SUSMAKTA YEDİ FAYDA VARDIR – Kocatepe Gazetesi

İslâm âlimleri susmakta yedi fayda vardır, deyip çok konuşup hata etmektense susmayı tavsiye etmişlerdir. Onlara göre susmak:
1-Yorulmadan yapılan ibadettir. 2-Masrafsız takılan bir zinettir. 3-Hükümdarlığa muhtaç olmadan ele geçen bir devlettir. 4-Duvara ihtiyaç duyulmadan yapılan kaledir. 5-Çalışmadan kazanılan zenginliktir. 6-Ayıpların kapatılmasıdır. 7-Günah yazan melekleri dinlendirmektir.
Başta Sevgili Peygamberimiz, onun ashabı ve atalarımız hangi sözü hangi seviyede ve nerede söyleyeceklerine dikkat ederlerdi. Onun içindir ki atalarımız.”Söz ola kese savaşı; Söz ola kestire başı!” demişlerdir. Yerinde ve zamanında söylenmiş bir söz birçok insanın ölümüne sebep olacak bir savaşı önlerken, yersiz söylenen bir söz de insanın kellesinin gitmesine ve ölümüne sebep verir. Üstüne vazife olmayan bir şeye karışmaya ve luzumsuz söz söylemeyi atalarımız  “Sözü ayağa düşürmek” deyimiyle ifade etmişlerdir.
Bir sözü söylerken veya bir konuşmayı yaparken karşımızdaki muhatabın durumunu da göz önüne almak ve seviyeye gore konuşmak gerekir.
Bu konuda Mevlana Hazretleri “Siz ne kadar konuşursanız konuşun sözünüz değeri  karşınızdaki muhatabın anlayacağı kadardır” der.
Hazret-i Ebû Bekir -radıyallâhu anh- bu konuda şöyle der:
“Ne söylediğini, kime söylediğini ve ne zaman söylediğini iyi düşün!”
Peygamber Efendimşiz  (s.) insanlara ilgi duyacakları konulardan yaklaşır ve muhâtabının idrak seviyesine göre konuşma üslûbunu ayarlardı. Bir bedevîye onun anlayabileceği temel esasları tebliğ eder, yüksek istîdatlı sahâbîlerine ise havâs seviyesindeki sır ve hikmetleri de naklederdi. Nitekim Peygamber Efendimiz’in Hazret-i Ebû Bekir ile husûsî bir sohbetine şâhid olan Hazret-i Ömer -radıyallâhu anh-büyük ilim ve irfânına rağmen:
“-Ben onların yanında sanki Arapça bilmeyen biri gibi kaldım. Sözlerinden bir şey anlayamadım.” buyurmuştur.
İşte böyle yüksek hakîkatlerin sığ idrakler tarafından yanlış anlaşılmasına mahal vermemek içindir ki Efendimiz -aleyhissalâtü vesselâm-:
“Ey İbn-i Abbâs! İnsanlara akıllarının almayacağı bir söz söyleme. Zîrâ böyle yapman, fitneye düşmelerine sebep olur.” buyurmuştur. (Deylemî, V, 359)
Hazret-i Mevlânâ da âdeta bu hadîs-i şerîfin şerhi mâhiyetinde:
“Körler çarşısında ayna satma, sağırlar çarşısında gazel atma!” diye nasihat etmiştir.