Nöbetçi Eczaneler
13 Ocak 2014 Pazartesi 02:00:00 12 Eylül 2010’da “hukukun üstünlüğü” diyerek Referandum yapılırken, halk “evet”, “hayır”, “yetmez ama evet” kutuplarına ayrılırken…
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun yapısı değiştiriliyordu. Aradan 3 buçuk yıl geçti, yine gündem HSYK. Hem de öyle Referandum’a ihtiyaç duyulmadan, yasa tasarısı ile.
O zaman ne anladık Referandum’dan, ya da ne gerek vardı o kadar tansiyonu yükseltmeyi?
Şimde tekrar “değişiklik” isteniyor madem, gelin “köklü”ce bir düzenleme yapalım. “Yargıda dönüşüm” diyebileceğimiz yenilikler silsilesi için öyle farklı mecralara gitmemize gerek yok. Sağlık Bakanlığı’nın teşkilatlanmasını kopyalasak, bize yeter.
ADALET TEŞKİLATINI 3’E BÖLELİM
O zaman önce Kanun Hükmünde Kararname çıkaralım ve Adalet Bakanlığı’nın taşra teşkilat yapısını değiştirelim. Buna göre “özel” adliyelerin kurulmasının önünü açalım. Yargı sistemini, kamu kurumları bakımından 3’e bölelim.
Adalet Bakanlığı’nın il teşkilatları, Adliyeler ve kısmen Barolar üzerinden olmasın. Onun yerine Adalet Müdürlüğü, Kamu Adliyeleri İl Sekreterliği ve İl Soruşturma Müdürlükleri kuralım.
HÂKİMLER, SAVCILAR, AVUKATLAR
Bunun sonucu olarak Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nu da 3’e ayırmamız gerekiyor: Adalet Başkanlığı, Kamu Adliyeleri Daire Başkanlığı, Soruşturma Genel Müdürlüğü.
Adalet Başkanlığı ve Adalet Müdürlükleri, derecesi yüksek hâkimler tarafından yönetilsin.
Kamu Adliyeleri Daire Başkanlığı ile Kamu Adliyeleri İl Sekreterlikleri’nin yöneticileri, hâkim, savcı ve avukatlardan oluşsun.
Soruşturma Genel Müdürlüğü ve İl Soruşturma Müdürlükleri’nde ise Cumhuriyet Başsavcıları ve Cumhuriyet Savcıları görev alsın.
Gerçi elimiz değmişken “Cumhuriyet” kelimesini de savcılarımızın ünvanlarından kaldırırız belki, belli olmaz.
PERFORMANSA GÖRE MAAŞ
Bu sistemi yerleştirirsek rekabet meydana gelecek. Böylece her hâkim daire başkanı, her savcı genel müdür olmak için daha çok çalışacak. Rekabet konusu, bizi doğal olarak “performans” olgusuna getiriyor. Her hâkim, girdiği duruşma ve verdiği karar başına puan alacak. Her savcı, açtığı soruşturma ve yazdığı iddianameyle başarısını artıracak. Performans üzerinden maaşların artması, gerekirse prim verilmesi gündeme gelecek.
HIZLI İÇTİHAT PROGRAMI
“performans”a dayalı bir sistemde verilen kararların doğruluğu tartışılacaktır. Tartışmaların büyümemesi için “Hızlı İçtihat” ya da “Adil Karar” gibi bilgisayar programları üretilebilir. Olayı, ifadeleri, kişileri, şehri bilgisiyar programlarına yüklediğinizde, benzer durumlarda geçmişte alınan kararlar bilgisiyar ekranında belirir. Böylece “adalet” de hızlı bir şekilde yerini bulur.
DÖNER SERMAYE KURULSUN
Burada iş, Kamu Adliyeleri Daire Başkanlığı’na düşüyor. Mahkeme giderleri, harçlarından oluşacak bir döner sermaye oluşturulmalı. Döner sermayeden de performansa göre dağıtım yapılmalı.
ÖZEL ADLİYELER GÜNDEME GELSİN
Kamu Adliyesi olduğuna göre Özel Adliyeler’in de açılması için teşebbüste bunulmasının önü açılmalı. Vatandaş, devlet dairesine mahkum edilmemeli. Birçok Hukuk Fakültesi mezunu, hâkim olmayı istedikleri hâlde sınavı geçemedikleri için hayallerini gerçekleştiremiyorlar. O zaman bu arkadaşlarımızı Özel Adliyeler’de değerlendirelim. Devlet nezdinde Özel Adliyeler’in verdikleri kararların, Kamu Adliyeleri kadar hükmü olsun.
VATANDAŞ, HÂKİMİ SEÇEBİLSİN
Bir kere “dönüşüm” başladı mı gerisi gelir mutlaka. Vatandaşın sadece kamu-özel olarak değil, kamu ya da özel kurumların içinde de tercih hakkı bulunmalı. Vatandaş, kendisini yargılayacak hâkimi de, kendisi hakkında iddianame yazacak savcıyı da seçebilmeli. Hatta bu seçim, internet üzerinden “randevu” sistemiyle de gerçekleşmeli.
Vatandaşlar, Adliye’de “müşteri” gibi karşılanmalı, yardımcı elemanlar “müşteriler”e duruşma salonunu göstermeli.
Yargıda dönüşüm önerim uygulanırsa yüksek mahkemelere de pek ihtiyaç kalmayacaktır.
***
Zaten yargı işlemiyor, bari kökünden çözelim.
