Gezi Parkı Olayları'nın Yıldönümü. Gezi Olayları'nda Neler Olmuştu?

İstanbul Taksim'deki Gezi Parkı'nda Taksim Yayalaştırma Projesi kapsamında ağaçların başka yere taşınacağı gerekçesiyle yaklaşık 50 kişilik bir grup tarafından 27 Mayıs 2013'te eylem başlatıldı. Provakatif etkenlerle ülke geneline yayılan Gezi Parkı eylemlerinde Hükümet düşürülmeye, Başbakan Erdoğan ise istifa ettirilmeye çalışıldı.

Taksim Gezi Parkı Koruma ve Güzelleştirme Derneği üyeleri, parkta nöbet tutmaya başladı. Çalışmaların devam etmesi için parkı boşaltmaya çalışan emniyet güçleri ile grup arasında yaşanan tartışma arbedeye dönüştü. Olayların ardından yayalaştırma projesi çalışmalarına ara verildi. Ertesi gün göstericilere destek olan BDP Milletvekili Sırrı Süreyya Önder, iş makinelerini önlemeye çalıştı. Gezi Parkı'na gelen bazı CHP milletvekilleri, sivil toplum kuruluşu ve sendika temsilcileri eylemcilere destek vermeye çalışırken polis ile aralarındaki gerilim giderek arttı.

Sosyal medyadan yapılan çağrıların ardından erkesi gün Gezi Parkı'nda toplananların sayısı arttı. Parkta nöbet tutanlarla, çadırları kaldırmaya çalışan zabıta görevlileri arasında arbede yaşandı. Çevik kuvvet müdahale etti.

Zabıta ve polisin müdahalesinin ardından Gezi Parkı'ndaki grup oturma eylemi başlattı. Sosyal medyadan yapılan çağrıların ardından Gezi Parkı'nda toplananların sayısı binleri buldu

Polis göstericilerden parkı tahliye etmesini ve kurulan çadırları kaldırmasını istedi. Yaşanan arbede sırasında göstericilerin çadırları yakıldı. Çevik kuvvet ekipleri, Gezi Parkı'ndan çekildikten sonra gruplar tekrar alana giriş yapmaya başladı. Çağrılar üzerine, parkta akşam saatlerinde toplananların sayısı 7 bini buldu.

Çadırların, polisler mi zabıta mı tarafından yakıldığı tartışması mahkemelik oldu. Dönemin İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı olan FETÖ firarisi Ramazan Emekli, "göstericilere ait çadırları yakmaları için zabıtalara talimat verdiği" gerekçesiyle yargılandığı davada, "görevi kötüye kullanmak ve genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması" suçlarından 10 ay hapis cezasına çarptırıldı. Zabıtalar ise delil yetersizliğinden beraat etti.

31 Mayıs günü Emniyet güçleri, sabaha karşı parkta bulunan gruplara müdahale etti. Tekrar toplanan ve polis, uyarılarına rağmen dağılmayan grupları, biber gazı ve tazyikli suyla dağıttı. Göstericiler de barikat kurarak taş, sopa, molotofkokteyl, ses bombası, sapan ve bilye olmak üzere çeşitli şekillerde polise karşılık verdi.

BU gerilimin ardından olayların ülke geneline yayılması için çaba içerisine girildi. Günlürce sürecek toplumsal olaylar için çağrı üstüne çağrı yapıldı.

İstanbul 6. İdare Mahkemesi, Taksim Topçu Kışlası Projesi'nin iptali davasını kabul ederek, yürütmeyi durdurma kararı verdi. Bu karara rağmen eylemler sona erdirilmedi.

1 Haziran'da Gezi Parkı'nda çadırlarda kalarak nöbet tutan göstericilerin sayısı artarken polise taş, sopa, molotof, ses bombası, sapan ile saldırıp barikat kuran göstericilere, biber gazı ve tazyikli su ile müdahale edildi. Polis ile göstericiler arasındaki çatışma, gece boyu sürdü. Dolmabahçe'deki Başbakanlık Çalışma Ofisi önünde de yaklaşık 1500 kişi toplandı. Eylemciler, Dolmabahçe Ofisi'ne girmeye çalıştı. Olaylar, sabahın ilk ışıklarına kadar sürdü.

Aynı gün CHP de Kadıköy'de yapacağı mitingi iptal ederek Beşiktaş'tan Taksim'e yürüdü.

2 Haziran günü DİSK, KESK, TMMOB organizesinde Taksim Meydanı'nda toplanan grupların sayısı 20 bin kişiye ulaştı.

Başbakanlık'ın Dolmabahçe Çalışma Ofisi önünde yaklaşık 5 bin kişi toplandı. Göstericiler, İnönü Stadyumu inşaatında kullanılan paletli bir iş makinesini gasbederek güvenlik güçlerine saldırdı.
3 Haziran günü kaldırım taşları ve etraftan toplanan korkuluk demirleriyle yollara barikat kurarak trafiği kapattı. 

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, olaylarla ilgili yaptığı açıklamada "İyi niyetli olarak verilen mesajların hepsi alınmıştır. Bunların muhakkak ki günü geldiğinde gereği yapılacaktır." dedi.

4 Haziran günü yüzleri maske ile kapalı göstericiler, hükümet karşıtı sloganlar atarak, güvenlik güçlerine kaldırım taşı, soda şişesi, taş ve sapanlarla saldırdı.
5 Haziran günü KESK, DİSK, TTB ve TMMOB'un da aralarında bulunduğu sendika ve sivil toplum kuruluşları, Unkapanı, Kabataş ve DİSK binası önünden yürüyerek Taksim Meydanı'nda toplandı. Başbakan Yardımcısı ve Başbakan Vekili olan Bülent Arınç, Başbakanlık Merkez Bina'da Taksim Dayanışması Heyeti'ni kabul ederek, taleplerini dinledi.

6 Haziran günü Taksim ve çevresinde eylemlerine devam eden göstericiler, Taksim Gezi Parkı'nın girişindeki direklere 2 adet terör örgütü PKK'nın elebaşı Abdullah Öcalan posteri, sözde KCK bayrağı astı.
7 Haziran günü Taksim ve çevresinde akşam saatlerinde toplanan grupların eylemleri sürerken, Atatürk Havalimanı da tarihi günlerinden birini yaşadı. Afrika gezisinden dönen AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı karşılamak için havalimanı önünde toplanan partililer, Erdoğan'a ve hükümete destek verdi. Erdoğan, Taksim Gezi Parkı eylemlerine ilişkin, "Demokratik gösteri hüviyetini kaybeden, artık vandallığa, artık tam anlamıyla hukuksuzluğa dönüşen bu eylemler derhal son bulmalıdır." dedi.

Havalimanından Üsküdar Kısıklı'daki konutuna seçim otobüsüyle geçen Erdoğan'ı uzun bir konvoy takip etti. 
8 Haziran günü düzenlenen eylemlere yaklaşık 120 bin kişi katıldı.

9 Haziran günü Taksim Dayanışma Platformu tarafından Taksim Meydanı'nda geniş katılımlı miting düzenlendi, mitingde yapılan konuşmalarda Başbakan'ın yaptığı açıklamalar eleştirilirken, tertip komitesi "Her yer Taksim her yer direniş", "Yaşasın Halkların Kardeşliği" ve "Hükümet İstifa" sloganları dışında slogan atılmamasını istedi. Mitingde terör örgütü PKK'nın elebaşı Abdullah Öcalan ve örgütün sözde bayrakları açılınca gruplar arasında gerginlikler yaşandı.

Başbakan Erdoğan, 9 Haziran'da Ankara'da vatandaşlara hitabında eylemlere son verin çağrısında bulunarak, "Eylemlere son verilmesini özellikle rica ediyorum. Başka yola tevessül veya aynı şekilde devam ederseniz, anladığınız dilden konuşmak zorunda kalırım." dedi.

11 Haziran günü İstanbul polisi, sabah saatlerinde Taksim'e girerek, AKM'de, Taksim Cumhuriyet Anıtı'nda ve çevre binalarda partilere ve yasa dışı örgütlere ait resim, pankart, yazılama, döviz ve afişleri indirdi. Gün boyu eylemciler ile polis arasında çatışmalar yaşandı.
12 Haziran'da göstericilerin içinde bulunan 3 Fransız, 2 Kanada uyruklu kişinin gözaltına alınması dikkati çekti.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Gezi Parkı olaylarıyla ilgili oluşturulan 11 kişilik heyetle görüştü. 

13 Haziran'da Erdoğan, göstericilerin temsilcileri ile görüştü.
15 Haziran'da Başbakan Erdoğan, Gezi Parkı'nda olanlara burayı terk etme çağrısında bulunarak, "Yarın İstanbul mitingimiz var. Bakın çok açık net söylüyorum Taksim Meydanı boşaldı boşaldı, boşalmadığı takdirde bu ülkenin güvenlik güçleri orayı boşaltmayı bilir." ifadelerini kullandı.

Çevik Kuvvet akşam saatlerinde Gezi Parkı'nın kontrolünü sağladı.

16 Haziran'da Başbakan Erdoğan, 16 Haziran 2013'te Kazlıçeşme'de düzenlenen "Milli İradeye Saygı" mitingine katılarak yaptığı konuşmada; "Şu anda Gezi Parkı boşaltıldı, Taksim Meydanı boşaltıldı ve bu millete teslim edildi." dedi.

Bu tarihten sonra birçok şehirde "Milli İradeye Saygı" mitingi düzenlenirken, eylemler de bazı parklarda forum şeklinde devam etti.

6 Temmuz'da Gezi Parkı'nda yine toplanmalar başladı. Taksim'e gelenlere polis müdahale etti. 

8 Temmuz'da Gezi Parkı, halka açıldı.
Gezi Parkı'ndaki olayları, aralarında CNN International ve BBC gibi ünlü televizyon kanalları ile Reuters gibi haber ajanslarının da bulunduğu yabancı medya kuruluşlarının "Türkiye'de iç savaş var" gibi yansıttı.

CNN International'ın dışında ABD için yayın yapan CNN kanalının 11 Haziran'da 7 saat kesintisiz Türkiye yayını yapması Amerikalıları dahi şaşırttı. 

Gezi Parkı olaylarında 46 kamu binası, 231 polis aracı ve 44 ambulans kullanılmaz hale geldi. Ayrıca 326 iş yeri, 201 araç tahrip edildi, 80 belediye otobüsü ve 85 otobüs durağı yakıldı. İstanbul Taksim başta olmak üzere birçok kentteki esnaf da eylem nedeniyle kepenk kapattığı için zarar gördü.

Olaylarda, 697 güvenlik görevlisi yaralanırken, polis memuru Mustafa Sarı şehit oldu. Olaylar sırasında Ali İsmail Korkmaz, Ethem Sarısülük, Mehmet Ayvalıtaş, Abdullah Cömert, Medeni Yıldırım, Berkin Elvan, Ahmet Atakan hayatını kaybetti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Gezi olaylarının Türkiye'ye doğrudan maliyetinin 1,4 milyar dolar, dolaylı maliyetinin ise yüzlerce milyar doları bulduğunu bildirdi.

Erdoğan, faizlerin ilk defa Gezi olayları ile tırmanmaya başladığını, yüzde 4,6'dan yüzde 13 küsura ulaştığını, işsizliğin çift haneye çıkmasının da enflasyonun zıplamasının da aynı dönemde gerçekleştiğini açıkladı.

Eylemlerle ilgili ana dava İstanbul'da, Anadolu Kültür AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Osman Kavala, firariler Mehmet Ali Alabora ve Can Dündar'ın da aralarında bulunduğu 16 sanık hakkında açıldı.