AHİLİK KÜLTÜRÜ

Ahilik, Anadolu Selçuklu Devleti’nin son dönemleriyle Osmanlı Devleti’nin kuruluş dönemi arasında güçlenen esnaf örgütüdür. 8-12 Ekim Ahilik haftası olarak kutlanıyor.
Ahi adının “kardeşim veya eli açık” anlamlarını kapsayan sözcüklerden geldiği sanılmaktadır.
Ahi teşkilatının vizyonu “hep birlikte büyük hedeflere yürümek” mantığına dayanır. Dünyaya düzen ve hizmet verme iddiasında olan Ahiler, misyonlarını yerine getirebilmeleri için önce kendilerinin mükemmel olmaları gerektiğinin bilincindedirler.
Bu bağlamda Ahi, şöyle nitelendirilmektedir: “Huyları güzel olan, zekatını veren, anne ve babasına ihsanda ve itaatte bulunan, komşusunu ağırlayan, eline geçeni veren, işlerini güzelleştiren, sözlerinde doğru olan, amellerini en güzel bir hale getirmeye çalışan, sırlarını saklayan, ahdi koruyan, sevgiye riayet eden, yalanı ve riyayı atan, helal kazanca koyulan, ulaşmak için arılaşan, haramı bırakan, halka ihsan eden, ona vermeyene veren, zulmedeni bağışlayan, kötülük edene iyilik eden, hakikate giren, kardeşlerinin haklarını eda eden, komşularına karşı müsamahada bulunan, onlardan uzak olanı soran, hastayı ziyaret edip halini, hatırını soruşturan kişidir.”
Ahiliğin temel kuralı alın teriyle geçinmektir. Yardımlaşma ve toplum düzenini koruma ilkeleridir. Ahiler, satın alma işlerinde birlikte davranır, kazançlarının bir bölümünü paylaşırlar.
Bozuk veya hatalı mal satmazlar. Fiyatları hep birlikte belirlerler. Meslek kurallarına uymayan üyeler, yalnızca teşkilattan çıkarılmakla kalmaz, mesleklerini bulundukları bölgede bir daha yapamazlar.
Meslekte yükselmek usta-çırak ilişkisiyle olur. Ahi teşkilatının üyeleri, eğitimli kişilerden ya da bulundukları yerdeki kadılardan okuma, yazma, müzik, hat gibi genel kültür dersleri alırlar. Ayrıca bazı üyeler ata binme, kılıç kullanma gibi askerlikle ilgili alanlarda da eğitilir.
Zaman içinde değişime uğrayan Ahi teşkilatı, Osmanlının son dönemini fonksiyonunu kaybetti ve 1925’te kapatıldı.
Bugün böyle teşkilatlara ve ahilik kültürüne daha çok ihtiyacımız var.