Nöbetçi Eczaneler
Dün bu köşeden “Türkiye üzerindeki küresel medya kuşatması”ndan bahsetmiştik. Günümüzde savaşların ekonomi alanında olduğu gibi medya alanında da sürdürüldüğünü, Türkiye karşısındaki “7 düvel”in bu kez tankla, topla, gemiyle karşımıza çıktığı gibi, “Gazetesiyle, televizyonuyla, internet sitesiyle” de karşımıza çıktığını anlatmaya çalışmıştık.
YEREL BASIN NEREYE GİDİYOR?
İşte tüm bu gelişmeler ışığında “Yerel Basın Nereye Gidiyor?” tartışmaları da sıklık gösteriyor.
Radyo, televizyon, gazete ve dijital platformların oluşturduğu medya sahasının topluma sundukları ve toplumun bu sunulanlar karşısında vermiş olduğu tepki, aslında geleceğe dönük bir bakış açısı oluşturuyor.
Önce “Medyanın görevleri nedir?” sorusuna yanıt vermeye çalışalım.
Medya, topluma bir şeyler sunarken, birçok işlevi de yerine getirir. Medyanın öncelikli görevi haber vermek, haberdar etmektir. Medya, insanları eğitir. Yerel medya özelinde konuşmak gerekirse medya, yerel demokrasinin işler hale gelmesini de sağlar. Diğer yandan medya, sivil toplum hareketin etkinliklerini geniş kitlelere ulaştırır. Yöneten – yönetilen ikileminde yönetilenden yana tavır alarak bir denetim görevi yapar.
Türkiye’deki yaygın ve mahalli gazetelerin yapılarına ilişkin değerlendirmelerde bulunmak gerekirse eğer, Türkiye genelinde resmi ilan alan 1084 mahalli gazete, 100 kadar yaygın gazete bulunuyor. Bunlara ilaveten haftalık, 15 günlük, aylık çıkanlar da yok değil.
Afyonkarahisar’ın yerel basını geçmişten bugüne son derece dinamik, güçlü ve yerli bir yapıya sahiptir.
Yerel medya nerede olursa olsun, hangi bölgede, hangi ilde, hangi ilçede yayın yapar olursa olsun bulunduğu bölgeyi daha yaşanabilir kılmaya çalışıyor. Yerel basın, bir deyişle organik bir ürün. Görüntüsü itibariyle yaygın basın kadar güzel ve alımlı olmasa da yayınlandığı muhitte güçlü, özeldir ve önemli yerel basın…
DEVLET YEREL BASINI HEM DÜZENLİYOR, HEM DENETLİYOR, HEM DE DESTEKLİYOR
Türkiye’de yazılı basın 3D sistemi üzerine oturuyor. Düzenlenmiş, denetlenmiş ve desteklenmiş bir yapısı var yerel basının.
Görsel basında da düzenleme ve denetleme var ama görsel basın devlet tarafından desteklenmiyor. Bir de internet sahası var. Bu sahada tam bir gecekondulaşma hakim. Her ne kadar denetleniyor gibi görünse de ciddi bir boşlukla karşı karşıyayız. Bu alanın bütünsel olarak ele alınması ve denetim mekanizmalarının kurulması gerekiyor. İnternet sahasında yapılacak bir düzenleme kamu yararına olacaktır. İnternet mecrası, özgürlüklerin kısıtlanmadan düzene oturtulduğu bir hale gelmesi gerekiyor. Altyapıları itibariyle bakıldığı zaman milli kaynakların dijital mecralar üzerinden nasıl yabancılara gittiğini görmek de mümkün.
ÜZÜLSE DE KOPMAZ
Afyon’daki yerel gazetelerimizde bugün 50’den fazla insan istihdam ediliyor. Matbaaları da işin içine katarsanız bu rakam çok daha yukarılara tırmanır. Gazetelerin aldığı resmi ilanlar öyle birilerinin gözünde büyüttüğü kadar değil. Resmi ilanlar personel giderlerini dahi karşılamıyor. Girdi maliyetlerimiz yüzde 85 oranında arttı. Çünkü bizim iki temel hammaddemiz var, biri insan beyni, diğeri ise kağıt. Kağıt maliyetlerinin dolara endeksli olarak artması bizi de doğrudan etkiledi. Netice itibariyle yerel gazetelerimiz ekonomik kaygı taşıyan bir hal aldı.
Ekonomik özgürlüğün kısıtlı olduğu durumlarda fikri özgürlüğü de kısıtlanabiliyor…
İnternetin gazete tirajlarına etkisi ABD’de %21, Avrupa’da %23, yani batı dünyasında ortalama %25 civarında. Türkiye’de ise tüm gazetelerin toplam tiraj kaybı %75’lere ulaşmış. Bunun en güzel örneği, Türk basınının amiral gemisi lakabıyla anılan Hürriyet’in durumu. Gazete el değiştirdikten sonra yayın politikasını da değiştirdi. 500 bin civarında gezinen Hürriyet tirajlarının 100 binlerden geriye gittiği tartışılıyor. Burada sadece internet medyasının zararlarından başka etkenlerin de olduğu ortada.
***
Gazeteniz Kocatepe’ye gelirsek eğer…
Şükürler olsun ki, Kocatepe’de son dönemde tiraj kaybı yok, küçük artışlar olduğunu bile söyleyebiliriz. Abone sayımızda küçük kıpırdanmalar var. Bu durum, etik kuraların gözetilmesi ve gazetecilik ilkeleri ile ilgili gibi görünüyor.
Sonuç itibariyle; internet ebette önemli. Ama gazeteler bizce daha önemli.
Bugün internet siteleri dahi kendi haberlerine referans olarak hep gazeteleri kullanıyorlar. Vatandaş, internetteki bir haberin teyidini gazetelerden yapıyor. “İnternet yazmış oma gazeteler de çıkmamış” denilince şüphe oluşuyor. İnandırıcı olması için sosyal medyadaki paylaşımlarda, internet sitelerindeki haberlerde gazete küpürleri “sağlam delil” olarak kullanılıyor. Çünkü gazetelerin her şeye rağmen bir denetim mekanizması içerisinde olduğu, gazeteleri hazırlayanların mesleki açıdan bir çok hassasiyeti gözettiğini biliyor vatandaş.
Hal böyle ise gazetelerin itibarı sürüyor demektir.
Bir de şu var, onlarca internet sitesi geldi, geçti kısa sürede basın camiasından. Ama şükür gazeteler de gazeteciler buradalar. Afyonkarahisar’ın güzel deyimlerinden birisi “Doğru üzülse de kopmaz” der ya. Gazetecinin de doğrusu; üzülecek ama kopmayacak inşaAllah…
