BESMELE’DEN ÇIKAN HÜKÜMLER (3)

Kur’ân yazarken “Tevbe” (Berae) sûresinden başka sûre başlarında yazmak farzdır. (Bu surenin başına Besmele yazılmayışının iki sebebi vardır: 1.Arada uzun süre nazil olma fasılasının uzaması 2.Tövbe suresinin harp meseleleri hakkında nazil olması itibarıyla Enfal suresinin devamı gibi olması) Hayvan keserken veya ava silahla ateş ederken sadece demek de farzdır.(rahman ve rahim kelimelerini söylemeden, Bismillahi Allahü ekber deriz) Kasıtlı olarak besmele terk edilirse o hayvanın eti yenmez. Fakat besmele unutulursa bir sakıncası yoktur. “(Kesilirken) üzerine Allah’ın adı anılmayan hayvanlardan yemeyin.” (En’âm, 6/121).
“Bismillâhirrahmânirrahîm” ile başlamayan her iş noksandır; yarar ve bereketi azdır.” (Ebû Davud, Nesâi, İbni Mâce)
“Bu hadisi şerife dayanarak demişlerdir ki. Haram olduğu kesinlik kazanan bir şeye (zina etmek, içki içmek, kumar oynamak gibi) başlarken Bismillah diyen kimse kâfir olur.” (Sırlar Hazinesi, Celal Yıldırım, s.313)
Namaz dışında Kur’ân okumaya başlarken sûre başlarında ise demek, (Eûzü-besmele) âlimlerin çoğuna göre sünnettir. Bu cümleden olarak Atâ gibi bazı imamlara göre vacibdir. Yalnız “Tevbe” sûresinde besmele okunmaz. Bizim Âsım kırâetinde besmele okumak mendubdur.(Dinin yasak etmediği ve yapılmasını emretmediği halde yapılması sevap olan amele mendup denir) Kur’ân okumaya başlamak, sûre başından değil de ortasından veya sonundan ise “Eûzü-besmele” okumak mendubdur. Yukarıda açıklandığı üzere namazda biz Hanefilere göre Fâtiha’dan önce gizlice “Eûzü-besmele” okumak sünnet, Şâfiîlere göre gizli veya sesli besmele çekmek farz; Mâlikîlere göre okunmaması mendubdur. İki sûre arasında ise bize göre de menduptur.
Türkçe tercümesini vermeden önce şunu belirtelim ki; Arapça dahil, İngilizce, Fransızva vb. dillerden bir başka dile yapılan tercümelerde yüzde yüz ifade edilen anlamı aktarmak, tam ve kusursuz bir tercüme yapmak mümkün değiidir. Besmelenin Bu açıklamadan sonra da besmelenin dilimize göre mümkün farz edilebilecek tercümesi şu şekillerden biri olması gerekir:
1-Çok merhamet edici bir Rahmân olan Allah’ın ismi ile, (lâm mânâsına olan tamlama)
2- Rahmân, Rahim olan Allah’ın ismi ile (lâm mânâsına olan tamlama)
3- Rahmân-ı Rahîm olan Allah ismi ile (yahut adı ile açıklama tamlaması)
4- Rahmân Rahim olan Allah adına.
Fakat ilk bakışta bu dört şeklin her birindeki “olan” sıfat bağlacı, yanlış bir anlamaya yol açı-yor. Çünkü “olmak” fiili dilimizde hem var olma, hem de durumun değişmesi mânâlarında ortak olarak kullanıldığından dolayı; önceden değil imiş de sonradan Rahmân-ı Rahim olmuş, sonradan meydana gelmiş gibi bir mânâyı ifade edebilir. Olan yerine bulunan kelimesini de bağlaç olarak kullanmak iyi olmuyor. Bundan dolayı bu bağlacın düşürülmesi ile;
5- “Rahmân, Rahim, Allah’ın ismi ile, veya;
6- Rahmân, Rahim Allah ismi ile” demek daha doğru olacaktır.
Şimdi sıra ile, besmelede geçen Allah, Rahman ve Rahim kelimeleri üzerinde duralım.(Devamı Yarın)