Nöbetçi Eczaneler
12 Ağustos 2014 Salı 03:00:00 Cuma namazı hicretten önce Mekke’de farz kılındığı halde orada kılınmayıp Medine’de kılınmaya başladığını delil kabul edip İslam ülkesi olmayan yerde cuma namazı kılınmaz iddiasında bulunanlar vardır. Hâlbuki Cumanın Mekke’de farz kılındığı rivayeti kuvvetli değildir. Öyle olsa bile Cumanın ilk kılındığı mahal Medine’ye birkaç km kala yolda iken kılınmıştır. Kılındığında Medine henüz İslam diyarı sayılabilecek durumda değildi. Onun için bu iddia tutarlı değildir.
İslam alimlerinin ortak fikrine göre; İslam ülkresi olmayan yerlerde cuma namazı kılınabilmesi için müslümanların serbestçe bir araya gelip toplanmaları; Toplandıkları bu yerde, kendi aralarında seçmiş oldukları imamın hutbede o anda müslümanları en çok ilgilendiren meseleleri açıkca anlatabilmesi ve bundan dolayı ne müslümanlara ne de imama bir eziyet gelmemesi gerekir. Bu iki şartın gerçekleşmesi halinde İslam ülkesi olmayan yerlerde de cuma namazı kılınabilir.
Aynı Camide İkinci Defa Cuma Namazı Kılınabilir Mi?
Asıl olan, cuma namazının bir camide bir defa kılınmasıdır. Dolayısıyla meşru bir mazeret veya zorunluluk yok iken aynı camide Cuma namazının tekrarlanması uygun değildir.
Ancak, yer darlığı ve benzeri meşru bir mazeretin bulunması halinde başka bir imamla birlikte aynı camide ikinci defa Cuma namazı kılınabilir (bkz. Kâsânî, Bedaiu’s-Sanâi‘, I, 260; İbn Kudâme, el-Muğnî, II, 277-278; İbn Nüceym, el-Bahru’r-râık, I, 367)
Cuma Hutbesi:
Cuma namazının sahih olmasının şartlarından birisi de namazdan önce hutbe okunmasıdır. Fakihler Cuma namazında hutbenin şart olduğu ve hutbesiz cumanın sahih olmayacağı hususunda ittifak etmişlerdir. Çünkü Allahu Teâlâ “Allah’ı zikretmeye koşun” buyuruyor. Zikir hutbedir. Hz. Peygamber (as) hutbesiz bir Cuma namazı kıldırmamıştır. Hz. Ömer (ra) ve Hz. Aişe (R. Anha)’nın “Cuma namazı hutbeden dolayı kısaltılmıştır” dedikleri rivayet edilmiştir.
Hutbe ittifakla Cuma namazından önce okunur ve iki tanedir. İki hutbe arasını üç ayet okuyacak kadarlık bir oturuşla ayrılır. İkinci hutbe birinciye göre biraz daha alçak sesle okunur. Hatip hutbeyi ayakta ve insanlara karşı dönerek okumalıdır.
Hutbenin rüknü Cenab-ı Hakk’ı halis zikirden ibarettir. Arapçaya kudreti varken başka bir dil ile mev’ize kısmını anlatması caizdir.
Her iki hutbede hamdü senayı, teşehhüdü ve salâvatı kapsar. Birinci hutbede ayet okunup vaaz ve öğüt verilir. İkinci hutbede vaaza bedel mü’minler için dua edilir.
Cuma vakti hatip hutbedeyken mescide giren kimse Hanefî ve Mâlikîler’e göre tahiyyetü’l-mescid kılamaz. Şâfıîler’e ve Hanbelîler’e göre ise uzatmamak ve iki rek’atı geçmemek şartıyla bu durumda tahiyyetü’l-mescid kılınır.
