Nöbetçi Eczaneler
Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Afyon Meslek Yüksekokulu (MYO) tarafından “Otizm, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu” konulu seminer düzenledi. Çocuk ve Genç Psikiyatristi Uzman Dr. Kutay Taş’ın verdiği seminere akademik personel ve öğrenciler katıldı.
“DEHB VE OTİZM ŞÜPHESİ VARSA UZMANA BAŞVURULMALI”
Uzman Dr. Kutay Taş, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve otizm şüphesi duyulması ya da belirtilerinin fark edilmesi halinde gençlerin ve çocukların en kısa sürede çocuk ve genç psikiyatri hekimine yönlendirilmeleri gerektiğini söyledi. Dikkatle ilgili sıkıntı, aşırı hareketlilik ve dürtüselliğin DEHB’in üç belirgin özelliği olduğunu anlatan Dr. Taş, dikkati uyanık kalma, aktif olma, bir işe başlayabilme, başladığı işi devam ettirebilme, sürdürebilme, yapılması gereken sıralı işler arasından öncelikli olanı belirleyebilme becerisi, planlama ve zamanı yönetme becerisi olarak tanımladı.
“DEB İLAÇLARI BAĞIMLILIK YAPMIYOR”
Her dikkat dağılımının DEHB olmayabileceğini ifade eden Dr. Taş sözlerine şöyle devam etti: “Bir işte ayrıntılara dikkat etmekle ilgili zorluktan kaynaklanan basit dikkat hataları yapmak belirtilerden birisi. Dikkat gerektiren işlerde dikkati sürdürmekle ilgili yaşanan güçlükler, birisiyle yüz yüze konuşurken dinlemekte güçlük çekme diğer belirtiler arasında yer almakta. Bu çocuklar birileriyle göz teması kurmakta zorluk yaşarlar. Otizmle karıştırılabilecek noktalardan birisi bu. Ancak çocuğun ilgisini çeken bir nokta olduğunda göz teması daha rahat sağlanabilir. Okul ödevleri ya da işleri bitirmede yaşanan zorluk ve verilen yönergeleri izlemekte ve zorluk çekme de belirtiler arasında yer almakta. Yapılacak işleri ve görevleri sıraya koymada güçlük yaşama, uzun zihinsel çaba gerektiren işlerden kaçınma, görev ya da işlerde kullanılacak eşyaları kaybetme de belirtiler arasında yer almakta. Bu çocuklarda dikkat kolayca dağılır. Dikkat dağıldıktan sonra önemli olan noktaya dönebiliyorsanız sıkıntı yok ancak dikkat dağıldıktan sonra hala o noktada kalıyorsanız ya da farklı noktalara dikkatiniz çeliniyorsa bu yine DEHB belirtileri arasında olabilir. Hiperaktivite daha rahat fark edilir. Çok konuşma, söz kesme, sırasını beklemekle ilgili güçlük, sabırsızlık, fevrilik, ani duygu iniş çıkışları olmaktadır. Bir şeyi yapmadan önce durup düşünmeyle ilgi zorluk, sonunu planlamadan hareket etmek dürtüselliktir. Dürtüsellik DEHB belirtileri arasında yer alır. Belirtiler 12 yaşından önce başlar ve 6 aydan daha uzun süre devam ederse ve birden fazla ortamda görülmesi durumunda mutlaka bir uzmana görünülmesi ve tedavi sürecinde de okul, hekim ve aile ile iş birliği içinde gitmesi gereklidir. İnanılanın aksine DEHB ilaçları bağımlılık yapmamaktadır.”
“ERKEN TEŞHİS VE ERKEN EĞİTİM OTİZMİN TEDAVİSİNDE ÖNEMLİ”
Uzman Dr. Kutay Taş, otizmin “kendi dünyasında” demek olduğunu ve otizmde belirli nesnelere bağlılık, dokunulmaya karşı hassasiyet, tiz çığlıklar atılması, göz teması kurulmaması, dönen cisimlere ilgi duyulması, konuşmada gecikme, sosyal iletişim azlığı gibi belirtilerin görülebileceğini söyledi. Erken tanı ve erken eğitimin otizm için önemine dikkat çeken Çocuk ve Genç Psikiyatristi Uzm. Dr. Kutay Taş, aşıların otizm yapmadığını da sözlerine ekledi. Seminer soru cevap bölümünün ardından sona erdi.