Joseph Naayem (1888-1964)(*)

Bu gelen Keldani papazıyla, Afyonkarahisar Savaş Esirleri Garnizon Kumandanı Mazlum Beyin aralarında sürekli bir gerilim vardı.  Papaz Naayem, Mazlum Beyinemirlerini yerine getirme konusundaki isteksiz davranıyor bazen de yerine getirmiyordu. Mazlum Bey, Haziran 1916’da tifo hastalığı nedeniyle ölen bir Rus doktorun cenaze merasiminde son dini vecibelerin yerine getirmesini Keldani papazdan istemiş, ancak papaz mensubu olduğu kilisenin buna izin vermeyeceğini, emri getiren subaya söyleyerek Mazlum Beyin talebini reddetmişti. Ertesi gün, Mazlum Bey bu durumdan hoşnut olmadığını şahsen papaza söylemişti. Benzer durum iki kere daha yaşanmış ve papaz her seferinde ölen esirlerin cenaze törenlerinde yapılması gereken dini vecibeleri, mensubu bulunduğu kilisenin bunu yapmasına müsaade etmeyeceğini belirterek yerine getirmeyi reddetmişti.23
Keldani papaz ile Mazlum Bey arasında gerilime neden olan başka bir hadisede Hint esirlerin Afyonkarahisar’a getirilmesi ve onların kampa yerleştirilebilmesi için İngiliz esirlerin bir bölümünün şehrin başka bir mahallesine taşınması gerektiğinde yaşanmıştı. Buna göre; Keldani papaz nakledilen İngiliz esirlerle beraber gitmek istemiş, ancak Mazlum Bey papazı Hint esirlere görevlendirmişti. Papaz ise gelen Hintli esirlerin hiçbirinin Hıristiyan olmadığı ve onların dillerini bilmediği gerekçeleriyle İngiliz esirlerle kalmak istemişti. En sonunda Mazlum Bey, İngiliz esirlerinden Keldani papazın hizmetleri için gelen ısrarlı talepleri kabul ederek, İngiliz esirlerin papazın bulunduğu kamp bölümüne dönmelerini kabul etmişti.Ancak Mazlum Bey tüm bu olanlardan papazı sorumlu tuttu.24
Mazlum Bey’le Keldani papaz Naayem arasında yaşananlar bununla da kalmamış, papazın kamptayken, bir Fransız komutanına yazdığı mektupla ilgili yaşananlar bardağı taşıran son damla olmuştu.
Fransız savaş esirlerinin kamptan ayrıldığı sırada,Fransız Komutana bir mektup yazmıştı. Papaz, Fransız esirlerin Bağdat Demiryolu üzerinde Toros Dağları’ndaki önemli bir tünelin inşasında çalıştırılacakları Pozantı’ya kendileriyle beraber gitmek istemekteydi. Ayrıca mektubunda Fransız esirlere ve ülkelerine karşı saygı duyduğunu ve kendilerine hizmet etmeyi arzu ettiğini ifade etmekteydi.25
Mektup bir şekilde Mazlum Beyin eline geçmişti. Mektupta yazılanlara ve özelliklede halen Osmanlı vatandaşı olan papazın, Osmanlı Devletinin savaş halinde olduğu Fransa’ya ve kamptaki esir Fransızlara övgü dolu sözlerle hitap etmesine tepki gösteren Mazlum Bey,papaz Naayem’e;
“Neden Fransa’yı özlüyor ve Fransız esirlere böyle bir ilgi gösteriyorsunuz.  Fransızlar şu an Türkiye’nin düşmanıdırlar. Sizin bu garnizonun bir Türk yetkilisi olmanız nedeniyle mesele daha ciddidir. Masraflarınız Osmanlı Hükümeti tarafından ödenmektedir” diyerek tepki göstermiştir.Papazda bunun üzerine”Fransa için övgüyle konuştum. Çünkü eğitimimi borçlu olduğum ülkedir. Doğal olarak bunun için Fransa’ya minnettarım. Kendim Fransız esirleri ile ilgileniyorum. Çünkü hükümet beni bu iş için gönderdi” demiştir.26        (Devamı Yarın)

KAYNAKÇA:
23Naayem, age, 58
24Naayem, age, 60
25Naayem, age, 57-58
26Naayem, age, 91
Dip Notlar:
(*)https://www.geni.com/people/P%C3%A8re-Joseph-Naayem/2875640erişim:15/10/2018