Ana Sayfa Arama Galeri Video Yazarlar
Üyelik
Üye Girişi
Yayın/Gazete
Yayınlar
Kategoriler
Servisler
Nöbetçi Eczaneler Sayfası Nöbetçi Eczaneler Hava Durumu Namaz Vakitleri Gazeteler Puan Durumu
WhatsApp
Sosyal Medya
Uygulamamızı İndir
Hasan Tahsin Günek
e-posta: YAZARIN TÜM YAZILARI

AFYONKARAHİSAR SAVAŞ ESİRLERİ GARNİZONU KUMANDANI BİNBAŞI MAZLUM BEY -7

Hasan Tahsin Günek 17 Kasım 2018 Cumartesi 11:57:21
 

(Dünden Devamı)
Özet
Afyonkarahisar Savaş Esirleri Garnizonu I.Dünya Savaşının hemen başında oluşturulmuştu. Kamptan zaman zaman yaşanan firar hadiseleri üzerine mevcut komutan Asım Bey görevinden alınarak firar hadiselerinin önlenmesi ve düzenin sağlanması amacıyla yerine Binbaşı Mazlum Bey atanmıştı. Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra İngilizler önde gelen asker ve devlet adamlarını yargılamak üzere yakalayarak Malta Adasına sürgüne yollamışlardı. Afyonkarahisar Savaş Esirleri Garnizon Kumandanı Binbaşı Mazlum Bey’de bu sürgünlerin arasındaydı.
Şeref Bey (Edirne)— Malta’da mevkuf bulunan garnizoncular hakkındaki şeyler İngiltere Hükümeti ile Türkiye B. M. Meclisi Hükümeti arasında eğer bir mükâleme kabul etmek bir beraatı istihlâl ise diyeceğim yok. Fakat Paşa Hazretlerinin buyurdukları gibi bu Garnizoncuları Türkiye mehakimi, yani Türkiye kanunları mahkûm etmiştir. Meselâ Miralay Mustafa Bey, içlerinden Mazlum Bey, bunları burada Hilal-iAhmer, murahhasını tetkikata memur etmiştir, bunlar tetkik etmişler. Filhakika Paşa Hazretlerinin buyurdukları veçhile bunların cürümleri sabit olmuş ve bizim divan-ı harplerimiz aynı cürümden mahkûm etmiştir ve bunlar mahkûmdular. Fakat İngilizler hiç bir zaman bizim için hakkı kaza tanımadıkları için bizim mahkûm ettiğimizi kabul etmemişler ve onlar gittikten sonra tarafımızdan protesto edilmiş ve bu adamlar mahkûmdur denmiş. Miralay Mustafa Bey, Mazlum Bey vesair. Filhakika bugün buraya gelseler de yine divanı harbe verilseler mahkûm olurlar. Yani cürümleri vardır, yoktur demiyorum. Yalnız bendeniz bir noktayı işaret edeceğim; İngiltere, şimdi her türlü vesaite müracaat ediyor. Kendi emellerine karşı Yunanlılar vasıtası ile yapmak istediler. Baktılar ki bu mümkün değil, Türkler kendi hukukunu müdafaa edecek kudreti gösterdi. Onun üzerine bu meseleyi ortaya attılar. O zaman bendeniz kendi gözümle bilvesile defteri görmüştüm, Millicilerden bizim gibilerine (Muktezayı siyaset) diğerlerine katliam ve tehcir ve isimleri üzerine (…) demişlerdi. Mahkûm oldukları yazılı idi. Mustafa Bey, Hakkı Bey, Sami Bey onlar da yine Türkiye kanunu mucibince muhakeme edilmek lâzım. Yalnız hakkı kaza meselesi vardır. Bir kerre divanı harpte mahkûm olmuş, cezasını çekmek üzere bulunmuş adamlarımız vardır. Bu adamları bir daha muhakeme edemeyiz. Binaenaleyh bu adamlar cezalarını bir Türkiye hapishanesinde yapmak suretiyle geçirmeleri lâzımdır. Niçin İngiliz hapishanesinde yatsınlar?43 demiştir.
İngilizlerle yapılan görüşmelerde en sıkıntılı konu Mazlum Bey gibi Garnizonlarda görev yapmış olan ve İngiliz esirlerine iyi davranmadıkları iddia edilen sekiz kişinin serbest bırakılacaklara dahil edilip edilmemeleri hususundaki tartışma ve çekişmeler olmuştur.
Devam eden karşılıklı görüşmeler neticesinde anlaşmaya varılmıştır.İngilizlerle varılan anlaşma ile Malta sürgünleri 1 Kasım 1921 tarihinde İnebolu’da karaya çıkmışlar ve sürgün halleri nihayete ermiştir.44 Birçoğu Ankara’ya gelerek Milli Mücadele’de görevler almışlardır.
Bir Gazete İlanının Anlattıkları
Mazlum Beyin sürgünden sonraki hayatı hakkında elimizde gazetede yayınlanmış bir vefat ilanı dışında pek bilgi bulunmamaktadır. Milliyet Gazetesinde yayınlanan ve Mazlum Beyin eşleri Behice Hanımefendi ye ait vefat ilanı, Mazlum Beyin Milli Mücadele sonrasına ait dönemine ilişkin hayatına dair bazı bilgiler edinmemize imkân vermektedir.Behice Hanımın vefatları üzerine 21 Temmuz 1970 tarihli Vefat ilanı Milliyet Gazetesinde yayınlanmıştır. Vefat ilanında yazanlara göre, Mazlum Beyin Behice Hanımla evlendiğini, Sabri, Fatin ve Engin isimlerinde üç evlatları olduğunu, soyadı kanunu ile birlikte “ONUR” soyadını aldığını, Tuğbay(****) rütbesine kadar yükseldiğini, Behice hanımefendiden önce rahmetli olduğunu görmekteyiz. Ayrıca Mazlum Beyin eşi Behice Hanım gayet soylu ve seçkin bir aileden gelmektedir. Behice Hanım, Mirliva Ali Galip Bey ile Lütfiye Hanımın kerimeleri olup, Alyanak Mustafa Paşa ahfadındandır.45       (Devamı Pazartesi Günü)

KAYNAKÇA:
43 TBMM Gizli Celse Zabıtları, 29 Eylül 1337 (1921), 1.Dönem, 2.Yasama Yılı, 83.Birleşim, Gündem: 2/1, İngilizlerle üsera mübadelesi hakkında 242:245 ve Cengiz Çetintaş, TBMM Tutanaklarında Malta Sürgünleri ve İngiliz Esirleri, 1.Baskı, 2018, 22-24
44 Arş. Gör. Mesut Çapa, Sakarya Savaşından Sonra İmzalanan Türk İngiliz Esir Mübadelesi Anlaşmasının Uygulanması ve Belgeler, 408)
45 Milliyet Gazetesi, Vefat, Tarih 21.07.1970, 9
Dip Notlar:
(***)Milliyet Gazetesi, Vefat, Tarih 21.07.1970, 9
(****)Tuğbay: Hususî kanununa göre kıdemi ihraz eden yüzbaşılara (Önyüzbaşı) ve bir tugayakumanda eden albaylara da Tuğbay denilir.( Ordu dahilî hizmet kanunu, (Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 18/VI/1935 – Sayı: 3031), No.2771, Kabul tarihi: 10 – VI -1935, Madde:2)

YAZARLAR

TÜMÜ

SON HABERLER