100. YILLAR

Bu yıl Mudanya Mütarekesi’nin 100. Yılıdır. Cumhuriyetin Kuruluşuna giden yolda önemli bir aşamadır. Batı Anadolu’nun düşmanlardan kurtarılmasından sonra sıra Boğazlara, İstanbul ve Trakya’ya gelmişti. Ordularımızın bir taraftan Çanakkale diğer taraftan İstanbul üzerine yürümesi itilaf devletleri arasında büyük panik ve şaşkınlık uyandırdı. İngiltere başbakanı Loid Core her ne pahasına olursa olsun, Boğazların ve İstanbul’un Türklere karşı silahla savunulmasına taraftardı. Fakat İngiltere hükümeti kendisini yeteri kadar desteklemedi. İngiliz sömürgeleri de bunun için asker göndermeyeceklerini bildirdiler. Fransa ve İtalya İngiltere’nin bu görüşüne katılmadılar. Bundan başka Çanakkale ve Anadolu sahillerindeki kuvvetlerini bile çektiler.
Sonunda itilaf devletleri arasında 23 Eylülde İstanbul, Boğazlar ve Trakya üzerindeki Türk haklarının bir konferansta görülmesi için anlaşma hasıl oldu. Franklen Buyon bu anlaşma metnini İzmir’de bulunan Mustafa Kemal’e getirdi. Sonunda Mudanya’da toplanacak olan bur konferans için hazırlıklara başlandı. Mudanya konferansında Türkiye’yi Batı Cephesinin Kumandanı İsmet Paşa, İngiltere’yi General Harrington, Fransayı General Chapry, İtalya’yı General Monbelli Yunanistan’ı da General Mazarakis temsil edeceklerdi. Fakat Yunan heyeti bu müzakerelere katılmaya cesaret edemedi. Kendilerini Mudanya’ya getirmiş olan gemide konferans sonuna kadar kaldılar. Konferans çetin ve heyecanlı oldu.
Hatta görüşmeler bir aralık kesildi. Türk ordusu ileri hareketlerine başlayacaktı. Sonunda delegeler Mudanya mütarekesini şu şartlarla imzaladılar.
Mudanya Mütarekesi 11 Ekim 1922
1- Doğu Trakya Meriç nehrinin sahiline kadar onbeş gün içinde Yunan ordusu tarafından boşaltılacak.
2- Boşaltılmanın bitmesinin ardından otuz gün içinde yönetim Türk hükümetine devir ve teslim edilecek.
3- Lozan konferansının bitimine kadar Doğu Trakya’da Türkler 8000 jandarma bulunduracaklar.
4- İtilaf kuvvetleri barışın imzalanmasına kadar İstanbul’da kalacaklardır.
Mudanya Mütarekesi askeri zaferimizi tamamlayan siyasi bir zaferdir. Lozan Barış Konferansında Türk Hükümeti güçlü bir şekilde yerini almıştır.