(Dünden Devam)
Hastanenin yapımı masrafı ile ilgili olarak 2 Ekim 1902 tarihli Şûrâ-yı Devlet kararında belirtildiğine göre, Karahisar-ı Sâhib’de yapılacak olan Gurabâ Hasatahanesi’nin resm ve keşfinin yapılması için halktan yardım alınmasına izin verilmekle birlikte yardım yapanlara bir senet yapılarak gönderilmesi istenmiştir. Ayrıca resmi ve keşfi yapılan hastanenin 40.142 kuruş 82 santime mal olacağı anlaşılmış, ancak binanın iç tefrişi için de 50.000 kuruşluk bir yardıma ihtiyaç görülmüştür. Bu masraf için merkez kazadan 10.000 kuruş, Sandıklı’dan 20.000 kuruş, Bolvadin’den 10.000 kuruş, Aziziye’den 10.000 kuruş halktan yardım olarak toplanılmıştır.
Merkez kaza ve diğer kazalarda her bir sandık gazyağından alınan 40 paraya birer kuruş zam ile 36.000 ve merkez kazadan yardım olarak deveden 5; inek, öküz ve mandadan 2’şer kuruş; keçi ve koyundan 40’ar para alındığı halde senelik takrîben 5.840 kuruş olmak üzere toplam 41.840 kuruş toplanmış, ancak toplanan para masrafa yetmediğinden geri kalan Belediye Dâiresi’nin gelirlerinden tamamlanması uygun görülmüştür24. Belediyelerden de toplam 38. 920 kuruş aktarılmıştır. Toplanan paraların kazalara göre dağılımı 7 Ekim 1902 tarihli kayıtta şöyle belirtilmiştir:25
Esâm-i Mahal (kazanın ismi)    Halen belediyelerden tahsil     Yapılacak olacak Gurabâ     Yekûn        olunan vergi miktarı [kuruş]    Hastanesine karşılık olacak
        zammı istirhâm olunan [kuruş]    
Nefs-i Karahisar kasabası            20.000             20.000    40.000
Nefs-i Sandıklı kasabası             4000               4000       8000
Nefs-i Geyikler kasabası             5000               5000    10.000
Nefs-i Şeyhlü kasabası             2000               2000       4000
Nefs-i Bolvadin kasabası             5000               5000    10.000
Nefs-i Karahisar kasabası
besici vergisi            2920               5840       8760
Yekün          38.920             41.840    80.760

Hastanenin yapılmasından itibaren ödenek bulunmasında sıkıntılar yaşandığı, bunun için yeni vergilerin konduğu ve halkın rıza ile bağışına başvurulduğu görülmektedir. Bu hususun 1910’lı yıllara kadar devam ettiği anlaşılmaktadır26. Hüdâvendigar Valiliğinin Dâhiliye Nezâreti’ne gönderdiği 20 Mart 1910 tarihli yazısında Karahisar-ı Sâhib’deki hastane ve Sanayi Mektebi’nin tekrar ihyası için çare aranılırken halktan zorla para alınmayacağı ile Hüdâvendigar Vilayetine gelen 23 Mart 1910 tarihli telgrafında, belirtilen vergiden fazlasının alınmaması istenmiştir27.
Örneğin Hamidiye köyünden yüz kuruş toplanmış olup toplanan parayla alakalı olarak; Karahisar-ı Sahib Sancağı’nda inşası kararlaştırılmış olan Guraba Hastahanesi’ne köy ahalisinden yukarıda isimleri yazılı kişilerin gönül rızasıyla yaptıkları yardımın toplamı yüz kuruş olup görevli komisyon üyelerine teslim edildiği, ayrıca ekli deftere kaydedilerek tasdik olunduğu 7 Ağustos 1902 tarihinde belirtilmiştir28.(Devamı Yarın)

24  BOA, Şûrâ-y�� Devlet, 1583/33/12.
25  BOA, Şûrâ-yı Devlet, 1583/33//11.
26  Afyonkarahisar’daki Maden suyu geliri, XX. yüzyıl başlarında iptidai mekteplerinin giderleri için maarif idaresine verilmiş iken daha sonra buranın geliri Osmanlı Etfâl Hastahânesi’ne devredilmiştir. Ancak bu hastanenin Afyonkarahisar’daki hastane olduğu hususunda bir netlik tespit edilememiştir. İptidai mekteplerin masrafları için, başka bir gelir kaynağı bulunamamasından dolayı, livadaki iptidai mekteplerin kapanmak üzere olduğu belirtilmiştir. Bu sebeple 1909 yılında maden suyu gelirinin Maarif İdaresi’ne geri devredilmiştir. BOA, Şûrâ-yı Devlet, NF.MRF., 225/19; BOA, Şûrâ-yı Devlet, ML NF. 225/51; BOA, DH. MUİ., 35-1/32.
27  BOA, DH. MUİ 77.1/34.
28  BOA, Şûrâ-yı Devlet, 1583/33.