Nöbetçi Eczaneler
15 Şubat 2014 Cumartesi 02:00:00 Tesbih namazı, ömürde bir kez olsun kılınması tavsiye edilen mendup bir namazdır. Peygamberimiz amcası Abbas’a:
“Bak amca sana on faydası olan bir şey öğreteyim; Bunu yaparsan günahlarının ilki-sonu, eskisi-yenisi, bilmeyerek işlediğin-bilerek işlediğin, küçüğü-büyüğü ve gizli yaptığın-açıktan yaptığın on türlü günahını Allah bağışlar.” diyerek bu namazı tavsiye etmiş ve öğretmiş; Hz. Abbas da bunu her gün yapamayız, deyince Peygamberimiz, bu namazın haftada bir, ayda bir, yılda bir veya ömürde bir defa kılınmasının yeterli olacağını belirtmiştir.” (Ebu Davud, Tatavvu’, 14, Salât, 303; Tirmizi, Salât, 350, Vitr, 19).
Tesbih namazı dört rekât olup şöyle kılınır: Allah rızası için namaz kılmaya niyet edilerek namaza başlanır. Sübhaneke’den sonra 15 kere ‘Sübhanellahi ve’l-hamdülillahi vela ilahe illallahü vallahü ekber’ denir. Sonra euzü besmele çekilir, Fatiha ve sure okunduktan sonra 10 kere daha tesbih edilir yani ‘Sübhanellahi ve’l-hamdülillahi vela ilahe illallahü vallahü ekber’ denilir. Bu tesbih, rükûa varınca 10 kere, rükûdan doğrulunca 10 kere, birinci secdede 10 kere, secdeden kalkınca 10 kere, ikinci secdede 10 kere söylenir. Böylece her rekatta 75 tesbih yapılmış olur. İkinci rekata kalkılınca yine 15 kere tesbih okunur, ardından geri kalan kısım aynı şekilde tekrarlanır ve böylece 4 rekat tamamlanmış ve toplam üç yüz tesbih edilmiş olur. Tesbih namazı kerahet vakitlerinde kılınmaz (İbn Abidin, Reddü’l-muhtar, Daru’l-Fikr, II, 28-29). Aslolan herkesin bu namazı münferiden kılmasıdır. Tesbih namazında sehiv secdesini gerektiren bir şey olursa, sehiv secdesi normal olarak yapılır, o secdelerde bu tesbih yapılmaz (Tahtavi, Haşiye ala Meraki’l-Felah, Bulak, I, 244)
Tesbih Namazı Cemaatle Kılınabilir Mi?
Sünnet namazlardan Teravih namazı cemaatle kılınabilir. Teravih cemaatle kılındığında vitir namazı da cemaatle kılınır Ramazan ayının dışında vitir namazını cemaatle kılmak mekruhtur (Mevsıli, el-İhtiyar, İstanbul, ts. , I, 69). Nafile namazlardan küsuf (güneş tutulması) ve İmameyn’e göre istiska (yağmur duası) namazları da cemaatle kılınır (Mevsıli, el-İhtiyar, İstanbul, ts. , I, 71-72). Bunların dışındaki tüm sünnet ve nafile namazları herkesin tek başına kılması doğru olacağından, bu namazların cemaatle kılınması mekruh görülmüştür (Serahsi, Mebsut, Beyrut, 1421/2000, II, 256). Kaynaklarımız, tesbih namazını cemaatle kılınan nafile namazlar arasında saymamışlardır. Bu konuda Hz. Peygamber (s.a.s.)’den de bir uygulama nakledilmediğinden, tesbih namazının cemaatle değil tek başına kılınması uygun olur.
Bir Başka Görüşe Göre:
Kılmasını bilmeyenlerin de istifade etmesi, öğrenmeleri maksadıyla cemaatle de kılınabilir. Cemaatle kılınırsa imam olacak kimse bu namazı kılmayı evvela nezreder ve namazı kıldırırken kıraatı ve tesbihleri her yerde cehrî (sesli) okur. Cemaat ise sükut eder, dinler. (İbn Abidîn, Reddü’l-Muhtar, Mısır, 1966, II, 27; Muhtasar İlmihal, Hasan Arıkan, Fazilet Neşriyat, İstanbul, yyy., s. 95-96; Mehmed Zihni Efendi, Nimet-i İslâm, İstanbul, 1398, s. 632)
“Teravih namazından başka nafile namazlar için cemaat teşkili meşru görülmemektedir. Nafile namazların münferiden kılınması daha faziletlidir. Aslolan hüküm bu olmakla beraber, bazı şart ve kayıtlara bağlı olarak istisnai bir hüküm de mevcut bulunmaktadır. Şöyle ki: Herkesin tek başına başaramayacağı tesbih namazını, tedai (davetleşmek) ve haberleşmek suretiyle olmaksızın, oturmakta olan birkaç kişi, aralarından birini imamlığa geçirip kendileri de ona uyarak kılsalar caizdir..” (Çağımız ve Günümüz Meselelerine Fetvalar | Mehmed Emre )
Tesbih namazını cemaatle kılmak sünnet değildir. Ama cemaatle kılınsa da namaz bozulmaz. Yalnız tesbih namazını kılmasını bilmeyen kimselere öğretmek için cemaatle eda etmekte sevab vardır. Tesbih namazı cemaatle kılındığı takdirde her ne kadar fasid değilse de, münferiden kılınması evladır. (Günümüz Meselelerine Fetvalar, Halil Gönenç)
