Ana Sayfa Arama Galeri Video Yazarlar
Üyelik
Üye Girişi
Yayın/Gazete
Yayınlar
Kategoriler
Servisler
Nöbetçi Eczaneler Sayfası Nöbetçi Eczaneler Hava Durumu Namaz Vakitleri Gazeteler Puan Durumu
WhatsApp
Sosyal Medya
Uygulamamızı İndir
Yusuf İLGAR
e-posta: YAZARIN TÜM YAZILARI

AFYONKARAHİSAR’DA EĞİTİMİN TARİHİ-9

11. Gedik Ahmet Paşa Mektebi
Gedik Ahmet Paşa Külliyesi ile beraber yapılan Taş Medrese’de bir dershane, bir müderris odası ve iki odanın birleştirilmesiyle meydana gelen sıbyan mektebi, muhtemelen H.878/M.1473 yıllarında açılmış olup, okulun Mekteb-i İbtidai’nin açılmasına kadar eğitim verdiği anlaşılmaktadır38. Okul muhtemelen 1885 yıllarında medresenin güney-batı cephesine inşa edilen yeni binasında hizmet vermeğe başlamıştır.
Gedik Ahmet Paşa vakfında Karahisar’da yaptırdığı mektebin(talimhane) giderleri için 6 dirhem verilmesi şart koşmuştur. 1575 yılı vakıf kayıtlarında okulun muallimi Hayreddin’e günlük 6 akçe ödendiği belirtilmiştir39.
H.1080/Nisan 1670 tarihli bir keşifte; muallimhâne ocaklığının harap olduğu belirtilmesine karşılık, diğer unsurlar olan cami, imâret, medrese, hamam, kervansaray vs.nin büyük bir kısmının harap olduğu zikredilmektedir. Sıbyan muallimi olan kişinin de burada belirtilen yılda ders verdiği görülmektedir40.
12. Giridli Mektebi
1902 yılında Girit’den gelen göçmenler Hamidiye Mahallesi’ne yerleştirilmişlerdir. Buraya iskan olan göçmen çocuklarının okuması için mutemelen XX. yüzbaşında açılan sıbyan mektebinin son hocası Re’fet Efendidir41.
13. Güdük Minare Şişmanzâde Mehmet Ağa-Mektebi
Şişmanzâde Hacı Bekir’in oğlu Hacı Mehmet Ağa tarafından H.1100/M.1689 yılında Güdük Minare (Keçe Pazarı-İmad Dede) Camii yanına yaptırılmıştır. Câmi ve mektebin Evail-i Rebiü’l-ahir 1100/ Ocak 1689 tarihli vakfiyesi vardır. Vakfiyesinde, vakıf gelirinden sıbyan muallimine günlük beş akçe, mektebin halifesi Molla Receb’e günlük iki akçeverilmesini istemiştir. Ayrıca mektepte her sabah altı cüz okuyup sevabını vâkıfın ruhuna hediye edenlere günlük ikişer akçe verilmesini şart koşmuştur42.
Güdük Minare (Keçe Pazarı-İmad Dede) mektebine Bahçesaray Camii Mektebi de denilmektedir. Burada Tabanzâde Mustafa oğlu İsmail Efendi, Hafız Mustafa Efendi H.1256/M.1840 yılında muallim olarak çalışmışlardır43. Ömer Fevzi Atabek, XX. yüzyıl başlarında var olan, İmad-Güdük Minare Camii’nin bitişiğinde ahşap, iki katlı Cibâli Hoca Mektebi’nden bahsetmektedir. Bu mektebin son hocası ise Kassab Ömer oğlu Hacı Osman Efendidir44. Aynı mevkide, iki ayrı mektebin olduğu muhtemeldir. Ya da Şişman Hacı Mehmet Ağa Mektebi ismi terkedilerek Cibâli Hoca Mektebi adıyla anılmıştır.
14. Hacı Ahmet Ağa Mektebi
Akmescit Mahallesi’nde olan Akmescit Camii karşısında önceden var olan bu sıbyan mektebi Mollaoğlu Hacı Ahmet Ağa tarafından 15 Muharrem 1216/28 Mayıs 1801 tarihinden kısa bir süre önce açılmıştır. Ahmet Ağa, aynı tarihli vakfiyesinde yaptırdığı mektebe ve medreseye çeşitli vakıflarda bulunmuştur. Vakfiyesinde sıbyan muallimine günlük dokuz akçe verilmesini, belirli gün ve zamanlarda Yasin vs. surelerin okunmasını, her sene bir hatim inilerek, konağında Kadir gecesinde müderris ve talebelerin duasının yapmasını istemiştir45. Ömer Fevzi Atabek, son zamanda [1924 yıllarında], aynı mahallede câmi karşısındaki köşede Akmescit Mektebi’nden ve son hocasının Fethullah Efendi olduğundan bahseder46.
15. Hacı Mehmet Ağa Mektebi
Kalesi Dizdârı Hacı Mehmet Ağa tarafından Kubbeli Mahallesi’ndeki evinin ikinci katında 1575 yılından önceki bir tarihte açılmıştır. Hacı Mehmet Ağa tarafından Mektep için bir ev vakfedilmiştir. Vakfedilen evin ikinci katı muallimhâne, alt katı ise hankâh olarak kullanılmıştır.Hacı Mehmet Ağa, 60.000 akçe ile vakfını kurmuş, geliri ile Hazret-i Paygamber’inrûhu için günde 15 cüz okutulmasını, bu cüzlerden ikisininde muallimin okumasını istemiştir. Cüzhanlara(cüz okuyanlara) aylık 20’şer akçe, muallime ise günlük iki cüz okuma karşılığında aylık 40 akçe verilmesini istemiştir. Muallimin ise muallimlik ücreti günlük iki akçedir47.

 

KAYNAK
38 Gönçer, AfyonİliTarihi, II, Afyon 1991, s.72, 207.
39 Bk. Vakıf Eserleri, s. 20.
40 AŞS, nr. 511, vr. 47a/296.
41 Atabek, age., s. 181, 254.
42 VGMA, Vakfiye Defteri, nr. 594, S. 219, s. 216; defter nr. 2326/120, s. 183; Vakıf hakkında gen,işb,lgi için bk. Vakıf Eserleri, s. 165-1668.
43 Gönçer, age., II, s. 74, 265.
44 Atabek, age., s. 182.
45 VGMA, Vakfiye Defteri, nr. 584, s. 278/127; defter nr. 2237, s. 89/72; AŞS, nr. 584, vr. 48b/135; Gönçer, age., II, s. 79, 286.
46 Atabek, age., s. 183.
47 Bk. Vakıf Eserleri, s. 265.

YAZARLAR

TÜMÜ

SON HABERLER