Türkiye'nin Genç Yüzleri: Jön Türkler
Jön Türk denildiğinde, çoğumuzun aklına gelen ilk somut örnek Yeşilçam'da ki yakışıklı artistlerdir. Ama Jön Türklerin anlam ve kullanım açısından çok daha farklı bir yönü vardır. Gelin beraber bu farklılığa bakalım.
Jön Türkler, kelime anlamıyla bakacak olursak ‘’Genç Türkler’’ anlamında kullanılır. Osmanlı döneminin yıkılış dönemlerinde ortaya çıkan ve meşrutiyetçi gençlerdi. 2’inci Abdülhamid zamanında muhalefet olan genç kuşağa verilen bir isimdir. Günümüz Türkiye’sinde karşılık verecek olursak ‘’Z Kuşağı’’ olarak adlandırdığımız gençlerimizdir.
Jön Türk kavramı, ülkemizde ilk defa 1828 yılında İtalyan asıllı Charles Mc Farlane tarafınca dönemin Osmanlısında ki gençler için atıfta bulunarak kullanılmıştır. Yıllar sonra 1855 de Ubicenhi, 2’inci Mahmut döneminde ki reform hareketlerine katılan devlet erkanı içinde kullanılmıştır. Sultan Abdülmecid zamanına geldiğimizde ise ‘’Batı’’ hayranı tazminatçılar için kullanılmış bir söz olmuştur. Hatta Abdülmecid zamanında ‘’jeune turquie de Mahmut’’ ve ya ‘’jeune Turquie d’Abdul Medjid’’ ifadeleri ile kullanılmıştır. Tarihte ise bu terimleri kavram olarak kullanan ise Hippolyte Castille’dir.
Tarihin tozlu sayfalarını açtığımız da ise bunu sadece bizim ülkemizde değil diğer Avrupa ülkelerinde de örneklerini görmekteyiz. Bu kavramın doğuş yeri olan Avrupa, ‘’Jön’’ terimini muhalif gruplar için kullanmıştır. Yani aslına bakacak olursak halk arasında ki deyimi ile ‘’anarşik’’ olanların kendine destek için verdiği bir kelimedir. Bu akımların Dünya da ilk defa İtalya da kullanılmıştır. Almanya’da ve Polonya’da iç karışıklık açmak iç karışıklık çıkarmak isteyen diğer devletler ‘’Jön’’ hitabını kullanmaya başlamıştır.
Bu akım her ne kadar siyasi bir akım olsa da siyasiler, bu akımı yayabilmek için edebiyatçı seçmiş ve edebi bir akım haline de getirmişlerdir. Bu durumun daha iyi bir örneği şudur. Siyasetçilerin, belediye başkanlarının tutuklanmasına karşı çıkmak için meydanlara çıkan gençler ne istediklerini biliyorlar mı? Ya da ne istediklerini bilseler dahi neden adalet ararken adaletsiz bir şekilde polise memura saldırıyorlar? Bu gençleri öfkeyle dolduran tabiri caiz yerindeyse ‘’gaza getiren’’ bir şeyler var. O da dinledikleri şarkılar, izledikleri film ve dizilerdir. Bunların etkisiyle sinirle öfkeyle düşünmeden hareket ediyorlar.
Jön Türk akımından aşırı derecede etkilenen Türkler, Abdülmecid zamanında ‘’Yeni Osmanlılar’’ ismi ile bir cemiyet açmışlardır. ‘Yeni Osmanlılar’’ terimi Avrupalı yazarlar makalelerinde Jön Türklerden Yeni Osmanlıları türetmiştir. Osmanlıda ki bazı gençlerde bu ismi kullanarak yeni bir cemiyet açmıştır.
