(s. 234) VİLÂYETİN AHVÂL-İ UMÛMİYESİ
Hüdavendidar Vilâyeti, Anadolu şibh-i ceziresinin  garb-ı şimâlinde 15, 38 ile 20, 40 arz-I şimâlî ve 18, 24 ile 29 tûl şarkî arasında kâin olup şimâlen marmara deniziyle Kocaili tabir olunan izmit müstakıl mutasarrıflığı, şarkan Ankara , cenûb-ı şarkî cihetten Konya, cenûb-ı garbî cihetten ve garban Aydın vilayetleriyle ve garb-ı şimâliden Biga müstakıl mutasarrıflığıyla muhât ve mahduttur.
(s. 235) Kütahya sancağında bulunan (Murat) dağından bir çok silsileler teşa‘ub eden Vilâyetin en yüksek cibâlinden ma‘dûn olan (Sapanca), (Simav) nâm-ı diğerle (Akdağ) bu şubelerin en mühimidir.
Hüdavendidar Vilâyeti’nin cenûb-ı şarkî cihetinde ve Konya Vilâyeti hududunda, garb-ı şimâliden şark-ı cenûbiye doğru yedi sekiz saat imtidâd eden (Emir) dağı ve Sultandağı bulunduğu gibi cihet-i garbîsinde Biga müstakil sancağı hududu üzerinde (Kaz) ve Aydın vilâyeti hududunda (Madras) dağları vardır.
(s. 443) (Akarsu) menbaını Murat dağı eteklerinden alıp ve (Afyonkarahisar) kasabası civarından cereyân edip sağ ve sol cihetlerinde (Eski Karahisar) ve (kasaba) ve (Bolvadin) kasabalarını bırakarak (Eber) gölüne vâsıl olur.
(s. 444) Eber gölü- Afyonkarahisar mülhakâtından Bolvadin kazası dahilinde vaki olup (İshaklı) kasabası kürbünden geçen bir mecrâ ile Konya Vilâyeti dâhilinde (Akşehir gölüne munsabb  olur. Gölün şekli müdevver  olup tûlen ve ‘arzan iki saat imtidâd eder.
Viâyetin kısm-ı cenûbisine doğru Kütahya ve Karahisar sancaklarının arazisi hayli mürtefi‘olduğundan o tarafların kışları ziyade sert olur. Hatta iş bu (1313) senesinde mevsim-i şitânın her tarafta şiddetli bir sûrette hükm-i fermâ olması hasebiyle Karahisar sancağının bazı cihetlerinde mîzânü’l-harâre tahte’s-sıfır (20) dereceden aşağı inerek bazı telâfâtı mûceb olmuştur. Bununla beraber yazın etrafların havası mutedil ve güzeldir.