Sürüngen Ailesinin Kraliçesi Neden Deri Değiştirir?
Yılanların zamanı geldiğinde eski derilerinden kurtulup, yeni derileri ile hayatlarına devam ettiklerini biliyoruz. Ama kabul edelim bu durum, Allah'ın etkileyici bir lütfudur. Bu gizemli hareketin altında neler yatıyor hiç merak ettiniz mi?
Çoğumuz bu durumun altında yatan sebepleri bilmeyiz. Bu olayın arkasında ki sebeplerden ilk aklınıza gelecek olan şey sürünüp durmaktan tahriş olması oluyor, peki başka sebep olabilir mi? Yılanların deri değişim sürecini sizler için derledik.
ECDYSİS SÜRECİ NEDİR?
Yılanlar, deri değiştirme sürecinde ki başlıca olaylardan biri “ecdysis” adı verilen süreçtir. Deri dökme ya da değiştirme olayını sadece yılanlar değil biz insanlarda yaşarız. Ama bizim ki yılanlar gibi tek seferde olmaz parça parça hatta pul pul olur. Bunun sebebi de biz insanların derisini kaplayan bir katman yoktur ve derimiz gözeneklerden oluşur. Bu da derimizin değişme sürecinde kopmalı ve parça şeklinde dökülmesi şeklinde görülür.
Yılanlarda ise derilerini kaplayan ‘’keratin’’ adında bir katman vardır. Bu katman parça halinde değil ve esnemeye, sürtünmeye dayanıklı olduğu için kolay kolay parçalanmaz. Bu katman sayesinde yılanlar tek seferde derilerinden kurtulur. Öte yandan, bu katman yılanda büyümeyi engellediği için büyümeye başladıkça derisini değiştirmek zorunda kalır.
Yeni doğan bir yılan neredeyse 1-2 gün içinde derisini değiştirir. Genç yılanlarda benzer şekilde bunu sıklıkla yaparken yaşlı yılanlarda bu durum gittikçe azalır. Yetişkin yılanlar, genç yılanlara göre büyü hızı düşük olması nedeniyle yılda 3-4 kere deri değiştirebilmektedir.
BAĞIŞIKLIĞA KARŞI KORUMA
Yılanlar, sürüngen ailesinde olan bir hayvan türü olduğundan toprakta çok fazla mantar mikrobuna temas eder. Mantar mikrobunun en iyi beslendiği şey ise, yılanlarının keratin katmanlarıdır. Bu nedenle, mantarlar yılanların derisinin üzerine yapışır ve iç organlara kadar ilerler. Yılanın vücudunda çok sayıda hasara sebep olan mantar, yılanı kısa sürede öldürebilir. Bunu engellemeye çalışan yılan da, deri değiştirerek hem hayatta kalır hem de üzerindeki mikroplardan kurtulduğu için bağışıklığı zarar görmemiş olur.
Yılanların bazı türleri için, yaşadığı ortamdan kaynaklı sık deri değiştirme sebebi, onlara dez avantaj sağlar. Örneğin, Amerika’da yaşayan Çıngıraklı yılan Massasauga, mantar mikrobundan hızlıca etkilenip gözleri körleşir ve geçici felç geçirir. Bundan dolayı daha sık deri değiştirir. Ama gel gelelim sık deri değiştirdikçe parlak yeni deri onu görülebilir bir av haline getirir.
YAŞAM DÖNGÜSÜNE ETKİSİ
Yılanlar da kış uykusuna yatan hayvanlar arasında yer alır. Kış uykusundan uyanınca hemen deri değiştirir. Bu durum ise, yılanın uyuduğu süre zarfı boyunca kaptığı bir hastalığı varsa onu atmasına sebep olur. Aynı şekilde bu durumu üreme dönemine girdikleri zamanda yaparlar. Yani üremeden önce ve sonra deri değiştirirler. Böylelikle hem kendilerindeki mikrobu, hem karşısındaki yılanın mikrobunu birbirlerine bulaştırmanın önüne geçilir veya bulaştıysa dahi ondan kurtulur.
Bakmadan Geçme
