SÉBAH & JOAİLLİER STÜDYOSU – Kocatepe Gazetesi

Pascal Sébah (1823 İstanbul – 1886 İstanbul); Osmanlı döneminin önde gelen fotoğrafçılarındandır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde fotoğraf denilince ilk akla gelen isimlerden biri olmuştur. Sebah, 1857 yılında İstanbul Pera’da El Chark Societe Photographic adlı fotoğraf stüdyosunu açtı. 1860 yılında Fransa’nın Paris şehrinde fotoğrafçılık yapmış olan Antoine Laroche ile yapmış oldukları ortaklık, 1873 yılına kadar sürmüştür.1869 yılında Osman Hamdi Bey ile tanışmış ve ressamın eserlerinde kullanması amacıyla birçok fotoğraf çekmiştir.1873 Viyana Uluslararası Sergisinde açılacak Osmanlı standında sergilenmek üzere giysi fotoğraflarından oluşan büyük ebatlı bir albümde oluşturmuştur. 1883 yılında geçirdiği bir beyin kanaması sonucu felç olarak çalışmayı bırakmış ve 15 Haziran 1886 tarihinde ölmüştür.
Bu tarihten itibaren fotoğraf stüdyosunun işlerini kardeşi Cosmi Sebah üstlenmiş ve 1888’e kadar bu görevini sürdürmüştür. Cosmi Sebah 1885 yılında yine ünlü bir fotoğraf stüdyosu olan Polycarpe Joaillier (1848-1904) ile bir ortaklık kurarlar. Bu ortaklıktan Sebah&Joaillier firması ortaya çıkar.1888 yılında Jean Pascal Sebah (1872-1947) amcasından işi devralarak stüdyonun başına geçer. Sébah&Joaillier firması padişahın resmi fotoğrafçısı seçilir. Firma olarak Osmanlı İmparatorluğunun birçok yerinde fotoğraflar çekerler.
Osmanlı İmparatorluğunun genelinde birçok fotoğraflar çeken Sébah & Joaillier, Afyonkarahisar’a ait fotoğraflarda çekmiştir. Bunlardan en çok bilineni Jean Pascal Sebah tarafından çekilen, üzerinde 102 numarası ve Sébah & Joaillier ismi yazılı bulunan ve 1900 yılı civarında çekilen fotoğraftır.
Sébah&Joaillier’in objektifinden günümüze kadar ulaşan fotoğrafta, ön planda bir yaylı araba ve hemen yanında duran iki yük hayvanı ile ayakta duran ve kepeneği sırtında olan bir kişi görülmektedir. Fotoğrafın orta kısmında Paşa Camii ve merdivenlerinde bir grup insan, meydanın ortasında objektife sırtı dönük oturan bir yaşlı, gene Paşa camii önündeki meydan da bulunan çeşmenin başında bir kişi, biraz ileride sırtlarında semer ve eyerleri ile bekleyen yük hayvanları ve biraz daha geri de Alaca hamam ve önünde yürüyen kadınlar dikkat çekmektedir. Fotoğrafın geri planında Karaman ve Mısri Mahalleleri, Sarıkız Kayası ve onunda batı ucunda belli belirsiz yeni yapılan İzmir İstasyonu görülmektedir.
Bir diğer fotoğraf ise; fotoğrafçıların genel olarak tercih ettikleri Hıdırlık sırtlarından Jean Pascal Sebah tarafından çekilen, Hıdırlık, kale ve Sarıkız Kayası üçgeni arasında kalan şehir görünümüne ait olandır. Fotoğrafın merkezinde İmaret Camii yer alır.
Joaillier’in tekrar Paris’e dönmesi üzerine, Jean Sébah’ta fotoğraf stüdyosunu 1908’de Hagop İskender ve Perpignani’ye satar. Cumhuriyetle birlikte el değiştiren ve “Foto Sabah” adını alan stüdyo, 1950’lere kadar varlığını sürdürmüştür.

Yararlanılan Kaynaklar
1http://rosettaapp.getty.edu:1801/delivery/DeliveryManagerServlet?dps_pid=IE2896307
(Gigord, Pierre de, collector, & Sébah & Joaillier. (1890). Afion Kara Hissar, No. 102, 1890-1899)
2 Annuaire Oriental Du Commerce De L’industrie, De L’administration et De La Magistrature Raphael C.Cervati 1891, sayfa 47
3 Dumbarton Oaks Research Library And Collection
4 http://www.guimet-photo-turquie.fr/presentation/biographies.php
(Engin Özendes Historienne de la photographie Commissaire d’expositions)