Afyon Hangi Savaşlara Tanıklık Etti?
Tarihin derin izlerini taşıyan Afyonkarahisar, Anadolu'nun kalbinde stratejik bir köprü olmuş ve yüzyıllar boyunca birçok savaşın kaderini belirleyen topraklara ev sahipliği yapmıştır. Kimi zaman büyük imparatorlukların yükselişine sahne olan bu şehir, kimi zaman da milletlerin özgürlük mücadelelerinde en çetin çatışmaların yaşandığı bir cephe olmuştur. Efsanelerle bezeli kaleleri, savaşı simgeleyen anıtları ve şehit kanıyla yoğrulmuş topraklarıyla Afyonkarahisar, sadece bir şehir değil, tarihin adeta yaşayan bir tanığıdır. Bu kadim toprakların, medeniyetlerin şekillenmesinde oynadığı rol ve tanıklık ettiği savaşların izleri, bugün hâlâ şehrin dokusunda hissedilmektedir.
BİZANS DÖNEMİ – 395 – 1176
Bizans Dönemi, Roma İmparatoru Constantinius’un M.S. 330’da Yunan koloni şehri Byzantion’u başkent yapmasıyla başlamıştır. Byzantion, zamanla Konstantinopolis (İstanbul) olarak adlandırılmış ve Nova Roma (Yeni Roma) adıyla, Anadolu’ya hükmeden yeni Bizans İmparatorluğu’nun başkenti olmuştur. Roma İmparatoru Teodosios’un ölümünün ardından (395), Roma İmparatorluğu ikiye ayrılmıştır. Frigya bölgesi, Bizans’ın Batı Roma’yı geride bırakıp doğuda egemenliğini sürdürmesinin ardından, Bizanslıların kontrolüne girmiştir. Bu dönemde, Amorium önemli bir askeri ve stratejik şehir haline gelmiş, Bizans yönetiminde pek çok dini ve askeri yapı inşa edilmiştir. Aynı şekilde, Abassam (Bayat ilçesi), Docimeum (İscehisar) ve Ayazin gibi bölgelerdeki kilise ve manastırlar, 6. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar uzanan bir döneme ait mimari kalıntılarla Bizans’ın bölgedeki varlığını kanıtlamaktadır.
9 ve 10. yüzyılda ise Türklerin Anadolu'ya akınları başlamıştır. Bizans İmparatoru Romanos Diogenes, 1071’de Selçuklu Sultanı Alparslan’a karşı doğuya yapılan savaş için bütün kuvvetlerini toplamış, ancak Malazgirt Meydan Muharebesi’nde Selçuklulara karşı büyük bir yenilgi alarak esir düşmüştür. Bu zafer, Türklerin Anadolu'da daha fazla toprak kazanmasının önünü açmıştır. Malazgirt’ten sonra Bizans Ordusu toparlanarak, Bolvadin’de (1116), Konya’da (1146) ve Miryekefalon’da (1176) Selçuklularla tekrar savaşlar yapmış fakat bu savaşların her birinde yenilerek bölgeyi Türklere terk etmiştir.
Bizans yönetiminde eyalet sistemi uygulanmış ve bu eyaletlere “Tema Analitolikan” denilmiştir. Özellikle 6. yüzyıldan sonra Amorium, Bizans için oldukça stratejik ve askeri bir merkez haline gelmiş, hatta Konstantinopolis’ten sonra ikinci büyük şehir konumuna gelerek Anadolu’daki Bizans askerinin üssü olmuştur.
Bakmadan Geçme
