ET ÜZERİNE

AKP iktidara geldiğinde, Tarım Bakanı Sami Güçlü, et fiyatı 6,5 TLidi. Sayın bakanın ilk demeci “Et fiyatları yüksek, düşüreceğiz” oldu. Bakan görevden ayrıldığında etin kilosu 7.8 olmuştu.
Ardından Mehdi Eker Tarım Bakanı oldu. Sayın bakan toplam 78 kez et fiyatlarının düşeceği konusunda açıklama yapmış. Bakanlığı bıraktığında et 23.4 liraya yükselmişti.
Faruk Çelik bakan olduğunda nihayet et fiyatlarını düşürecek bir “babayiğit” bulundu diye hepimiz sevindik! 1 kilo etin fiyatı Çelik döneminde 23.4 liradan, 40 liraya yükseldi. Yani 2 yılda % 100’e yakın arttı.
Sonunda çiftçinin, besicinin dostu, tarımın kurtarıcı Ahmet Fakıbaba Tarım bakanı oldu. Bakanın henüz üçüncü ayı dolmadan et fiyatları 50 liraya dayandı.
Bunun üzerine AKP Genel Başkanı duruma el koydu. 250.000 Boşnak’ın katili Sırbistan’dan 4 bin ton helal et! ithal edileceğini açıkladı.
Türkiye AKP döneminde ilk kez et ithal etmiyor. 2010’dan 2017’nin ilk 6 aylık dönemine kadar 2.455.000 büyükbaş hayvan, 2.217.000 küçükbaş hayvan ve 218.802 ton karkas sığır eti ithal etti. Bu ithalata 5 milyar dolar ödendi. Dünyada karkas et fiyatları yerinde sayıyor Karkas et 2011’de dünyada 8.4 dolar iken bizde kıyma 18 TL idi, bugün dünyada karkas et fiyatı 8.25 dolar, biz kıymayı 43 TL’den yiyoruz.
Et ve Süt Kurumu, kıymayı kilosu 29 TL’den, kuşbaşının ise kilosu 31 TL’den satmak üzere kim oldukları herkesçe bilinen 2 zincir markete dana karkas et olarak verileceğini açıkladı.
Kasaplar Federasyonundan ‘hodri meydan’ çıkışı geldi. Federasyon “devlet eliyle kasapları mağdur ediyorsunuz ‘Yandaş marketlere vereceğinize bize verin, biz satalım’ vatandaşlara daha kolay ulaşırız. Bize sahip çıkın” dedi.
Kasap esnafı haksız mı?
İthal etin BİM ve A101 ile satılması, küçük esnaf ve kasapların kapısına kilit vurmasıdır. İthalat sona erdiğinde artık mahallemizde et alabileceğimiz kasap ta kalmayacak. Böyle bir uygulama hem rekabete aykırı hem de kasap esnafına karşı ağır bir haksızlıktır.
AKP’nin nasıl Milli Eğitim politikası yoksa, Ekonomi politikası yoksa, Tarım politikası da yok. Yaşananlardan yabancı üreticiler, et satışına aracılık edenler ve satışa başlayan zincir marketler memnundur elbette. Ancak bizim üreticimiz de, tüketicimi de, kasaplarımız da mağdur.
***
Et fiyatlarının makul bir düzeyde tutulması için ithalat çözüm mü?
Hem üretici hem de tüketici memnun olsun istiyorsak, Türkiye’nin ihtiyaçlarını karşılayabilecek miktarda et bu ülke topraklarında, bu ülkenin çiftçisi tarafından, bu ülkede üretilen yemle beslenerek üretilmeli, bu ülkenin kasapları eliyle kesilip satılması gereklidir.
Uzun vadede besicilerin maliyetlerini düşürmeden, devlet olarak açıktan destek vermeden et fiyatlarını fiyatları aşağı indirmek mümkün değildir. Hayvan fiyatı yüksek, yem fiyatları yüksek, bu ülke samanı ithal eder duruma getirilmiş. “Şeker fabrikaları zarar ediyor!” diyerek birer birer kapatılmış, ya da özelleştirilmiş. Ancak buradan alınan pancar küspesiyle beslenen hayvanlar ve ekonomik olarak hayvanlarını besleyen çiftçiler düşünülmemiş.
***
İlk bakışta et ucuzlayacak diye sevinirsiniz. Mantıklı gelir. Ancak 2-3 yıl sonra rekabete dayanamayan hayvan yetiştiren küçük çiftçiler, köylüler, üreticiler, kasaplar yok olduklarında, ekonominin arz-talep kuralları işlemeye başlar. Artık fiyatları onlar belirler. Et şimdikinin 3-4 katı fiyata çıkıverir.
Kapitalist düzene ayak uydurmuş gidiyoruz. Dünyada kendine yeten 7 ekonomiden birisiyiz diye övünen Türkiye, Dünya Bankasının neoliberal politikalarını uygulayarak bugün üretemez, kendi temel ihtiyaçlarını dahi karşılayamaz, dışarıdan satın alır duruma gelmiştir.
Son Söz; “Kapitalizm, mahalledeki camcının, mahallenin çocuklarının ellerine sapan tutuşturmasına denir”