Karşılıksız çek krizi çözüm bekliyor

12 Ekim 2012 Cuma 03:00:00
  Çek kanunda yapılan değişiklikle karşılıksız çekte hapis cezasının kaldırılması, piyasaları olumsuz etkiledi. Afyonkarahisar’la birlikte pek çok kentte karşılıksız çek oranı rekor düzeye ulaştı. İş dünyası bu konuda çözüm bekliyor.
Karşılıksız çek kullanan kişilere hapis cezası yerine idari nitelikte yaptırım uygulanmasına yönelik kanun Afyonkarahisarlı işadamlarını da vurdu. Sene başında yapılan düzenleme sonrasında karşılıksız çek sayısındaki artışın yüzde 60 seviyesine ulaştığını belirten işadamları, piyasalardaki güvensizliğin tavan yaptığını belirtiyorlar.
Afyonkarahisar ve çevresinin, çek mağduru iş adamı sayısı en fazla olan kentlerin arasında yer aldığını belirten sektör temsilcileri yasada yeniden bir düzenleme yapılmasının şart olduğuna işaret ediyorlar. Türkiye genelinde karşılıksız çek sayısının 1 milyon 600 bini geçtiğini belirten ticaret erbabı yasanın yeniden gözden geçirilerek mevcut açıkların kapatılmasından yanalar.
“Çek kanunu panzehirsiz çıktı” diyen bir işadamı “Sadece Afyonkarahisar’da değil, Türkiye’nin her yerinde sıkıntı var. Eğer Bankalar Birliği’nin elde ettiği risk tablolarını iş dünyası olarak bizler de görebilsek sorun çözülecek. Yani ben mal vereceğim kişinin çekini, senedini, kredi borcunu düzenli ödeyip ödemediğini bilebilsem ticaretteki riskim azalacak. Ayrıca kamuya verdiğim yük de doğal olarak aşağı inecek. Bu uygulamanın yılbaşından itibaren başlamasını umuyoruz. Ama umutlarımızın boşa çıkmasından da korkuyoruz” diyor.
Piyasalarda ciddi bir güven bunalımı yaşandığını belirten bir diğer hemşehrimiz ise bu konuda acil olarak önlemler alınması gerektiğine dikkat çekiyor. “Basiretli, şirketinin sicilinin bozulmasını istemeyen tüccar için zaten sıkıntı yok. Dürüst çalışan her zaman için muteber. Süreç çok iyi değerlendirilip iş adamlarının daha fazla zarar görmesi engellenmeli. Yeni yapılan düzenleme ticareti tamamen aksatmış duruda. Ticaretin genel yapısı hızlı bir şekilde bozulmaya başladı. Artık kimse tanımadığı kişiden çek almak istemiyor. Öyle bir noktaya geldik ki, çekle yapılan ticaretin riski yüzde yüz olarak görülmeye başlandı. Açıkçası çekin itibarı kalmadı” diyor.
Geçtiğimiz günlerde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu Afyonkarahisar iş dünyası ile buluştuğu toplantıda çek kanunu ile ilgili düzenlemeleri anlatırken, Afyonkarahisar’ın önde gelen işadamlarından birisi yaşanan sıkıntıları kürsüdeki Hisarcıklıoğlu’na anlattı. Hisarcıklıoğlu, yaşanan sıkıntıları bildiklerini, gerekli girişimlerin yapılacağını belirtti ama sonucun ne olacağı şimdilik belirsiz.
Öte yandan TOBB Başkanı “Afyonlular uyanık. Afyonlu işadamlarının parası bol ama banka mevduatında tutuyor. Ticarete aktarmıyor” manasında iğnelemede bulununca iş dünyasının nabzını tutanlar, “Ticaret bu haldeyken enayiliğin ne gereği var. Ticaret yapıp, işçi istihdam edeni sistem enayi yerine koyuyor” dediler kendi aralarında.
Yeni düzenleme ile çek miktarının yüzde 70’i garanti altına alınmış. Kalan yüzde 30 ise ne olursa olsun… Ticaret erbabı diyor ki, “Kardeşim benim 1000 liralık alacağımdan 700 TL’sini garanti ediyorsun ama, kalan 300 TL’si ne olacak? Sen benim alacağımı benim namıma nasıl affedebilirsin ki? Madem affediyorsun, o zaman affettiğin kısmın hesabını ben senden sormalıyım”
Sistem bu şikayete şimdilik kayıtsız. Bu kayıtsız kalış sıkıntıyı giderek artırıyor. Gerekli girişimler yapılmazsa, ticarette ileriki dönemde sıkıntının artacağı gün gibi aşikar.