NTV Tarih’ten Afyon eleştirileri

Tarihte yaşanan olayları farklı bakış açılarıyla tahlil etmesiyle gündeme gelen NTV Tarih dergisi, Ağustos ayında Büyük Taarruz’u ve Büyük Taarruz’un geçtiği Afyonkarahisar’ı ele aldı. Dergide ilginç yorumlara yer verilirken Sinanpaşa’ya bağlı Tokuşlar beldesinin ısrarla “ilçe” olarak yazılması, dikkatlerden kaçmadı

Aylık tarih/yorum dergisi NTV Tarih, Ağustos ayı sayısında Büyük Taarruz ve Büyük Taarruz’un başlangıcı Afyonkarahisar’ı mercek altına aldı. Dergide 15 sayfalık bir yer ayrılan Büyük Taarruz hakkında en çarpıcı haber ise A. Serhan Güngör imzasıyla yayınlandı. Güngör’ün “Çakma şehitlikte ‘modern’ tayyare” başlıklı haberinde “Güneşin doğduğu yer 1874 metre yükseklikte. Afyonkarahisar şehrine 20 km. uzaklıkta. Bağımsızlığa, kurtuluşa, aydınlığa doğru koşu oradan başladı 89 yıl önce. Bugün kuş uçmaz, kervan geçmez. Yılda bir yapılan törenler olmasa, kimse gitmez. Kocatepe’ye ilk anıt 1953’te dikilmiş. Hâlâ orada. 1981’de Millî Park olmuş. 1993’de bir heves, yeni düzenleme yapmışlar. Güzel bir heykel; şimdikiler gibi plastik değil, bronz. Ama bronzun o kalıcı, kuvvetli rengini pek sevmemişler ki heykelin üzerini boyamışlar yakın zamanda. Birisi söyleseydi keşke, ‘bronz heykel boyanmaz’ diye… 1940’lardan toplar da koymuşlar, süs olsun. Mustafa Kemal’in 26 Ağustos 1922 sabaha karşı ‘Büyükkalecik Köyü arka dağ eteklerinden’ çıkarak Kocatepe’ye ulaştığı yazıyor anıtın kitabesinde. Büyükkalecik köyü, o gün Yunan hatlarının içindeydi oysa. Yunan hatlarından çıkıp gelen bir Mustafa Kemal! Ve bu yazının önünde yıllardır, törenler yapılıyor, nutuklar atılıyor” denildi.
Sembolik şehitlik iddiası
Büyük Taarruz Şehitliği’nin de gerçek yerinde olmadığı savunulan haberde “Başka bir yer: Yol üzeri. Vızır vızır geçen otomobiller ve otobüsler, tatilcileri kıyılara taşıyor. Mola verilen yol kavşağına bir ‘şehitlik’ yapılmış. Büyük Taarruz Şehitliği. Vatandaş zahmet edip Kocatepe’ye kadar gitmesin, biz şehitlikleri ayağınıza getiririz deselerdi hiç değilse! Herkes bu yolüstü sembolik şehitliği gerçek zannedi-yor. Gerçek olmadığına dair bir yazılı bilgi bulunmuyor. Aslında güzel ve çevresi çok bakımlı bir anıt. 1993’te yapılmış. Gelen geçen burasını Kocatepe sanı-yor… Tarihî dönemle ilgili olmayan toplar yine ‘süs’ yapılmış. Ama sakillik toplarda değil, uçakta! Birinin aklına esmiş, şehitliği süslemek için ‘pervaneli uçak’ istemiş. Hurdaya atılacak olan 1960 model DO 281 pa-ralar harcayarak buraya getirmişler, ‘şehitliğin’ üzerine tüy diker gibi koymuşlar. Neden? Bu soruya bunu yapanların bile yanıt verebileceğini sanmıyorum. “Uçağımız var” diye bir gösterişe ihtiyaç var mı? Bu kadar ucuz muyuz? Vandal vatandaşlar sağolsun, uçağı parçaladıkları, hatta içine girip fena şeyler yaptıkları için bir de dikenli tel ile koruma altına alınmış tayyare.
‘Türk’ün anıtlarla imtihanı’nı görmek isteyen meraklılara: Bu hurda tayyareli şehitliklerden bir tanesi de Çalköy Zafer Anıtı’nda…” ifadelerine yer verildi.
Bir dizi öneri
Haberin son bölümünde ise şöyle deniliyor:
“Büyük Taarruz’un ve genel olarak Kurtuluş Savaşı’nın, bütünsel anlamda özgün objeler, gerçek bilgiler ve iddialı bir tasarımla bugünkü ve gelecek kuşaklara anlatıldığı gerçek ve büyük bîr müzesi var mı? Bu destansı öykünün peşinde yollara düşecekleri, Afyon ve Dumlupınar’da iki müze bekliyor. Kapsam ve sunum açısından ikisi de acınacak halde, zavallı bu iki müze de Millî
Parklar idaresine bağlı. Tek istisna, Büyük Taarruz planının kesinleştiği ve bugün müze olarak hizmet veren Akşehir’deki karargah binası. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı bu müze, müdürü Ömer Faruk Türkan sayesinde, gezilebilir, anlaşılabilir ve ruhu bugüne taşınmış bir mekan olmuş.
Büyük bir imparatorluktan savaşlarla dolu bir tarihî miras alan ve bugün de hâlâ irili ufaklı çatışmalarda evlatlarını şehit veren Türkiye Cumhuriyeti’nin, sırf bu işle ilgilenecek bir Türk Savaş Anıtları kurumsal organizasyonuna acilen ihtiyacı var. Bu kurumun, hem yurtiçi hem de yurtdışındaki Türk şehitlikleri, savaş anıtları ve müzelerinin tasarlanıp düzenlenmesinde tek belirleyici olması gerek. Oluşturulması gereken bu kurum, savaş alanları konusunda efsane ve hurafeye değil, araştırma ve bilimsel bilgiye dayanmalı. Tarihsel ve mekansal referansların; kitap, broşür, harita ve diğer basılı kaynakların hazırlanıp yayımlanmasını da sağlamalı.”
Tokuşlar, ilçe mi oldu?
Öte yandan “üst perdeden” yapılan tarihi yorumların, tahlillerin yanısıra NTV Tarih dergisinin Büyük Taarruz’a ilişkin imzasız dosya haberinde ciddi bir maddi hata, dikkatlerden kaçmıyor. Derginin ilgili haberinde Sinanpaşa’ya bağlı Tokuşlar Beldesi’nden ısrarla “ilçe” diye bahsediliyor. (Kocatepe)