AYTAM’da arya sesleri – Kocatepe Gazetesi

Yakın tarihteki Afyonkarahisar’ın yapıları bu yapıların belleklerde iz bırakan anılarının gün yüzüne çıktığı AYTAM Mart ayı toplantısını AÜ Devlet Konservatuarı Öğretim Üyesi Ersoy Saklıca’nın seslendirdiği aryalar özel ve farklı kıldı

Saklıca’dan arya örnekleri
Afyonkarahisar Tarih Araştırmaları Merkezi (AYTAM) evinin Mart ayı toplantısının iki özel konuğu oldu. Her ikisi de aslen Afyonkarahisarlı olan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Mühendisliği Fakültesi Öğretim Üyesi Ergün Gedizlioğlu ve Ankara Üniversitesi (AÜ) Devlet Konservatuarı Öğretim Üyesi Ersoy Saklıca AYTAM Yönetim Kurulu Üyeleri ile bir araya geldiler. Öğretim Görevlisi Ersoy Saklıca’nın, bazı aryalar ve İtalyan Napolitenleri’nden sunduğu örnekler büyük beğeni topladı. Toplantının ilk bölümünde yıkılmış olan ve yıkılacak olan binalar hakkında AYTAM üyeleri kişisel düşüncelerini ve anılarını paylaştılar. AYTAM üyelerinden Av. Kadir Daylık, 1946 yılı Türkiye kılavuzunda her ile yönelik yapılan açıklamalar ışığında o yıllar da Afyonkarahisar’ın nasıl görüldüğünü kılavuzu okuyarak katılımcılara aktardı. Daylık; “Afyon Kurtuluş Savaşı’nda Yunan mezalimini cihana yankıladığı gibi savaştan sonra da yapılacak yapıcılık bayındırlığa olan sevgisini gösteren örnek şehir olma özelliğini kazanmıştır. Başta hükümet olmak üzere Belediye’nin ve şahısların da yine Afyon’u kurma yolunda aldıkları tedbir ve gösterdikleri gayretler büyüktür. Yakın zamanda Orta Anadolu’nun en yeni şehri halinde karşımıza çıkacağımızdan hiç şüphemiz olmayan Afyon’da bugünden şehri birbirine bağlayan geniş caddeler ve bunların etrafına yeşeren fidanlar, büyük mağazalar, hükümet müesseseleri ve diğer yapılar yükselmiş bulunmaktadır” dedi.
1946’da Afyonkarahisar’ın anlatımı
1946 yılı Türkiye kılavuzu Afyon bölümündeki ifadeleri okuyan Kadir Daylık, şehirle istasyon arasındaki iki tarafı Ağaçlık İstasyon Caddesi’nin başlı başına bir gezi yeri değeri taşıdığını, Gar binası başta gelmek üzere etrafında; Stadyum, filo, hastane, lise, Halk evi ve modern evlerin bulunduğunu dile getirdi. AYTAM Üyelerinden Daylık; “Cumhuriyet Meydanında son bulan bu cadde bir kilomet-reye yakındır. Parke döşelidir, Cumhuriyet meydanı şehrin önemli yollarının bir düğüm noktası ve ayrıca şehri güzelleştiren bir alandır. Ortasında Zafer Anıtı bulunan meydan etrafında şehir gazinosu, Bayındırlık Müdürlüğü, Tekel Müdürlüğü, Dumlupınar İlkokulu, Belediye dairesi, Ali Çetinkaya Kız Enstitüsü ve hükümet konağı ile modern bir çok mağazalarla kuşatılmıştır. Bu arada Belediye Parkı da sayılmaya değer bir durumdadır. İstasyon, Mecidiye, Bolvadin ve Uzun Çarşı Caddeleri hep bu alanda birleşirler. Mecidiye semti ile Cumhuriyet Meydanını birbirine bağlayan Mecidiye Caddesi şehir dışında Sandıklı ve Uşak’a giden şoseye kavuşur. Oldukça geniş olan bu cadde parke döşelidir. Her tarafından ağaçlarla gölgelenmiş yaya kaldırımları vardır. Ayrıca yeni yapılmış evler, Asri mezarlık ve Cumhuriyet fidanlığı da bu cadde üzerindedir” diye konuştu.
Yıkım kaybetmeyi çağrıştırabiliyor
‘Sanki bir hayal şehrinden bahsediyor gibi’ diyen Kadir Daylık, o döneme ilişkin getirdiği birkaç fotoğrafı katılımcılara göstererek o devri hafızalarda canlandırmak istediğini söyledi. Projeksiyon kurma imkanı olmadığından fotoğrafları fotokopi ile büyüttüğünü aktaran Daylık, Anıtpark’ın yeni yapıldığı yıllarda Ali Çetinkaya Kız Enstitüsü ve Belediye binasının henüz olmadığını kaydetti. Kadir Daylık, yıkılan hükümet konağı ve yanı başında yıkılan hastane şu anda var olan Zafer Müzesini fotokopi ile büyüttüğü fotoğraflarını gösterdi. Afyon Turizm Derneği’nin 1963 yılında yayınladığı Afyon Turistik Kılavuzu’ndan örnekler sunan Daylık, kılavuzda Afyon binalarının anlatıldığını övünülen ve günümüzde çok konuşulan Emek işhanınına da değer verilerek yer verildiğini söyledi. Bu binanın çok sevildiğini Afyonkarahisar kartpostallarında yer ve-rildiğinden söz eden Kadir Daylık; “Afyon’da bir yerin yıkılacağından bahsedildiğinde bir korkuya kapılıyorum. Bununla ilgili bir şey yaşadım. Biz yaz tatillerinde Afyon’a gelirdik. Anneannemlerde ve babaannemlerde kalırdık. Anneannemlerin evi İmaret Camii’nin ordaydı. Burada dedemin bakkal dükkanı vardı. Ben dükkana gelir eve giderdim. İmaret hamamının yan tarafındaki faytonların durduğu yolu kullanırdım. Çatallaşan bir yolun köşesinde kırmızı boyalı ahşap bir ev vardı. Önünde faytonlar dururdu. O benim aklımda çok kaldı. Çünkü biz Kars’ta ya da Keşan’da iken dedemler bize onun kartını göndermişlerdi. Daha ileriki yıllarda bir geldiğimde bu evin yok olduğunu gördüm. O bölge yıkılmıştı. Belki bir yerin yıkılmasına karşı korkum ve endişem bundan kaynaklanıyor” şeklinde konuştu.
Şehir araç yoğunluğundan
kurtarılmalı
Hal binası, Hükümet binası, Paşa Camii, üç adet Ermeni kilesi, Pazar Tekke Cami, Cezaevi binaları, sinema binaları gibi yıkılan binaların gündeme geldiği toplantıda konuşan İTÜ İnşaat Mühendisliği Fakültesi Öğretim Üyesi Ergün Gedizlioğlu, bir şehrin tarihi doğal dokusunun korunması için o şehrin trafik sorunun çözülerek araç yoğunluğundan kurtarılması gerektiğinin altını çizdi. Toplantıya; İTÜ İnşaat Mühendisliği Fakültesi Öğretim Üyesi Ergün Gedizlioğlu ve AÜ Devlet Konservatuarı Öğretim Üyesi Ersoy Saklıca, işadamı Akif Saklıca, yazar İbrahim Yüksel, keçe sanatçısı Gülenay Yalçınkaya, Doç. Dr. Ahmet Altıntaş, emekli öğretmen Hüseyin Şenşaştımoğlu ve eşi, emekli bankacı Musa Bursalı, turizmci Eşref Mete, Hasan Tahsin Günek, İstanbul AFSİAD Genel Başkan Yardımcısı Av. Kadir Daylık, AYTAM Evi sorumlusu Hasan Özpunar, AKÜ GSF Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. İsmail Hakkı Nakilcioğlu, AKÜ GSF Öğretim Görevlisi Hakan Yılmaz, Arkeolog Ahmet İlaslı, Ziraat Teknisyenleri Zuhal-Mustafa Selek katıldılar. (Kocatepe)