ZİNCİR MARKET SORUNU

Vatandaşın temel ihtiyaç maddeleri noktasında alım gücü düştükçe, tüm kabahati büyük zincir marketlerde buluyoruz.
Yekten söyleyeyim: Mahalle bakkalını her zaman zincir market şubelerine tercih ederim. Ama konu maalesef bu değil.
Konu şu: Ülke genelindeki idarecilerimiz, zincir market şubelerine birkaç zabıta, birkaç denetmen gönderip raflara baktırıp bu durumu da görüntü ve fotoğraflarla paylaşınca pahalılığın biteceğini düşünüyor; daha da tuhafı vatandaş da bu algıyı yeterli buluyor.
Fakat görüyoruz ki zabıta ve denetmenler market şubelerinden çıkar çıkmaz fiyatlar yine yükseliyor, yükseltiliyor.
Ayrıca bu tür bir denetim yapılacaksa bu fiilin hiç değilse ekonomi uzmanlarının da katılımıyla yapılması gerekir ki bir kıyas mümkün olsun.
Neyse…
Zincir marketler ile ilgili yaşanan sorun, bir sarmal hâline geldi. Bunun en önemli ispatı; KDV’de indirim yapılacağı duyurulan ürünlerin, zincir market şubelerinde indirim yapılmış halleriyle bile pahalı olması. Etiketler üzerinden bir mesaj mı veriliyor, diye soruyor insan. Üstüne bir de ‘stokçuluk’ tehlikesi bulunuyor.
Fakat ne yazık ki ağlamanın vakti çoktan geçti. Zincir marketlerin belirli dönemlerde kamuoyuna sundukları faaliyet raporları, güçlerini de ortaya koyuyor.
Meselâ, bir zincir marketin 10 bin mağazası ve 70 bini aşkın çalışanı var. Bu marketin 70 bini aşkın çalışanına asgari ücret üzerinden maaş verdiğini varsaysak her ay 300 milyon TL’yi aşkın katkının sadece personel ücretleriyle sağlandığını görüyoruz.
Marketin kendisi için ürettirdiği ve tedarik ettiği ürünleri de hesaba kattığımızda, buna 81 ildeki için kiraladığı mağaza ve dükkanları eklediğimizde, 1 milyar TL’ye yakın bir paraya hükmettiği aşikâr.
Üç harfli üç market 1’er milyar TL’lik para döngüsü sağlarken buna altı harfliyi, Fransız markasını ve yerel büyük marketleri de ilave edin. Aylık 7-8 milyar TL’lik para döngüsü, ülkemizin ekonomisi için büyük bir para.
Bu tablo karşısında ‘Yaptırım uygularız’ cümlesi ya çok yavan kalıyor; ya da gerçeklikten uzak düşüyor.
Zincir marketleri kendi ellerimizle güçlendirdik; şimdi “Ah, vah” ediyoruz.
Temelden değişim gerekiyor.
Ahi Evran İlkeleri’ni değişimin temeli yaparsak sorunlarımızın pek çoğunu çözeriz.