Nöbetçi Eczaneler
Ekonomik gelişmeler hakkında yorum yapmanın en doğru yolu rakamlardır. Yaşanmışlıklar ve gözlemler üzerine yapılan değerlendirmeler ise subjektiftir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) istatistikleri iktidar tarafından sürekli olarak manüple edilse de elimizde başka bir kaynak da yok. Bu yüzden TÜİK verileri üzerinden değerlendirme yapmak zorundayız. Bu verilerde rakamlarda oynama olsa da iller arasındaki oranlarda belirgin oynama yapmanın bir mantığı yok. Bu nedenle karşılaştırmalar daha güvenilirdir.
TÜİK geçen hafta içinde ülkemizdeki Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) verilerini açıkladı. Öncelikle GSYİH nedir ona bakalım. GSYİH , bir ülkede 1 yıl içinde üretilen mal ve hizmetlerin piyasa fiyatı üzerinden parasal değerlerinin toplamıdır. Yani özetle yurt içinde toplam ve kişi başına büyümenin göstergelerinden birisidir. TÜİK tarafından açıklanan ve 2015-2017 yıllarını içeren raporu Afyonkarahisar açısından değerlendirdiğimizde sonuçların hiç de iç açıcı olmadığını görüyoruz. 2017 yılı için Türkiye’de ortalama GSYİH, yani yurt içi üretimden kişi başına düşen pay 38680 TL, 10602 $. Bu Afyonkarahisar için 25725 TL (7031 $). Yani Afyonkarahisar’da yaşayan kişilerin ortalama aylık geliri 2143.75 TL. Yani her birimiz yeni ilan edilen asgari ücret kadar kazanıyoruz. Üstelik bu bedelin yaklaşık yarısı hizmet sektöründen kaynaklanırken ancak dörtte biri sanayi sektöründen kaynaklanıyor.
Aşağıdaki tabloya baktığınızda komşularımızla aramızdaki farkı net bir şekilde görüyoruz. Rakamlar hem de devletin rakamları, hiç de öyle söylemiyor. Bu rakamlar “Bölgenin parlayan yıldızı (!) Afyonkarahisar” diyenleri yalanlıyor. Afyonkarahisar bölgenin büyüme ve ekonomik gelişimde en geri kalmış ili durumunda.
Türkiye geneline baktığımızda, 2017 rakamları ile ilimiz kişi başına düşen üretim ve büyüme sıralamasında 49. sırada. Peki komşularımızın refah durumu nasıl? Bize en yakın il Kütahya 35, Isparta 33. sırada. Uşak 29, Burdur 26, Konya 22, Denizli 15 ve Eskişehir 8. sırada yer alıyor. Afyonkarahisar’ın batısında hiçbir şehir bizden daha geride değil. O zaman bu rakamlar bize Afyonkarahisar’ın “Ege’nin parlayan yıldızı” değil “Batının en geri kalmış şehri” olduğunu gösteriyor.
Yukarıdaki grafik ise yıllara göre GSYİH daki gelişimi gösteriyor. İlimizin komşularını içeren bu grafikte en üstte Eskişehir, en altta ise, maalesef Afyonkarahisar var. Bölgemizde sadece Eskişehir Türkiye ortalamasının üzerinde bir büyüme gösteriyor. Yıllar geçtikçe ilimizle komşularımız arasındaki makasın nasıl açıldığına dikkatinizi çekmek isterim. Şimdi birilerinin “Görmüyor musun eskiden şöyleydi, şimdi, böyle olduk” dediğini duyar gibiyim. Nüfusumuz artıyor, üretiyoruz ve büyüyoruz. Bu ekonominin kuralı. Her canlı, her şehir, her ülke rakamsal olarak büyüyor. Nüfus ve teknoloji artışına paralel üretimde artıyor. Büyümeyi değerlendirmenin yolu ise karşılaştırmak. Biz bir birim büyürken, komşularımızın ne kadar büyüyor. Özetle, hepimiz büyüyoruz, ancak komşularımız koşarak giderken, biz bebek gibi apalayarak yol alıyoruz.
Son Söz; “Lafla peynir gemisi yürümüyor”
Araştırmayı incelemek isteyenler için http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30888
