Nöbetçi Eczaneler
AKÜ ev sahipliğinde düzenlenen “Türkiye’de Gıda Güvenilirliği Çalıştayı”nda konuşan Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ayşe Ayşin Işıkgece, “Nüfus artışına besin ve gıdayı yetiştirebilmek için 2050 yılında şu anki üretimden yüzde 65 daha fazlası yapılması gerekli. Aksi takdirde nüfusu doyuramadan açlığa neden olabilecek bir tabloya doğru gidiyoruz” dedi
Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Gıda Kontrol Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından Tarım ve Orman Bakanlığı, Afyonkarahisar Valiliği, Afyonkarahisar Sanayi ve Ticaret Odası (ATSO) katkılarıyla düzenlenen “Türkiye’de Gıda Güvenilirliği Çalıştayı” Korel Termal Otelde başladı.
Çalıştayın açılış törenine Afyonkarahisar Valisi Gökmen Çiçek, Tarım ve Orman Bakanlığı Bakan Yardımcısı Ayşe Ayşin Işıkgece, AK Parti Afyonkarahisar Milletvekilleri Prof. Dr. Veysel Eroğlu ve Av. İbrahim Yurdunuseven, Afyonkarahisar Cumhuriyet Başsavcısı Fatih Karabacak, Afyon Kocatepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karakaş, Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi (AFSÜ) Rektörü Prof. Dr. Nurullah Okumuş, ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Serteser, Afyonkarahisar Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Mühsürler, AKÜ Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Şuayıp Özdemir ve Prof. Dr. Yılmaz Yalçın, AKÜ Genel Sekreteri İhsan Ceran ile birlikte il ve üniversite protokolünün yanı sıra akademisyenler, sektör temsilcileri ve öğrenciler katıldı.
Çalıştayın açış konuşmasını yapan AKÜ Prof. Dr. Mehmet Karakaş, dünya nüfusunun hızlı artışının köyden kente göç ve kentleşen köyler ile birlikte beslenme; fizyolojik, psikolojik ve sosyolojik boyutlar kazanarak gün geçtikçe önemli hale geldiğini belirtti. Karakaş, “Doğal yaşamdan uzaklaşan toplumlar için endüstriyel gıdalar, beslenmenin önemli bir kaynağı olmaktadır. Gıda üretiminin endüstriyelleşmesi ise gıda hijyeni konusunda ortaya çıkan endişelerin kaynağını oluşturmaktadır.” dedi.
“GIDA GÜVENLİĞİNDE BAĞIMSIZ BİR
YAKLAŞIM GEREKİYOR”
Taklit ve tağşişin her geçen gün önemini arttırarak güncelliğini koruduğunu ifade eden Karakaş, beslenme ve insan sağlığını doğrudan ilgilendirmesi nedeniyle taklit ve tağşişin, toplumun tüm kesimlerini ilgilendirdiğini ifade etti. Karakaş, şöyle konuştu: “Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde yer alan, ‘gıdaya ulaşım hakkının insanın en temel hakkı olduğu‘ şeklinde başlayan ve gıda güvencesine vurgu yapan ifade; Gıda ve Tarım Örgütünün (FAO) 2001 yılı raporunda, “insanların, sağlıklı yaşam için gerekli olan besin ihtiyaçlarını ve gıda önceliklerini karşılayabilmek amacıyla yeterli, sağlıklı, güvenilir ve besleyici gıdaya fiziksel ve ekonomik bakımdan sürekli erişebilmeleri” olarak evrilmiş ve günümüzde kullanılan gıda güvenliği tanımı ortaya çıkmıştır. Doksanlı yılların hemen başında Gıda ve Tarım Örgütü ile Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) desteğiyle düzenlenen ‘1. Uluslararası Beslenme Konferansı’nda, her bireyin sağlıklı ve beslenme açısından yeterli gıdaya erişebilmesinin temel bir hak olduğu vurgulanmıştır. Aynı yıl düzenlenen ‘BM Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda ise ülkelerin gıda güvenliğini tehdit eden unsurlara karşı acil önlem almaları gerektiği uyarısı yapılmıştır. 2000 yılında Dünya Sağlık Asamblesi, gıda güvenliğinin hayati bir kamusal sorumluluk olduğunu kabul eden bir karar almıştır. 1996 ve 2002 yıllarında yapılan Dünya Gıda Zirvelerinde de insanların güvenli gıdalar tüketebilmesi gerekliliğine vurgu yapılmıştır.”
“GÜVENSİZ GIDALAR, 200’DEN FAZLA HASTALIĞA NEDEN OLUYOR”
Gıda konusunda yaşanan haksız rekabet ve sahteciliğin, durumu açıklamak için yeterli olmadığını anlatan Karakaş, bu konunun aynı zamanda insan sağlığı problemlerini de gündeme getirdiğini vurguladı. Karakaş, “Bu konunun tarafsız bir şekilde ele alınması, insan sağlığının korunması yanında firmaların yıpratılmaması açısından da büyük önem taşımaktadır. Konuyla ilgili bağımsız bir yaklaşım, hem halk sağlığı hem de sektör lehine sonuçlar ortaya koyacaktır.” diye konuştu. Yeterli miktarda güvenli ve besleyici gıdaya erişimin, yaşamı sürdürmenin ve sağlığı korumanın anahtarı olduğuna işaret eden Karakaş, “Konuyla ilgili istatistikler göstermektedir ki; zararlı bakteri, virüs, parazit veya kimyasal madde içeren güvensiz gıdalar, ishalden kansere kadar 200’den fazla hastalığa neden olmaktadır. Dünyada yaklaşık olarak 10 kişiden 1’i bulaşmış yiyecekleri yedikten sonra hastalanmakta ve her yıl 500 bin kişi bu sebeple hayatını kaybetmektedir.” diye konuştu.
“2030 YILINDAN İTİBAREN
KURAKLIK SIKINTISI VAR”
AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Av. İbrahim Yurdunuseven ise çalıştayda hem Türkiye hem de Afyonkarahisar için çok önemli konuların ele alınacağını ifade etti. Yurdunuseven, “Ben özellikle bitkisel üretimde gıda güvenilirliği denildiğinde, tohumun ve gübrenin tarlaya atıldığı andan itibaren yapılan tarımsal ilaçlara, hayvansal gıdalarda dünyaya geldiği andan, nakliyesine, büyümesine, gerekli ilaçların yapılmasına, sunumuna ve tüketimine kadar olan süreyi bir bütün olarak düşünmek istiyorum. Gerçekten tarlaya atılıştan tüketicilere ulaştığı son noktaya kadar çok önemli bir konu. Bu, tüm dünya için çok önemli. Biliyorsunuz 2030 yılından itibaren kuraklık sıkıntısı öngörülüyor. Aslında verilere göre 2050 yılından itibaren ciddi mavi su savaşları başlayacak. Burada gıda temininin güvenilirliğini de düşünmek lazım.” şeklinde konuştu.
“AFYONKARAHİSAR GIDA ÜRETİM MERKEZİ”
AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Prof. Dr. Veysel Eroğlu ise Afyonkarahisar’ın gıda üretim merkezi olduğunu söyledi. Eroğlu, “Et, kanatlı, yumurta sektörlerinde bilindiği gibi Afyon bir marka. Ayrıca sucukta gerçekten bir marka. Patates ve haşhaş özellikle teknolojik seralarda çok önemli mesafeler kat etti. Tıbbi aromatik bitkilerde muhteşem bir çalışma başladı. Afyon hakikaten lezzetin, gıdanın başkenti. Hatta bilindiği gibi UNESCO tarafından özellikle lezzet şehri olarak Türkiye’de üç şehir; Hatay, Gaziantep ve Afyonkarahisar şu anda lezzet şehri olarak anılıyor” dedi.
“TAKLİT VE TAĞŞİŞ KABUL EDİLEMEZ”
Taklit veya tağşişin de kabul edilemez olduğunu vurgulayan Eroğlu, şunları kaydetti:
“Bunun için çok iyi bir denetim gerekir. Ama şunu da fark ediyoruz, Afyonkarahisar’da fabrikalarda kendi içinde muhteşem bir denetim sistemi var. Taklit yapıldığında bana göre sahtekârlık yapılıyor, kalpazanlık yapılıyor demektir. Buna asla müsaade edilmemesi ve bununla ilgili cezai müeyyidelerin çekinmeden uygulanması lazım. İkinci husus merdiven altı dediğimiz üretim; bu konu da gerçekten çok önemli. Biz Afyon’da buna müsaade etmiyoruz. Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı ekipler çok iyi çalışıyor ve denetliyor. Ama başka yerlerde de bu konuda hassasiyet gösterilmesi lazım. Yani merdiven altı dediğimiz, kalitesi belli olmayan ürünlere müsaade edilmemesi gerektiği kanaatindeyim. Tağşişte ise mutlaka dünyadaki uygulamaları dikkate alarak gerçekten çok iyi çalışan üreticilerle tağşiş yapanları ayırmak gerekir diye düşünüyorum.”
“DÜNYA RAKAMLARINA BAKTIĞIMIZDA
52 ÜLKEDE GIDA SIKINTISI VAR”
Dünyadaki tüketim hızının, dünyanın kendini yenileme hızından çok daha hızlı olduğunu vurgulayan Tarım ve Orman Bakanlığı Bakan Yardımcısı Ayşe Ayşin Işıkgece, “Dolayısıyla gelecek kuşaklardan çalarak gidiyoruz. Yerine koymamız gerekiyor. Çocuklarımızın mirasını yiyoruz. Tepeden bakıldığı zaman çok çarpık bir düzen var. Dünya rakamlarına baktığımızda 52 ülkede gıda sıkıntısı var. Açlık sınırında, gıdaya ulaşamayan birçok ülke var. 928 milyon yetersiz beslenen kişi var. Bu, çok önemli bir rakam. 1 milyar insan yoksulluk sınırında. 45 ülke su sıkıntısı çekiyor. Buna karşın 810 milyon insan obez, aşırı tüketiyor. 12 milyon hektar tarım arazisi yok oluyor. Ekstra binalaşma, ekstra nüfus artışı, tüm bunlara ortam sağlıyor. Dolayısıyla bir taraftan erişimde problem var ama bir taraftan da üretilen, sokağa atılan, doğru düzgün tüketilmeyen veya çok fazla tüketildiği için obeziteye doğru giden çarpık bir düzen var.” ifadelerini kullandı.
“2050 YILINDA DÜNYA NÜFUSUNUN
10 MİLYAR OLMASI BEKLENİYOR”
2050 yılında dünya nüfusunun 10 milyar olmasının beklendiğini ifade eden Işıkgece, “Ülkemize baktığımız zaman göçleri de dikkate aldığımızda 105 milyonluk bir nüfusun bizi beklediğini düşünüyoruz. Bu bizi, artan nüfus ve binalaşmayla birlikte üretimi son derece verimli, sağlıklı, dengeli yapmamız gerektiğini de bize sık sık hatırlatan bir düzene doğru götürüyor. Bu nüfus artışında, besini, gıdayı yetiştirebilmek için 2050 yılında şu anda ürettiğimizden yüzde 65 daha fazla ürün üretmemiz gerekiyor. Aksi takdirde nüfusu doyuramadan, açlığa neden olacak bir tabloya doğru gidiyoruz. Bu anlamda ülkemiz iklim özellikleri, endemik bitki çeşitliliği, coğrafi özelliği ve en önemlisi lojistik değeri bakımından çok şanslı. Karadan, havadan ve denizden taşımacılıkta, dünyanın yüzde 40’ına 4 saatlik bir uçuş mesafesinde bir konumda bulunuyoruz. Bunu avantaja çevirmek hepimizin elinde.” dedi.
“İŞİ TEMELİNDEN SIKI
TUTMAYA ÇALIŞIYORUZ”
Gıda güvenilirliğinin sağlanması noktasında işi temelinden başlayarak sıkı tutmaya çalıştıklarını söyleyen Işıkgece, “Çünkü bir düğmeyi yanlış iliklediğimiz zaman sonuna kadar yanlış gidiyor. Birinci halkası tohumdan ve hayvandan başlayarak, hayvanın beslenmesinden, yer güvenilirliğinden başlayarak diğer halkalardaki aşamaları da devam eden süreçlerde takip edip, bunu güvenli bir şekilde, sağlıklı bir şekilde insanların sofrasına ulaşmasıyla alakalı tüm aşamaları içeren Dünya Sağlık Örgütünün, BM Gıda Tarım Örgütünün ve Avrupa Birliğinin de içinde olduğu mevzuatlarla birlikte kendi düzenlemelerimizi yaparak ve 360 derece sektörü de okuyarak, sektörden de ilham alarak buradaki düzenlemelerimizi yapıyoruz.” ifadelerini kullandı.
“GIDA DENETİMLERİNDE
ÇOK GÜÇLÜ ALTYAPIYA SAHİBİZ”
Tarım ve Orman Bakanlığı olarak gıda denetimlerinde çok güçlü bir altyapıya sahip olduklarını belirten Işıkgece, “Gıda denetimlerinde bizim 7290 tane kontrol görevlimiz var. Bunlar yaz, kış, sıcak, soğuk demeden denetimlerini sürdürüyorlar ve toplam 144 tane laboratuvar ile analizlerimizi yapıyoruz. Alo 174 diye bir hattımız var. Aslında her tüketici kendisi de bir kontrolcü. 174 hattına bildirilen ihbarlar sayesinde bunların değerlendiriliyor. Güvenli gıdaya erişimde merdiven altının olmamasının, merdiven altı iş yapanlarla işini düzgün yapanların haksız rekabetinin önlenmesi bizim için çok önemli. Dolayısıyla bunları aynı kefeye koymadan ama işi de doğru ayıklayarak gitmek sayın bakanımızın da biraz önce belirttiği gibi bizim daha yukarıya gitmemiz, sektörde, dünyada, gıdada büyümemiz adına son derece önemli.” diye konuştu.
Gıda denetimlerinde olumsuzluk oranlarının da gitgide düştüğünü belirten Işıkgece, konuşmasına şöyle devam etti:
“Bu, ülkemiz için çok büyük bir gelişme, çok büyük bir ivme. 2021 yılında yüzde 3,5’lara düşen yapılan denetimlerin içindeki olumsuzluk oranlarına baktığımız zaman, bu rakamın düşmüş olduğunu görüyoruz. Burada ülkemiz sizlerin de işbirliğiyle doğru bir yolda, çünkü bu tek kişinin yapacağı bir şey değil, doğru bir yolda olduğumuzu da hep birlikte görüyoruz. Bizim aslında uygulamaya çalıştığımız bütün bu standartlar, bu sıkıştırma, buradaki katılık, buradaki titizliğimiz, burada sizin üzerinize gelmemizin en büyük etkenlerin bir tanesi de ihracat boyutu. Birçok ülke, ihracat yaptığı ülkenin kalitesine, buradaki üretim standartlarına bakıyor. Bu anlamda ülkemizin çok umut verici bir durumu var. Tarım ve gıda ürünlerinin ihracatına baktığımız zaman 2017 yılında 18,6 milyar dolar olan ihracat, yüzde 11’lik bir artışla 2020 yılında 20,7 milyar dolara ulaşmış vaziyette. 2020 yılının ilk 8 ayındaki rakamlara baktığımız zaman da 15,1 milyar dolarlık bir rakam görünüyor. Senenin kapanışında da hep birlikte son durumu göreceğiz. Biz ülke olarak 205 ülkeye 1982 tarımsal ürün gönderiyoruz ve bu ivme de her geçen gün artıyor. Bu ülkelerin gelişmişlik düzeyinin, bu ülkelerin üretimlerindeki garantinin, hijyen garantisinin ve denetim garantisinin de bir göstergesi. Son 3,5 yıldır dış ticaret fazlamız da 23,2 milyar dolara ulaşmış vaziyette. Eksik mi fazla mı, biz ithalatçı bir ülke miyiz diye çok fazla tartışılan bir konu. İhracat fazlası olduğunu da burada görüyoruz. Biz açıkçası bu bilimsel risk değerlendirme komisyonları sayesinde, burada gördüğünüz 7 tane komisyon sayesinde 30 üniversiteden 80 bilim insanıyla 17 bölüm ve 29 ana bilim dalıyla zincirin bütün halkalarındaki riskleri değerlendirerek mevzuatlarımızı buna göre ayarlıyoruz. Hem ülkenin gerçeklerini hem de uluslararası mevzuatları da dikkate alarak bu tip komisyonlar ve burada gördüğünüz başlıklar altında mevzuatlarımızı güncelleme ve ülkemize uygun olan mevzuatları çıkarma ve bunları sizlere de açıklamayla ilgili çalışmaları da geri planda yürütüyoruz.”
“AFYONKARAHİSAR GIDANIN BAŞKENTİ”
Afyonkarahisar Valisi Gökmen Çiçek ise Afyonkarahisar’ın gıda anlamında önemli bir potansiyeli barındırdığını ifade etti. Vali Çiçek, “Afyonkarahisar Türkiye’nin gıda başkenti, gıda deposu. Gerçekten Osmanlı döneminden itibaren Afyonkarahisar, İstanbul’u, büyükşehirleri besleyen bir şehir. İstanbul et üretiminin çok büyük bir kısmı Afyonkarahisar’dan gitmektedir. Türkiye yumurta üretiminin %25’i Afyonkarahisar’da. Vişne, kiraz, haşhaş, tıbbi aromatik bitki gibi sayamayacağımız o kadar çok ürünümüz var ki. Türkiye’de birçok il daha az sayıda ürün ile ön plana çıkarken Afyonkarahisar birçok ürünle ön plandadır. Afyonkarahisar’da sucuk, kaymak başta olmak üzere birçok ürünümüz meşhur. Gıda deposu olan bir kentte böyle bir Çalıştay’ın yapılması çok önemliydi. Ben bundan dolayı Sayın Rektörümüze çok teşekkür ediyorum. Sayın Bakanım bu çalıştay yapılacaksa Afyonkarahisar’da yapılmalıydı ve doğru yerde. Size de teşrif ettiğiniz için teşekkür ediyorum.” dedi.
Konuşmaların ardından Prof. Dr. Karakaş, günün anısına Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Işıkgece’ye sertifika takdim etti.
ÇALIŞTAY OTURUMLARLA DEVAM ETTİ
Açış konuşmalarının ardından Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Hüseyin Atar’ın moderatörlüğünü yaptığı “Gıda Mevzuatı, Gıdada Bilgi Kirliliği, Tüketicilerin Doğru Bilgilendirilmesi, Gıda Okuryazarlığının Arttırılması, Gıda Resmi Kontrolleri” oturumuna geçildi. I. oturumda; Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürü Harun Seçkin, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Neriman Bağdatlıoğlu, AKÜ Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ramazan Şevik ve ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Serteser’in sunumları gerçekleşti.
22-24 Ekim 2021 tarihleri arasında Korel Termal Otelde gerçekleşecek çalıştay, çalışma gruplarının rapor taslaklarını hazırlamaları ve sunumlarının ardından sona erecek.
>> Burak AYDIN’ın Haberi
“Markalar yıpratılmamalı”
Çalıştay kapsamında gerçekleştirilen Gıda Mevzuatı, Gıdada Bilgi Kirliliği, Tüketicilerin Doğru Bilgilendirilmesi, Gıda Okuryazarlığının Arttırılması, Gıda Resmi Kontrolleri başlıklı panelde ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Serteser konuşma yaptı
Serteser, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın taklit ve tağşiş yapan firmaları ifşa politikasının değişmesi gerektiğini vurguladı. Serteser, “Ulusal ve uluslararası düzeyde çok büyük marka olmuş köklü şirketlerimiz, ifşa politikalarından ciddi şekilde etkileniyorlar. Her türlü prosese uyan üreticiler, kendi ellerinde olmayan, tedarik ve üretim zincirinde doğabilecek sorunlar neticesinde ürünlerinde eser miktarda sıkıntı yaşayabiliyor ve bundan dolayı ifşa ediliyor. İfşa edilen firmalarımız arasında 50 yıllık, 100 yıllık firmalarımız bulunuyor. O firmalar o tağşişi yapsaydı bugünlere gelebilir miydi? Bunun bilincinde olmamız gerekiyor. Markalarımızı yıpratmamalıyız. Ama tabii ki denetlemeliyiz. Kendisinden kaynaklanmayan hatalar dolayısıyla marka değeri olan şirketleri ifşa etmek, onların yeni yatırımlar, yeni tesisler yapmasını engellemek, hiç de uygun bir davranış biçimi değildir” dedi.
“ŞEHİRLER DE ZARAR GÖRÜYOR”
Mevcut ifşa politikasında, gerçekten taklit ve tağşiş mamul üretenlerin zarar görmediğini hatırlatan Serteser, “Büyük markaları ifşa etmek onları küçültürken, merdiven altı üretim yapanları da büyütüyor. İfşa edilen firmalar arasında akılda kalanlar, marka değeri olan firmalar olurken; merdiven altı firmalar isim değiştirerek yine aynı koşullarda üretimi sürdürüyor. Biz üreticinin de itibarını korumalıyız. Burada bir çarpıklık var; inşallah değişikle bu konuya çare bulunacağına inanıyoruz. Bu konu, gıda ürünleri ile öne çıkan şehirlere de zarar veriyor. Kendi elinde olmayan bir sebepten dolayı ifşa edilen firmaların bulunduğu şehirlerde, o sektör sıkıntıya düşüyor; şehrin de marka değeri geriliyor” ifadelerini kullandı.
PANELDEN ÖNCE TOPLANTI
ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Serteser, panelden önce Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ayşe Ayşin Işıkgece ile Afyonkarahisar Valisi Gökmen Çiçek ve Cumhurbaşkanlığı Irak Özel Temsilcisi, AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Prof. Dr. Veysel Eroğlu’nun öncülüğünde yapılan toplantıya da katıldı. Serteser, Işıkgece’ye üretici firmaların taleplerini iletti.