Türkiye'deki Aktif Yanardağlar Nerede?
Son haftalarda Yunanistan'ın Santorini Adası'nda artan sismik hareketlilik, Ege Denizi'nde bir deprem fırtınasına yol açtı. Bu durum, bölgedeki volkanik aktivitelerin potansiyel etkilerini bir kez daha gündeme getirdi. Peki, Türkiye'de de benzer bir risk söz konusu mu? Anadolu, tarih boyunca birçok volkanik oluşuma ev sahipliği yapmış bir coğrafya. Günümüzde aktif olarak lav püskürten bir yanardağımız olmasa da, uyuyan volkanların varlığı ve geçmişte yaşanan patlamalar, bu doğal oluşumların göz ardı edilmemesi gerektiğini gösteriyor. Peki, Türkiye'de hangi yanardağlar var? Hangi bölgelerde yer alıyorlar ve potansiyel risk taşıyorlar mı? İşte, Türkiye'deki yanardağlar hakkında bilinmesi gerekenler…
KARACADAĞ
Karacadağ, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Diyarbakır iline yakın konumlanmış kalkan tipi bir volkandır. Türkiye’nin Irak-Suriye sınırında yaklaşık 200x800 km genişliğinde bir alan, bu volkanın bazaltik lavlarıyla kaplanmıştır. Karakteristik olarak bazaltik ürünlerin hâkim olduğu Karacadağ, yayvan topografyasıyla tipik bir kalkan volkanıdır ve zirvesi 1957 metreye ulaşmaktadır. Volkanik faaliyetler Geç Miyosen döneminde başlamış ve Kuvaterner dönemine kadar devam etmiştir.
Karacadağ’daki volkanizma, Geç Miyosen'de düzlüklerde yarık püskürmeleri şeklinde başlamış, ilk evrelerde plato şeklinde lavların yayılmasıyla gelişmiş, daha sonra üst üste birikerek kalkan formunu almıştır. Volkanın merkezleri, genellikle kuzey-güney yönlü açılma çatlakları üzerinde yer almaktadır. Yapılan yaşlandırma çalışmaları, Karacadağ volkanizmasının Geç Miyosen, Geç Pliyosen ve Kuvaterner dönemlerinde etkin olduğunu ortaya koymuştur. Lav akıntılarının çoğu Orta Pleistosen dönemine tarihlendirilse de bazı lavların daha genç görünüme sahip olduğu ve Holosen dönemine ait olabileceği düşünülmektedir.
