türkiye’de üreteceğiz. 2028’de tüm aşılar yüzde 100 Türkiye’de üretiliyor olacak” derken, sosyal medya hesaplarında da şu açıklamayı yaptı:
SAĞLIK VADİSİ KURULUYOR
“Sağlık Vadisi’ni kurma çalışmalarını hızlandırdık. Hıfzıssıhha Aşı ve Biyoteknolojik Ürün Üretim Merkezimizin inşaatını tamamlayarak pilot üretimlere iki yıl içinde başlayabileceğiz. Hedefimiz, ihtiyacımız olan aşıların tamamının Türkiye’de üretilmesidir. 3 aşımız yani kuduz, Hepatit A ve suçiçeği aşıları, teknoloji transferi ile artık ülkemizde üretilecek. Bağışıklama programındaki diğer bütün aşılar da Hıfzıssıhha’da üretilecek. 2028’de ise tüm aşılar yüzde 100 yerli üretim olacak.”
50 BİN METREKARELİK KAPALI ALAN
Koca, Sağlık Bakanlığı öncülüğünde 50 bin metrekarelik kapalı alanla hizmet verecek olan Hıfzıssıhha-Türkiye Aşı ve Biyoteknolojik Ürün Araştırma ve Üretim Merkezi’nin ilk etap inşaatının tamamlanmak üzere olduğunu aktardı. Koca, bu merkez ile birlikte aşı üretiminin artacağını, bu alandaki ithalatın büyük ölçüde önüne geçileceğini belirtiyor.
SAVAŞ ZAMANLARINDA BİLE VAZGEÇİLMEDİ
Peki Türkiye bu büyük hedefi başarabilir mi? Türkiye’nin aşı üretim tarihçesine baktığımızda Osmanlı İmparatorluğu’ndan itibaren aşı üretim süreçlerine dahil olduğunu görüyoruz. Hatta üst üste yaşanan zorlu savaş zamanlarında aşı çalışmalarının aksatılmamaya gayret edildiği, Milli Mücadele sırasında ve sonrasında da aşı gayretlerinin dönemin şartlarına göre üst düzey fedakârlıkla sürdürüldüğü biliniyor.
KUDUZ TEDAVİ MÜESSESESİ
Osmanlı İmparatorluğu’nda Şanizade Mehmed Ataullah Efendi, daha önceki örneklerden yola çıkarak ülke genelinde kullanılacak ilk çiçek aşısını uygulamayı başardı. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Sultan İkinci Abdülhamid, sonradan ünlenen Louis Pasteur’ün kendisine ulaşan mektubu üzerine Pasteur’ü İstanbul’a çağırdı; ancak teklif kabul görmeyince Pastaur’ün yanına 3 kişi gönderdi; çalışmalar sonucunda ülkemizde kuduz aşısı için faaliyetler başladı. 1887’de Kuduz Tedavi Müessesi kuruldu. Bu merkez difteri serumunun da üretilmesini sağladı. Osmanlı İmparatorluğu döneminde 1897’de sığır vebası, 1903’te kızıl aşısı, 1911’de tifo aşısı, 1913’te kolera, dizanteri ve veba aşıları hazırlandı.
ATATÜRK ÖNEM VERDİ
Milli Mücadele sırası ve sonrasında da Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, cephelerde hastalıkların nasıl yayıldığına şahit olması dolayısıyla aşı çalışmasını da milli bir mücadele olarak yorumladı. Bu sırada Afyonkarahisar’da da çiçek aşısının üretildiği, Eskişehir, Niğde, Sivas, Erzincan ve Kastamonu’da da çeşitli aşıların üretim faaliyetlerinin devam ettiği biliniyor. Türkiye Cumhuriyeti döneminde,1927’de verem aşısı, 1931’den itibaren tetanos ve difteri aşısı, 1937’de kuduz aşıları üretildi.
HANGİ AŞILAR ÜRETİLDİ?
Türkiye’nin bugüne kadar üretimine imza attığı aşılar şöyle:
Tifo, tifüs, difteri, BCG, kolera, boğmaca, tetanos, kuduz, influenza, gazlı gangren, şarbon akrep, yerli Td aşısı, Kovit-19 aşısı.
BU POTANSİYEL VAR
Türkiye’nin, geçmişten gelen üretim kabiliyetine bakıldığında aşı üretimi için potansiyeline sahip olduğu biliniyor. Yerli aşı üretiminin yerli ilaç üretimi hedefiyle birleşeceği; bu bağlamda Türkiye’nin sağlık sektöründe de ‘tam bağımsızlık’ yolunda ilerleyeceğine inanılıyor.