BUGÜN YENİ BİR GÜN – Kocatepe Gazetesi

Referandun, seçim derken Türkiye Cumhuriyeti bugünden itibaren yeni dönemine başlıyor.
600 yeni milletvekilimiz yeminlerini ederek görevlerine başladılar.
Cumhurbaşkanlığı sistemine geçiş için en önemli adım bugün yapılacak olan Cumhurbaşkanı’nın yemini olacak. TBMM’de bugün saat 16.00’daki yemin töreni için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan TBMM’de törenle karşılanacak. Erdoğan, Meclis’e gelişi sırasından muhafız alayı tarafından karşılanarak, Meclis’e giriş yaptığı esnada göndere Cumhurbaşkanlığı forsu bulunan Türk bayrağı çekilecek. Erdoğan, şeref holünden geçerek Meclis genel kurul salonuna giriş yapacak. Geçici Meclis Başkanı Durmuş Yılmaz tarafından ilk olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’a mazbatası takdim edilecek. Mazbata takdiminden sonra yurt içinden ve dışından binlerce önemli konuğun huzurunda Erdoğan kürsüye gelerek yemini gerçekleştirecek. Erdoğan’ın yemini ile birlikte Türk siyaset hayatında yeni bir sayfa açılmış olacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yemininden sonraki ilk ziyareti ise Anıtkabir’e olacak. Ardından Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde geçiş töreni düzenlenecek.
Öte yandan bu gece yeni kabinesi Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kamuoyuna ilan edilecek. Yeni Kabine Cuma günü Cuma namazını Hacı Bayram Vali Camii’nde kıldıktan sonra ilk toplantısını gerçekleştirecek.
***
Yeni sistemde kanun yapma yetkisini elinde bulunduran TBMM’nin yanı sıra, cumhurbaşkanı da doğrudan anayasadan aldığı yetkiye dayanarak, meclisten bir yetki kanunu çıkarılmasına ihtiyaç duymaksızın kararname çıkarabilecek.  KHK’lar ve onların yerini alacak cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile sadece ekonomik, sosyal ve kültürel haklar alanında düzenlemeler yapılabiliyor; kişisel ve siyasal haklar ise düzenlenemiyor. Peki yeni dönemde TBMM’nin işlevi, yetkileri ve görevleri ne olacak? Meclis işlevsizleştirildi mi?
Yeni sistemde cumhurbaşkanının çıkardığı bir kararname ile ilgili olarak TBMM başka bir kanun çıkarırsa, Meclis’in çıkardığı kanun geçerli olacak. Dolayısıyla TBMM, çıkaracağı kanun ile kararnameyi etkisiz kılabilecek. Mevcut yasalarla düzenlenmiş konularla ilgili herhangi yeni bir kararname çıkarılamayacak. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ve kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde kanun hükümleri uygulanacak. Tüm bu maddeler; hükümet temsilcileri tarafından anayasa değişikliği sonrası TBMM’nin yasama görevinde elini güçlendiren hükümler olarak yorumlanıyor.
Ayrıca yeni sistemde Bakanlar Kurulu olmayacağından, mevcut sistemde Bakanlar Kurulu tarafından sunulan “kanun tasarıları” da ortadan kalkacak. Milletvekilleri tarafından sunulan kanun teklifleri ise aynen geçerliliğini koruyacak. Bu değişiklik de hükümet tarafından yürütmenin ve yasamanın “yasa yapma bağlamında” keskin bir biçimde ayrıldığı şeklinde okunuyor.
Kanunların yayımlanma yetkisi yeni sistemde de cumhurbaşkanına ait. Ancak değişiklik, cumhurbaşkanının bir kanunu TBMM’de yeniden tartışılması için geri göndermesinden sonra başlıyor. Eğer cumhurbaşkanı kanunu TBMM’ye geri gönderirse, kanunun aynen yayımlanabilmesi için eskisinden farklı olarak Meclis’in salt çoğunluğu tarafından kabul edilmesi gerekecek. Parlamenter sistemde ise geri gönderilen kanunun, kanunu imzalayan milletvekillerince yeniden imzalanması yeterliydi. Dolayısıyla cumhurbaşkanı tarafından veto edilen kanunların kabulü için, üye tam sayısının (600) salt çoğunluğunun (301) kararı gerekiyor.
Cumhurbaşkanlığı sistemi ve OHAL dönemi arasında yönetimsel ve sınırlandırılan kişi hak ve özgürlükleri açısından önemli farklar bulunuyor.
Anayasa’nın 87. Maddesinde belirtilen TBMM’nin görev ve yetkileri arasından; “Bakanlar Kurulu’nu ve bakanları denetlemek”, “Bakanlar Kurulu’na belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek” ve “bütçe ve kesin hesap kanun tasarılarını görüşüp kabul etmek” ifadeleri çıkartıldı. Cumhurbaşkanlığı sistemiyle cumhurbaşkanı tarafından hazırlanan Bütçe Kanun Teklifi’nin TBMM tarafından onaylanması halinde, bir önceki yılın bütçesi yeniden yürürlüğe konacak.
Meclis’in değişen görev ve yetkileri arasında erken seçim kararı da yer alıyor. TBMM artık basit çoğunlukla erken seçim kararı alamayacak, nitelikli çoğunluğa (360 oya) ihtiyaç duyacak. Genel ya da öz af konusunda meclisin eski yetkileri ise aynen devam ediyor. Yine üye tam sayısının beşte üç çoğunluğunun kararı (360 oy) ile genel ya da özel al ilan edebilecek.
TBMM; meclis araştırması, genel görüşme, meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak. Gensoru yetkisi artık yok. Yürütmenin cumhurbaşkanında toplandığı yeni sistemde, yasama organı olan Meclis’in cumhurbaşkanına soru sorma veya onun faaliyetlerini denetleme yetkisi bulunmuyor.
Aynı durumu Meclis’in yazılı soru sorma yetkisinde de görmek mümkün. Milletvekilleri bundan böyle “Başbakan ve bakanlar kurulu” yerine ancak “Cumhurbaşkanı yardımcılarına ve bakanlara” yazılı soru sorabilecekler.
***
Daha bir çok yenilik ve düzenleme söz konusu. Sonuç itibariyle bugün uyandığımız gün, Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Türk Milleti için yeni ve önemli bir gündür.
Biz, yeni sistemin hayırlı olacağına; aksamalar, yanlışlıklar varsa Devlet-millet lehine ilerleyen süreçte düzeltileceğine inananlardan ve güvenenlerdeniz. Hayırlı, uğurlu olsun…